Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

R1OSi5CgPvhIo1

Ćwiczenie 1

Do cech postawy dionizyjskiej należą...

Odkrywanie porządku świata rzeczywistego.
Odwzorowywanie przedmiotów rzeczywistych.
Stan onirycznego upojenia.
Chaos i twórczy pęd.
Tworzenie świata pozoru.
Chęć przekroczenia rzeczywistości i rozpłynięcia się w zbiorowym przeżyciu estetycznym.

Ćwiczenie 2

Odpowiedz, dlaczego, w interpretacji nietzscheańskiej, wino słusznie jest uważane za symbol Dionizosa.

RrPQUkBOLPPp1

R1Guo4QS9iXHy1

Ćwiczenie 3

W poniższej tabeli znajdują się zdania dotyczące mitycznego Dionizosa. Oceń ich prawdziwość.

Twierdzenie	Prawda	Fałsz
Był synem Zeusa i Leto.	□	□
Pierwotnie był bóstwem trackim.	□	□
Był bogiem piękna i prawdy.	□	□
Jego symbolem był wieniec z kiści winogron.	□	□
Grecy wyobrażali go sobie jako sympatycznego grubaska z kielichem wina.	□	□

Ćwiczenie 4

Porównaj opisy dwóch ilustracji ukazujących odmienne wyobrażenia o Dionizosie. Odpowiedź na pytanie, dlaczego jego późniejsze przedstawienia byłyby nieakceptowalne dla antycznych Greków.

RwJshhXA4M8Am

R7sX9Hd7qG4IT

R1JSbyJ4gpkgA2

Ćwiczenie 5

Wskaż poprawną definicję pojęcia amor fati.

Postawa polegająca na umiłowaniu własnego losu i chęci kierowania własnym życiem.
Postawa typowa tylko dla boga Dionizosa, której człowiek nie jest w stanie przyjąć, ale może ją poczuć dzięki przeżyciu estetycznemu.
Postawa wynikająca z połączenia postaw apollińskiej i dionizyjskiej.
Postawa określająca grecki ideał piękna.

Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z poniższym tekstem, a następnie wskaż zdania poprawnie opisujące jego treść.

Tomasz Macios Narodziny, czyli śmierć tragedii
W roku 1886 Nietzsche napisał jednak Próbę samokrytyki, którą poprzedził kolejne wydanie swej pierwszej książki. Przedmowa ta była wyrazem zarówno przekonania filozofa co do ważności – rozpatrywanych jednak z nowej perspektywy – poruszonych w Narodzinach tragedii problemów, jak i przyznaniem się do popełnionych w książce błędów i pomyłek. Najbardziej gorzką z nich okazało się być właśnie uznanie Wagnera za dionizyjskiego odnowiciela tragedii z ducha muzyki. Ostrze krytyki zostało wymierzone również przeciw Schopenhauerowi, drugiemu byłemu mistrzowi, którego zwolennikiem był nota bene także sam Wagner. Reprezentowaną przez nich filozofię i muzykę uznał Nietzsche po latach za szczytowy przejaw dekadencji i nihilizmu.
3 Źródło: Tomasz Macios, Narodziny, czyli śmierć tragedii, [w:] Fryderyk Nietzsche, Narodziny tragedii, czyli hellenizm i pesymizm, tłum. L. Staff, Kraków 2006, s. 108.

RKEC9oAPyf5yq

Wagner miał odtworzyć grecki dramat dzięki swojej muzyce, ale nigdy nie spełnił tego zadania.
Muzyka Wagnera była dla młodego Nietzschego spełnieniem dionizyjskiego ideału.
Wagner i Schopenhauer okazali się dla Nietzschego wyrazicielami upadku naszej kultury.
Z czasem Nietzsche porzucił podział na ducha apollińskiego i dionizyjskiego.

Ćwiczenie 7

Przeczytaj poniższy fragment Narodzin tragedii, a następnie odpowiedz, jakie dziedziny sztuki przypisałby Nietzsche Apollowi, a które Dionizosowi.

Zapoznaj się z poniższym fragmentem Narodzin tragedii, a następnie odpowiedz, jakie dziedziny sztuki przypisałby Nietzsche Apollowi, a które Dionizosowi.

Fryderyk Nietzsche Narodziny tragedii
Zyskamy wiele dla wiedzy estetycznej, doszedłszy nie tylko do logicznego wniosku, lecz do bezpośredniej pewności zapatrywania, że postępowy rozwój sztuki wiąże się z dwoistością żywiołów apollińskiego i dionizyjskiego: podobnie, jak pokolenie od dwoistości płci zależy, przy ustawicznej walce i w pewnych odstępach czasu tylko zjawiającemu się pojednaniu. Mian tych zapożyczamy u Greków, którzy odsłaniają badaczowi głębokie tajnie swego poglądu na sztukę wprawdzie nie w pojęciach, lecz we wnikliwie wyraźnych postaciach swego świata bogów. Z obu ich bóstwami sztuki, Apollinem i Dionizosem wiąże się nasze poznanie, że w świecie greckim istnieje ogromne przeciwieństwo pochodzenia i celów między sztuką obrazową apollińską i nieobrazową sztuką muzyki, dionizyjską: oba tak różne prądy idą równolegle, najczęściej w otwartej z sobą rozterce, pobudzając się wzajem do coraz nowszych, silniejszych porodów, by w nich uwiecznić walkę owych przeciwieństw, dla których wspólne miano »sztuka« pozornie tylko jest mostem; aż wreszcie zjawiają się złączone przez cudowny akt metafizyczny »woli« helleńskiej i w tym złączeniu stwarzają w końcu zarazem dionizyjskie i apollińskie dzieło sztuki; tragedię attycką.
R1GCxPi7a6L9x
(Uzupełnij).

cw7 Źródło: Fryderyk Nietzsche, Narodziny tragedii, Kraków 2006, s. 19.

Ćwiczenie 8

Przeczytaj poniższy fragment Narodzin tragedii i odpowiedz, na czym polegała „zbrodnia” Eurypidesa.

R1Eed3Ll9UxBD

Fryderyk Nietzsche Narodziny tragedii
Dionizos był już wypłoszony ze sceny tragicznej i to przez moc demoniczną przemawiającą przez Eurypidesa. I Eurypides był w pewnym znaczeniu tylko maską: przemawiającym przezeń bóstwem był nie Dionizos, ani też Apollo, lecz zgoła nowonarodzony demon, zwany Sokratesem. Oto nowe przeciwieństwo: dionizyjskość i sokratyzm, i ono zgubiło dzieło sztuki tragedii greckiej. Chociaż Eurypides stara się pocieszyć nas swym odwołaniem, na nic to: wspaniała świątynia leży w gruzach i cóż nam pomoże biadanie burzyciela i jego wyznanie, że była to najpiękniejsza z wszech świątyń? A nawet to, że sędziowie sztuki wszystkich czasów za karę Eurypidesa w smoka zmienili — kogóż zadowoli to marne wynagrodzenie?
cw8 Źródło: Fryderyk Nietzsche, Narodziny tragedii, Kraków 2006, s. 57.

Prezentacja multimedialna

Dla nauczyciela