Sprawdź się
Wyjaśnij, jakie znaczenie dla zmiany stosunku strat floty alianckiej bądź neutralnej i niemieckiej miało zastosowanie taktyki, widocznej na fotografii.
Wyjaśnij, jakie znaczenie dla zmiany stosunku strat floty alianckiej bądź neutralnej i niemieckiej miało zastosowanie taktyki, która przedstawiona jest w opisie fotografii.
Liczba zatopionych statków państw sprzymierzonych i neutralnych oraz niemieckich U‑Bootów w latach 1939‑45.
1939 | 1940 | 1941 | 1942 | 1943 | 1944 | 1945 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Statki alianckie i neutralne | 211 | 1059 | 1299 | 1644 | 597 | 205 | 105 |
U‑Booty | 9 | 24 | 37 | 87 | 237 | 243 | 151 |
Źródło: A. Zielińska, J. Klaczkow, Zrozumieć przeszłość. Dzieje najnowsze po 1939 roku, Warszawa 2015, s. 33.
![Zdjęcie przedstawia kilkanaście okrętów wojennych, które płyną na morzu obok siebie i tworzą konwój. W tle widoczne jest pochmurne niebo.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1PmF9kciGe2s/1639581394/8XTiWT7x6k0J9m4ESi7KTey0SpyND8ii.jpg)
Wyjaśnij związek pomiędzy wskazanymi w tekście pierwszym ustaleniami jałtańskimi a terminem zrzucenia bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki.
Z ustaleń konferencji w Jałcie, 4-11 lutego 1945 rokuStalin zobowiązał się do przystąpienia w dwa do trzech miesięcy po kapitulacji Niemiec do wojny z Japonią, w zamian za co otrzymał obietnicę m. in. utrzymania status quo w Mongolii Zewnętrznej, przywrócenia praw utraconych przez Rosję w 1904 roku, dotyczących Południowego Sachalinu i Portu Arthur, oraz przejęcie przez ZSRR Wysp Kurylskich.
Źródło: Z ustaleń konferencji w Jałcie, 4-11 lutego 1945 roku, dostępny w internecie: historiamniejznanaizapomniana.wordpress.com [dostęp 16.06.2020 r.].
![Zdjęcie przedstawia trzech starszych mężczyzn, którzy siedzą na krzesłach obok siebie. Są to Winston Churchill, Harry Truman i Józef Stalin. Churchill jest łysiejący i ubrany w mundur. W ręku trzyma czapkę. Truman ma krótkie włosy, okulary i ubrany jest w garnitur z krawatem. Stalin ma krótkie włosy, wąsy oraz ubrany jest w mundur. W tle widoczne są rośliny.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RoKHEYEgVKKAT/1639581395/2HAXbgNfh3WgOZXwr2QsuLPmiw4XZs3w.jpg)
Końcowa faza wojny na PacyfikuOstateczny plan obrony terytorium Japonii, „Operacja Decyzja”, przewidywał użycie 10 tys. samolotów samobójczych (…), 53 dywizje piechoty i 25 brygad; 2 mln 350 tys. wyszkolonych żołnierzy miało walczyć na plażach przy wsparciu 4 mln cywilnych pracowników armii i marynarki oraz 28 mln milicji cywilnej. W skład uzbrojenia miały wchodzić m.in. bambusowe włócznie, łuki i strzały. (…) Dowódcy wojsk alianckich obliczali, że jeśli inwazja na Japonię będzie konieczna, to muszą się spodziewać po swojej stronie około miliona zabitych i rannych. A ilu straciłoby życie po stronie japońskiej? Przyjmując za podstawę obliczeń dotychczasowy stosunek strat, byłaby to liczba rzędu 10‑20 mln. (…) Drugą bombę, plutonową, zrzucono 9 sierpnia, nie na pierwotnie wyznaczony cel (którego pilot nie mógł znaleźć), ale na alternatywny. Przez okrutną ironię losu stało się nim chrześcijańskie miasto Nagasaki, ośrodek oporu przeciw shinto. Zginęło tego dnia 74800 osób.
Źródło: Końcowa faza wojny na Pacyfiku, [w:] P. Johnson, Historia świata od roku 1917 do lat 90-tych, Warszawa 1992, s. 568–569.
Czy daty zrzucenia bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki były przypadkowe czy zaplanowane? Odpowiedź uzasadnij.
Oceń słuszność decyzji prezydenta Harry’ego Trumana o wykorzystaniu broni nuklearnej przeciwko Japonii.
Rozstrzygnij, czy fotografia została wykonana podczas konferencji, do której odnosi się tekst pierwszy. Odpowiedź uzasadnij.
Wyjaśnij znaczenie przedstawionych w źródle korytarzy powietrznych w kontekście sytuacji w Berlinie w latach 1948‑49.
Źródło. Korytarze powietrzne pomiędzy zachodnimi strefami okupacyjnymi a Berlinem Zachodnim
![Mapa przedstawia Niemcy podzielone na strefę brytyjską, amerykańską i francuską na zachodzie oraz strefę sowiecką na wschodzie. W strefie sowieckiej znajduje się Berlin podzielony na sektor sowiecki oraz sektor zachodni pod kontrolą USA, Wielkiej Brytanii i Francji. Na mapie ukazane są trzy korytarze powietrzne w latach 1948–1949 między zachodnim sektorem Berlina a strefą brytyjską i amerykańską Niemiec.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RNvop10cT7HrP/1639581398/2hELErBENXhChiyg6LioiUFiUJrqTlpA.png)
Wyjaśnij wymowę propagandową źródła, odwołując się do elementów graficznych.
Zapoznaj się z opisem źródła i wyjaśnij jego wymowę propagandową.
![Ilustracja przedstawia grupę uzbrojonych postaci, która wygania małego aniołka. Postaci znajdują się pod podniszczonym łukiem. Wśród nich są mężczyźni w garniturach, smokingach i mundurach. Mają karabin, pałkę, pistolet, procę, topór i kamień. W środkowej części widoczny jest mężczyzna w mundurze policyjnym, który owinięty jest amerykańską flagą. Wskazuje ręką na aniołka, do ręki ma przywiązaną smycz, na której trzyma lwa z cylindrem z brytyjską flagą. Wśród postaci znajduje się również papież. Za murem stoją dwie palmy, które zamiast liści i kokosów mają noże i bomby. Aniołek ma skrzydełka, białą sukienkę i niebieską szarfę z napisem pokój po rosyjsku. W ręku trzyma gałązkę oliwną. Oddala się od grożących mu postaci.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1XU0CvF5wEcY/1639581399/18SST27ODBJqRDK5DWeq1L8iORxR3MuQ.jpg)
Wyjaśnij, z czego wynikał sposób wartościowania Planu Marshalla, przedstawiony w źródle.
Zapoznaj się ze źródłami, a następnie wykonaj polecenia.
Deklaracja Zgromadzenia Ogólnego ONZ na temat praw krajów i narodów kolonialnych, 1960 rokWszystkie narody mają prawo do samostanowienia; na mocy tego prawa określają według własnej woli swój status polityczny i swobodnie rozwijają swe życie gospodarcze, społeczne i kulturalne. Niedostateczne przygotowanie polityczne, gospodarcze, społeczne i kulturalne nie powinno w żadnym wypadku stanowić pretekstu do zwlekania z przyznaniem niepodległości.
Źródło: Deklaracja Zgromadzenia Ogólnego ONZ na temat praw krajów i narodów kolonialnych, 1960 rok, [w:] A. Patek, Z. Zblewski, Polska i świat w latach 1918-1993. Teksty źródłowe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole średniej, Kraków 1998, s. 230.
