Sprawdź się
Rozstrzygnij, które z poniższych zdań są fałszywe, a które prawdziwe.
Uporządkuj wydarzenia w kolejności chronologicznej.
Przyporządkuj postać do fragmentu biogramu.
Indeks dolny Wszystkie biogramy pochodzą z Internetowej Encyklopedii PWN. Indeks dolny koniecWszystkie biogramy pochodzą z Internetowej Encyklopedii PWN.
Przyporządkuj podpis do mapy.
Poniżej ilustracja z tzw. Psałterza Chłudowa z IX w., z czasów ikonoklazmu. Rozstrzygnij, którą stronę w sporze wspierał autor malowidła. Uzasadnij odpowiedź, podając dwa argumenty.
Zapoznaj się z opisem ilustracji z tzw. Psałterza Chłudowa z IX w., z czasów ikonoklazmu. Rozstrzygnij, którą stronę w sporze wspierał autor malowidła. Uzasadnij odpowiedź, podając dwa argumenty.
Poniżej zamieszczono fragmenty dwóch dzieł tego samego historyka Prokopiusza z Cezarei, który żył za czasów Justyniana Wielkiego. Porównaj oba przekazy. Sformułuj hipotezę, skąd mogą wynikać różnice, a następnie wysuń wniosek na temat postawy badawczej, jaką powinien przyjąć historyk, czytając dzieła Prokopiusza poświęcone Justynianowi.
Historia sekretnaŻe nie był on człowiekiem, lecz, o czym już mówiłem, demonem w ludzkim ciele, o tym niech świadczy rozmiar zła, jakie wyrządził ludzkości. Albowiem w ogromie czynów objawia się moc tego, który ich dokonał. Otóż nie sądzę, by jakikolwiek człowiek, a nawet sam Bóg, mógł podać dokładną liczbę ludzi, których Justynian zgubił; prędzej by chyba można zliczyć wszystkie ziarnka piasku niż ofiary tego cesarza.
Źródło: Prokopiusz z Cezarei, Historia sekretna, tłum. A. Konarek, ks. XVIII.
W naszych czasach narodził się cesarz Justynian. Obejmując rządy nad państwem stale niepokojonym przez wstrząsy, nie tylko uczynił je rozleglejszym, ale i znacznie wspanialszym dzięki przepędzeniu zeń barbarzyńców, którzy od dawna silnie na nie napierali […]. Powiadają mianowicie, że Temistokles […], chwaląc się, rzekł niegdyś, że małe dotychczas państwo dzięki własnym zdolnościom uczynił wielkim. Ale nasz władca okazał się zdolny nawet do stworzenia nawet całkowicie nowych państw, o czym świadczy sposób, w jaki powiększył dawną dziedzinę Rzymian o wiele krajów, które jeszcze w jego czasach przynależały do innych.
Źródło: Prokopiusz z Cezarei, O budowlach, ks. I, rozdz. 6, tłum. P.Ł. Grotowski.
Na podstawie fragmentów Odysei Homera i opracowania historycznego (teksty B i C) podaj argument wspierający tezę, że Prokopiusz z Cezarei – mimo pochwalnego tonu tekstu (A) – między wierszami krytykuje Justyniana.
Tekst A
O budowlachJednak w przypadku naszego cesarza Justyniana (którego słusznie należałoby nazywać urodzonym władcą, gdyż jest on dla nas – używając słów Homera – „tak łaskawy jak ojciec”), jeśli prześledzimy jego panowanie z całą uwagą, rządy Cyrusa [twórcy imperium perskiego] uznamy za dziecinadę.
Źródło: Prokopiusz z Cezarei, O budowlach, tłum. P.Ł. Grotowski, ks. I, rozdz. 15.
Tekst B
Dwojakie zło spadło na mój dom: straciłem szlachetnego ojca [Odyseusza], który wam tutaj królował z ojcowską dobrocią [= łaskawością], po wtóre – co jeszcze gorsze – cały mój dom wkrótce przepadnie i szczeźnie cały mój dobytek.
Źródło: Homer, Odyseja, ks. II, w. 45–49, tłum. J. Parandowski.
Tekst C
Wtrącenie to [”tak łaskawy jak ojciec”] jest typowym przykładem techniki stosowanej przez […] pisarzy, którzy zakładając znajomość wśród czytelników popularnych poetów antycznych, przywoływali jedynie fragment ich wypowiedzi, a resztę pozostawiali w domyśle. […] Przypomnienie sobie [całej wypowiedzi Homera] pozwala na odczytanie aluzji do złych rządów Justyniana.
Źródło: P.Ł. Grotowski, przypis 10 do: Prokopiusz z Cezarei, O budowlach, przełożył, wstępem, objaśnieniami i komentarzem opatrzył P.Ł. Grotowski, Warszawa 2006, s. 82.