Sprawdź się
Zaznacz miejsca w organizmie człowieka, w których obecne są receptory smaku.
- wargi
- język
- podniebienie
- zęby
- gardło
- łuki podniebienne
- nagłośnia
- przełyk
- żołądek
Przyporządkuj odpowiednie związki do odczuwanych dzięki nim smaków.
kationy sodu i potasu, kwasy organiczne i nieorganiczne, aminokwas (kwas glutaminowy), alkaloidy, cukry proste i złożone
słodki | |
słony | |
gorzki | |
kwaśny | |
umami |
Uporządkuj podane niżej struktury, zaczynając od najmniejszej.
- receptor smaku
- język
- kubek smakowy
- brodawka smakowa
Określ, czy podane stwierdzenia są prawdziwe czy fałszywe.
Prawda | Fałsz | |
Na języku wyróżnia się obszary odpowiedzialne za odczuwanie konkretnych smaków, a różnice we wrażliwości w ich odczuwaniu są znaczące. | □ | □ |
Niektóre ryby i płazy są zdolne do odczuwania smaku także przez receptory umieszczone na powierzchni skóry. | □ | □ |
W analizie smaku potraw znacznie pomagają receptory węchowe, bo odbierają o wiele więcej bodźców niż receptory smaku. | □ | □ |
Pod wpływem różnych czynników możliwe jest zniesienie (ageuzja), zmniejszenie (hipogeuzja) lub zwiększenie (hipergeuzja) odczuwania smaku. Przeanalizuj tabelę poniżej i zaznacz, który z nich powoduje hipogeuzję, a który – hipergeuzję.
Ciąża | hipogeuzja □ | hipergeuzja □ |
Palenie papierosów i alkoholizm | hipogeuzja □ | hipergeuzja □ |
Niewłaściwa higiena jamy ustnej | hipogeuzja □ | hipergeuzja □ |
Choroby psychiczne | hipogeuzja □ | hipergeuzja □ |
Infekcje wirusowe lub bakteryjne | hipogeuzja □ | hipergeuzja □ |
Synsepal słodki (Synsepalum dulcificum) jest pochodzącym z Afryki Zachodniej krzewem, którego owoce słyną ze swych „magicznych” właściwości. Zawierają one pewne białko nazywane mirakuliną – które potrafi zmienić kwaśny czy ostry smak potrawy w słodki. (…) Owoce synsepala słodkiego podobne są do jagód lub owoców dzikiej róży – z jednym nasionem wielkości ziarenka kawy. Wystarczy zjeść tylko kilka z nich, a przez kilka godzin potrawy, które mają smak kwaśny, gorzki lub ostry dla nas smakują słodko. (…) Odkryto, że mirakulina wpływa na trzy zupełnie różne sposoby na receptory smaku słodkiego. Przy niskich poziomach kwaśności ta glikoproteina nie ma praktycznie żadnego efektu, lecz rośnie on właśnie wraz ze wzrostem kwaśności podawanej substancji. Dzieje się tak dlatego, że związek ten zmienia swój kształt po wystawieniu na kwasy. Im wyższe ich stężenie – tym bardziej zmienia się kształt. A ponieważ proteiny bardzo silnie łączą się z receptorami na naszym języku, zmiany te zmieniają też sposób, w jaki nasz język reaguje na kwasy (…).
Indeks górny Źródło: geekweek.pl, Odkryto sekret „cudownego owocu”, opublikowano 29.09.2011, g. 11:30. Indeks górny koniecŹródło: geekweek.pl, Odkryto sekret „cudownego owocu”, opublikowano 29.09.2011, g. 11:30.
Zapoznaj się z powyższym tekstem i na jego podstawie wskaż zdania prawdziwe.
- Im niższy odczyn pH podanej substancji, tym słodziej ona smakuje pod wpływem działania mirakuliny.
- Zmiana smaku po podaniu mirakuliny jest skutkiem uszkodzenia nerwów czuciowych.
- Zmiana smaku po podaniu mirakuliny zachodzi w wyniku modyfikacji działania receptorów smaku słodkiego w taki sposób, że są one stymulowane przez kwasy.
- Im wyższy odczyn pH podanej substancji, tym słodziej ona smakuje pod wpływem działania mirakuliny.
Tabela do ćwiczenia 7
Liczba smaków | 5 |
Liczba kubków smakowych | ok. 10000 |
Liczba receptorów smakowych w każdym kubku | 50–150 |
Próg wrażliwości na smak słony (NaCl) | 0,5 g/dmIndeks górny 33 |
Czas reakcji na smak słony | ok. 0,3 s |
Próg wrażliwości na smak słodki (sacharoza) | 4 g/dmIndeks górny 33 |
Próg wrażliwości na smak kwaśny (HCl) | 0,02 g/dmIndeks górny 33 |
Próg wrażliwości na smak gorzki (chinina) | 0,0003 g/dmIndeks górny 33 |
Czas reakcji na smak gorzki | ok. 1 s |
W powyższej tabeli podano informacje dotyczące zmysłu smaku u człowieka.
Wśród alkaloidów znana jest substancja o nazwie kapsaicyna, która odpowiada za ostry, piekący smak papryki chili. Oprócz receptorów smaku działa ona także na nocyceptory rozpoznające i przekazujące sygnały bólowe, co powoduje uczucie pieczenia w jamie ustnej. Kapsaicyna jest dobrze rozpuszczalna w tłuszczach, lecz nie rozpuszcza się w wodzie.