Problemy państw afrykańskich w okresie dekolonizacjiNa początku lat osiemdziesiątych wszystkie kraje, które niedawno zyskały niepodległość – z wyjątkiem Wybrzeża Kości Słoniowej, Kenii i trzech krajów roponośnych: Algierii, Libii – Nigerii – były biedniejsze niż w czasach kolonialnych. Niektóre w ogóle odeszły od gospodarki rynkowej. (…) Wojny, „nagłe wypadki” i zamykanie granic zerwały powiązania drogowe i kolejowe. Nie odnawiano taboru kolejowego. Drogi uległy zniszczeniu. Szlaki drogowe wracały do stanu z lat dziewięćdziesiątych XIX wieku (…). Podejrzewano, że ten upadek komunikacji wychodzi na korzyść rządom autorytarnym unieruchamiając krytykę, większość bowiem rządów w Afryce utrzymuje sieci transportu i komunikacji wojskowej wyłącznie do swego użytku (…).
Źródło: Problemy państw afrykańskich w okresie dekolonizacji, [w:] P. Johnson, Historia świata od roku 1917 do lat 90-tych, Warszawa 1992, s. 718–719.
![Ilustracja przedstawia mapę Afryki w trakcie dekolonizacji. Ukazane są nowo powstałe kraje wraz z datami uzyskania niepodległości i wcześniejszą przynależnością danej kolonii. Kolonie francuskie: Wybrzeże Kości Słoniowej 1960, Tunezja 1956, Maroko 1956, Algieria 1962, Mauretania 1960, Mali 1960, Niger 1960, Czad 1960, Republika Środkowoafrykańska 1960, Kamerun 1960, Gabon 1960, Kongo (francuskie) 1960, Gwinea 1958, Senegal 1960, Burkina Faso (Górna Wolta) 1960, Togo 1960, Madagaskar 1960, Komory 1975, Dżibuti (Somali Francuskie) 1977. Kolonie brytyjskie: Wyspy Świętego Tomasza i Książęca 1975, Sudan 1956 (kondominium angielsko‑egipskie do 1956), Uganda 1962, Kenia 1963, Tanzania 1964 (Zjednoczenie w 1961 i Zanzibaru w 1963), Malawi 1964, Seszele 1976, Zambia 1964, Zimbabwe 1980, Botswana 1966, Nigeria 1960, Ghana 1957, Sierra Leone 1961, Suazi 1968, Lesotho (Basuto) 1966, Gambia 1965. Kolonie belgijskie: Kongo (belgijskie) 1960, Rwanda 1962. Kolonie hiszpańskie: Sahara Zachodnia (hiszpańska) (do Maroka od 1970), Gwinea Równikowa 1968. Kolonie portugalskie: Angola 1975, Mozambik 1975, Gwinea Bissau 1974. Kolonie RPA: Namibia 1990. Kolonie włoskie: Libia 1951, Erytrea 1993, Somalia 1980 (zjednoczenie z Somali Włoskim w 1960). Państwa niepodległe: Egipt (formalnie niepodległy od 1922; wycofanie wojsk brytyjskich w 1965), Etiopia (1936–1941 aneksja włoska), Liberia.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RTJGasGFugIQ2/1639581400/12BZoTVQILmsaFwYtBdnbTWdWJLXYJNF.png)
Na podstawie mapy udowodnij, że dekolonizacja miała charakter nagły i gwałtowny.
Wyjaśnij, jakie zagrożenia mogły wynikać z przyjętego przez ONZ modelu dekolonizacji.
Wykaż propagandowy charakter plakatu, odwołując się do elementów graficznych i kontekstu historycznego.
Źródło. Polski plakat propagandowy
![Plakat przedstawia kulę ziemską, za którą znajduje się karykaturalna postać mężczyzny w garniturze i cylindrze z napisem USA. Postać drapie fragment kuli ziemskiej, z którego wydobywa się krew. Ten fragment jest podpisany jako Korea. Na dole plakatu jest napis: Imperializm amerykański chce panować nad światem.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1DGjhelQggFr/1639581402/2OSqzHnxfORdcntWb5XJdpZM7Z4AYdaS.jpg)
Wyjaśnij, w jaki sposób kult jednostki spełniał funkcję kontrolną wobec społeczeństwa komunistycznych Chin.
![Zdjęcie przedstawia kilka młodych kobiet w mundurach wojskowych, które mają wyciągnięte przed siebie karabiny. W tle widoczna jest czerwona flaga z białą gwiazdą, na której jest sierp i młot. Obok stoją dwaj mężczyźni.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/Rzd3yeFV6mn0l/1639581403/et5jEHyofCBLvkgENVjOgfBYw36bvXBT.jpg)
Życie w Chińskiej Republice Ludowej w okresie „rewolucji kulturalnej”Ta inwazja Partii we wszystkie dziedziny życia była istotą procesu, zwanego przechodzeniem przez reformę. (…) Co tydzień odbywało się spotkanie tzw. badania myśli tych, którzy przyłączyli się do rewolucji. Każdy krytykował samego siebie za niewłaściwe myśli i był krytykowany przez innych. Na tych spotkaniach dominowali małostkowi i pełni poczucia własnej racji ludzie, tutaj dający ujście zawiści i frustracji; ci, którzy pochodzili ze wsi, atakowali tych, którzy mieli burżuazyjne pochodzenie. Zasada głosiła, że trzeba się reformować tak, by upodabniać się do ludzi ze wsi, gdyż ta rewolucja była ich rewolucją. Odwoływano się do poczucia winy wykształconych ludzi, gdyż żyli w lepszych warunkach niż wieśniacy i w samokrytyce to zaznaczano. Spotkania były ważnym środkiem komunistycznej kontroli. Eliminowały sferę prywatną i zabierały cały wolny czas. (…) Komórka partyjna mamy przesłuchiwała ją tydzień po tygodniu, zmuszając do składania niekończących się samokrytyk. (…) Na koniec wszystkiego towarzysze mamy głosowali przeciwko przyznaniu jej pełnego członkostwa Partii. Wpadła w głęboką depresję. Była tak oddana rewolucji – nie mogła zaakceptować, że rewolucja jej nie chce. (…)
Codzienne czytanie gazet przekształciło się w recytację i uczenie się na pamięć z dzieła pt. „Cytaty z Przewodniczącego Mao” (…). Wszyscy dostali egzemplarze i powiedziano nam, żebyśmy strzegli książeczki jak źrenicy oka. Każdego dnia unisono śpiewaliśmy ustępy z niej, w kółko i w kółko.Źródło: Życie w Chińskiej Republice Ludowej w okresie „rewolucji kulturalnej”, [w:] J. Chang, Dzikie Łabędzie, Warszawa 1996, s. 146–147.
Wyjaśnij charakter zmian tematycznych w chińskiej sztuce w omawianym okresie.
Rozstrzygnij, czy oba źródła odnoszą się do tego samego wydarzenia. Odpowiedź uzasadnij.
![Zdjęcie przedstawia trzech żołnierzy, którzy znajdują się na pustyni. Stoją obok wraku samolotu.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RrBuK6vgFVax6/1639581406/1S78PHTt3PI0HWg5l6HNMuQWzFAkUUe3.jpg)
![Plakat przedstawia but wojskowy z narysowaną gwiazdą Dawida, który stoi na fragmencie mapy pokrytej kolcami. Kolce przebijają but na wylot. Na górze jest napis Intifada, a na dole jest napis po arabsku.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1aZN4phxKF3F/1639581407/24WMOegdyaEPEpzMsBSFURciAtoHLaML.jpg)
Wyjaśnij, do jakiego problemu w stosunkach międzynarodowych odwołuje się rysunek.
![Ilustracja przedstawia rakietę z nogami i rękami, która gra na bębenku. Uśmiecha się szeroko, ma ostre zęby. Spogląda za siebie. Rakieta ciągnie za sobą na łańcuchu postać mężczyzny w garniturze. Łańcuch jest przymocowany do szyi mężczyzny. Na górze ilustracji jest napis: You'll Not Get Rich (Rat‑Tattatta‑Tat) You're In The Arms Race Now!](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R18b9ZuZAnt4N/1639581408/1dLZbZYWMJ3uaRjRzod3mDsczvIu1H8x.jpg)
Napis nad obrazkiem:
Nie staniesz się bogaty. Uczestniczysz teraz w wyścigu zbrojeń!