Sprawdź się
Podane czynności organizmu człowieka posortuj na te, które składają się na podstawową przemianę materii (PPM), oraz te, które stanowią o ponadpodstawowej przemianie materii (PPPM).
synteza składników potrzebnych do budowy komórek, praca układu oddechowego, wydzielanie hormonów, przewodzenie impulsów nerwowych, trawienie pokarmu, aktywność fizyczna, termogeneza
PPM | |
---|---|
PPPM |
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń.
Prawda | Fałsz | |
Temperatura otoczenia w zakresie 22–23°C powoduje zmianę tempa metabolizmu i zwiększoną produkcję ciepła. | □ | □ |
Na ponadpodstawową przemianę materii składają się procesy fizjologiczne, takie jak trawienie, oddychanie, praca serca i krążenie krwi. | □ | □ |
Intensywność przemiany materii zależy od płci i etapu rozwoju organizmu. | □ | □ |
Przeanalizuj dane zamieszczone w poniższej tabeli.
Osoba | Płeć | |
---|---|---|
Męska | Żeńska | |
Dziecko (8 lat) | 8 800 | 8 800 |
Nastolatek (15 lat) | 12 600 | 9 600 |
Dorosła osoba pracująca w biurze | 11 500 | 9 450 |
Dorosła osoba pracująca fizycznie | 20 000 | 12 600 |
Kobieta w ciąży | – | 10 000 |
Badano wpływ różnych form aktywności życiowej na wydatki energetyczne organizmu człowieka. Wyniki badania przedstawia tabela nr 2.
Rodzaj aktywności | Wydatek energetyczny |
---|---|
Bieg przełajowy | 1,630 |
Wspinaczka górska | 1,470 |
Gra w tenisa ziemnego | 1,014 |
Jazda na rowerze | 0,734 |
Mycie podłogi | 0,665 |
Prasowanie | 0,627 |
Ubieranie się | 0,466 |
Siedzenie, pisanie | 0,268 |
Spanie | 0,172 |
Indeks górny Źródło: J. Gawęcki, L. Hryniewiecki (red.), Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu, Warszawa 1998. Indeks górny koniecŹródło: J. Gawęcki, L. Hryniewiecki (red.), Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu, Warszawa 1998.
Tabela nr 3 przedstawia zależność zapotrzebowania energetycznego organizmu od wieku, płci, rodzaju wykonywanej pracy i stanu fizjologicznego człowieka. W przypadku dorosłych mężczyzn oraz kobiet (niebędących w ciąży czy w okresie laktacji) zapotrzebowanie energetyczne zależy głównie od podstawowego tempa metabolizmu i aktywności fizycznej.
Grupa osób | Płeć | |
---|---|---|
Żeńska | Męska | |
Dzieci 1–3 lat | 1300 | 1300 |
Dzieci 4–6 lat | 1700 | 1700 |
Dzieci 10–12 lat | 2300 | 2600 |
Młodzież 13–15 lat | 2600 do 2800 | 3000 do 3300 |
Młodzież 16–20 lat | 2500 do 2700 | 3200 do 3700 |
Dorośli 21–59/64 lat | 2400 do 2300 | 2400 do 2600 |
Kobiety ciężarne | 2800 | – |
Kobiety karmiące | 3400 | – |
Dzieci 10–12 lat | 2300 | 2600 |
Młodzież 13–15 lat | 2600 do 2800 | 3000 do 3300 |
Ludzie w podeszłym wieku | 2200 | 2300 |