Zbigniew Herbert Język snu

kiedy śpię
jak wszyscy
przed świtem
nakręcam zegar
tonę na białym
żaglowcu
fala zmywa mnie
z białego żaglowca
szukam kluczy
zabijam smoka
który się śmieje
zapalam lampę
a nade wszystko
gadam

podejrzewam
że wszyscy śnią obrazami
ale opowiadam sobie
te wszystkie głupie historie
jakbym spał
w kopcu
narracji
ale taki powinien być
język snu
język piękny dalekosiężny
zwiewny
gdy porzuca gramatykę
zasady fonetyki
język urągania
język którego nie znam

kiedy śpię
w miejscu kota
niekiedy ciało
przenika dreszcz
stękana melodia
słyszalna uszom

wówczas
zamyka się
język snu
niepodległy
zmęczeniu

czysty
język słodkiej grozy

her Źródło: Zbigniew Herbert, Język snu, [w:] Epilog burzy, Wrocław 1998.
1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1

Wskaż fragment wiersza Język snu wskazujący na obrazowy charakter języka snu, typowy dla większości ludzi i podmiotu lirycznego.

ROnHhqldoDvLL
kiedy śpię jak wszyscy przed świtem nakręcam zegar tonę na białym żaglowcu fala zmywa mnie z białego żaglowca szukam kluczy zabijam smoka który się śmieje zapalam lampę a nade wszystko gadam podejrzewam że wszyscy śnią obrazami ale opowiadam sobie te wszystkie głupie historie jakbym spał w kopcu narracji ale taki powinien być język snu język piękny dalekosiężny zwiewny gdy porzuca gramatykę zasady fonetyki język urągania język którego nie znam kiedy śpię w miejscu kota niekiedy ciało przenika dreszcz stękana melodia słyszalna uszom wówczas zamyka się język snu niepodległy zmęczeniu czysty język słodkiej grozy
Źródło: Zbigniew Herbert, Język snu, [w:] Epilog burzy, 1998.
Ćwiczenie 1
R1c8F5dqpxwYZ1
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
111
Ćwiczenie 2

Wpisz na mapie myśli cechy języka snu:

R1XSlSFyqwuAN
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: charakter języka snu [br]według Herberta
    • Elementy należące do kategorii charakter języka snu [br]według Herberta
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Koniec elementów należących do kategorii charakter języka snu [br]według Herberta
RNYz4MMxYnClX1
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 3

Określ funkcję metafor zastosowanych przez poetę w wierszu Język snu.

Metafora: Język słodkiej grozy

R112c0mMzZjmG
Funkcja metafory (Uzupełnij).

Metafora: Kopiec narracji

RUc4Jy3ppy3M1
Funkcja metafory (Uzupełnij).

Metafora: Stękana melodia

RqINzihzGrHgU
Funkcja metafory (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 4

Podejmij próbę charakterystyki języka snu. Zredaguj notatkę, w której wykorzystasz wymienione wyżej określenia.

R556VrSvOzMXm
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5
Zapoznaj się w wierszem Język snu i wybierz z trzech podanych poniżej tez interpretacyjnych tę, którą potrafisz uzasadnić na podstawie utworu oraz funkcjonalnie wybranych kontekstów.
• Podmiot liryczny mówi o rzeczywistości, której nie można doświadczyć na jawie.
• Zbigniew Herbert sugeruje, że sen jest formą wyzwolenia języka poetyckiego.
• Język snu jest metaforyczny, ponieważ mówi o tym, co nie jest jednoznaczne. Przeczytaj wiersz 
Zapoznaj się w wierszem Język snu i wybierz z trzech podanych poniżej tez interpretacyjnych tę, którą potrafisz uzasadnić na podstawie utworu oraz funkcjonalnie wybranych kontekstów.
• Podmiot liryczny mówi o rzeczywistości, której nie można doświadczyć na jawie.
• Zbigniew Herbert sugeruje, że sen jest formą wyzwolenia języka poetyckiego.
• Język snu jest metaforyczny, ponieważ mówi o tym, co nie jest jednoznaczne. Przeczytaj wiersz 
RwbDLRBhADRqK
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Zredaguj argument, w którym uzasadnisz, czy sformułowanie: Sen jest dla poety specyficzną narracją jest słuszne czy błędne.

RPhloBdOo2tfC
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z fragmentami maturalnych interpretacji wiersza Zbigniewa Herberta Język snu. Spróbuj je połączyć, przygotowując ustną wypowiedź na temat utworu Herberta, w której zastosujesz elementy retoryki.
Zapoznaj się z fragmentami maturalnych interpretacji wiersza Zbigniewa Herberta Język snu. Spróbuj je połączyć, przygotowując ustną wypowiedź na temat utworu Herberta, w której zastosujesz elementy retoryki.

• Jednak tym, co najbardziej zajmuje Herberta, jest język snów. A nade wszystko / gadam – stwierdza podmiot liryczny. Nie poprzestaje na oglądaniu obrazów podsuwanych mu przez wyobraźnię, ale opowiada wyśnione historie. Nadaje im narrację.

• Język snu, porzuca wszelkie reguły. Nie krępuje go gramatyka ani fonetyka. Herbert parokrotnie powtarza w wierszu słowo „język”, stawiając przy nim kolejne epitety. Język sennych marzeń jest piękny, dalekosiężny, zwiewny, czysty. Nie podlega zmęczeniu.

• W wierszu Herberta podmiot liryczny mówi o „stękanej melodii”, która dobiega do jego uszu. Może być ona jeszcze częścią języka snów. Możliwe jednak, że dochodzi z zewnętrznego świata i budzi uśpionego. W wierszu czytamy dalej, że zamyka ona język snu. […]

• Sen może nam się […] wydać nie tylko fascynujący, ale też przerażający. Dobrze oddaje to ostatni wers utworu Herberta. Senne słowa to „język słodkiej grozy”.

Źródło: Sprawozdanie za rok 2020 województwo wielkopolskie, dostępny w internecie: https://cke.gov.pl

R1OtLG2FGRafk
(Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 8

Podaj po jednym przykładzie funkcjonalnego kontekstu, który można by wykorzystać w interpretacji wiersza Język snu.

kontekst biograficzny

R1TfYbwcyBATU
Przykład (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij). Związek z wierszem Język snu (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij).