Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Zbigniew Herbert Język snu

kiedy śpię
jak wszyscy
przed świtem
nakręcam zegar
tonę na białym
żaglowcu
fala zmywa mnie
z białego żaglowca
szukam kluczy
zabijam smoka
który się śmieje
zapalam lampę
a nade wszystko
gadam

podejrzewam
że wszyscy śnią obrazami
ale opowiadam sobie
te wszystkie głupie historie
jakbym spał
w kopcu
narracji
ale taki powinien być
język snu
język piękny dalekosiężny
zwiewny
gdy porzuca gramatykę
zasady fonetyki
język urągania
język którego nie znam

kiedy śpię
w miejscu kota
niekiedy ciało
przenika dreszcz
stękana melodia
słyszalna uszom

wówczas
zamyka się
język snu
niepodległy
zmęczeniu

czysty
język słodkiej grozy

her Źródło: Zbigniew Herbert, Język snu, [w:] Epilog burzy, Wrocław 1998.
1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1

Wskaż fragment wiersza Język snu wskazujący na obrazowy charakter języka snu, typowy dla większości ludzi i podmiotu lirycznego.

ROnHhqldoDvLL
kiedy śpię jak wszyscy przed świtem nakręcam zegar tonę na białym żaglowcu fala zmywa mnie z białego żaglowca szukam kluczy zabijam smoka który się śmieje zapalam lampę a nade wszystko gadam podejrzewam że wszyscy śnią obrazami ale opowiadam sobie te wszystkie głupie historie jakbym spał w kopcu narracji ale taki powinien być język snu język piękny dalekosiężny zwiewny gdy porzuca gramatykę zasady fonetyki język urągania język którego nie znam kiedy śpię w miejscu kota niekiedy ciało przenika dreszcz stękana melodia słyszalna uszom wówczas zamyka się język snu niepodległy zmęczeniu czysty język słodkiej grozy
Źródło: Zbigniew Herbert, Język snu, [w:] Epilog burzy, 1998.
Ćwiczenie 1
R1c8F5dqpxwYZ1
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
111
Ćwiczenie 2

Wpisz na mapie myśli cechy języka snu:

R1XSlSFyqwuAN
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: charakter języka snu [br]według Herberta
    • Elementy należące do kategorii charakter języka snu [br]według Herberta
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Nazwa kategorii:
    • Koniec elementów należących do kategorii charakter języka snu [br]według Herberta
RNYz4MMxYnClX1
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 3

Określ funkcję metafor zastosowanych przez poetę w wierszu Język snu.

Metafora: Język słodkiej grozy

R112c0mMzZjmG
Funkcja metafory (Uzupełnij).

Metafora: Kopiec narracji

RUc4Jy3ppy3M1
Funkcja metafory (Uzupełnij).

Metafora: Stękana melodia

RqINzihzGrHgU
Funkcja metafory (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 4

Podejmij próbę charakterystyki języka snu. Zredaguj notatkę, w której wykorzystasz wymienione wyżej określenia.

R556VrSvOzMXm
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5
Zapoznaj się w wierszem Język snu i wybierz z trzech podanych poniżej tez interpretacyjnych tę, którą potrafisz uzasadnić na podstawie utworu oraz funkcjonalnie wybranych kontekstów.
• Podmiot liryczny mówi o rzeczywistości, której nie można doświadczyć na jawie.
• Zbigniew Herbert sugeruje, że sen jest formą wyzwolenia języka poetyckiego.
• Język snu jest metaforyczny, ponieważ mówi o tym, co nie jest jednoznaczne. Przeczytaj wiersz 
Zapoznaj się w wierszem Język snu i wybierz z trzech podanych poniżej tez interpretacyjnych tę, którą potrafisz uzasadnić na podstawie utworu oraz funkcjonalnie wybranych kontekstów.
• Podmiot liryczny mówi o rzeczywistości, której nie można doświadczyć na jawie.
• Zbigniew Herbert sugeruje, że sen jest formą wyzwolenia języka poetyckiego.
• Język snu jest metaforyczny, ponieważ mówi o tym, co nie jest jednoznaczne. Przeczytaj wiersz 
RwbDLRBhADRqK
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Zredaguj argument, w którym uzasadnisz, czy sformułowanie: Sen jest dla poety specyficzną narracją jest słuszne czy błędne.

RPhloBdOo2tfC
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z fragmentami maturalnych interpretacji wiersza Zbigniewa Herberta Język snu. Spróbuj je połączyć, przygotowując ustną wypowiedź na temat utworu Herberta, w której zastosujesz elementy retoryki.
Zapoznaj się z fragmentami maturalnych interpretacji wiersza Zbigniewa Herberta Język snu. Spróbuj je połączyć, przygotowując ustną wypowiedź na temat utworu Herberta, w której zastosujesz elementy retoryki.

• Jednak tym, co najbardziej zajmuje Herberta, jest język snów. A nade wszystko / gadam – stwierdza podmiot liryczny. Nie poprzestaje na oglądaniu obrazów podsuwanych mu przez wyobraźnię, ale opowiada wyśnione historie. Nadaje im narrację.

• Język snu, porzuca wszelkie reguły. Nie krępuje go gramatyka ani fonetyka. Herbert parokrotnie powtarza w wierszu słowo „język”, stawiając przy nim kolejne epitety. Język sennych marzeń jest piękny, dalekosiężny, zwiewny, czysty. Nie podlega zmęczeniu.

• W wierszu Herberta podmiot liryczny mówi o „stękanej melodii”, która dobiega do jego uszu. Może być ona jeszcze częścią języka snów. Możliwe jednak, że dochodzi z zewnętrznego świata i budzi uśpionego. W wierszu czytamy dalej, że zamyka ona język snu. […]

• Sen może nam się […] wydać nie tylko fascynujący, ale też przerażający. Dobrze oddaje to ostatni wers utworu Herberta. Senne słowa to „język słodkiej grozy”.

Źródło: Sprawozdanie za rok 2020 województwo wielkopolskie, dostępny w internecie: https://cke.gov.pl

R1OtLG2FGRafk
(Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 8

Podaj po jednym przykładzie funkcjonalnego kontekstu, który można by wykorzystać w interpretacji wiersza Język snu.

kontekst biograficzny

R1TfYbwcyBATU
Przykład (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij). Związek z wierszem Język snu (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij).