Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

R1Y7XDZsHNwfi1

Ćwiczenie 1

Połącz w pary poniższe pojęcia z ich wyjaśnieniem. Lokant Możliwe odpowiedzi: 1. nienasycony związek organiczny, zbudowany z atomów węgla i atomów wodoru; posiada w swojej strukturze jedno wiązanie potrójne., 2. atom lub ich grupa, która przyłączona jest w miejsce atomu wodoru do atomu węgla w cząsteczce związku organicznego., 3. numer nadany atomowi węgla w cząsteczce, do którego przyłączony jest dany podstawnik. Podstawnik Możliwe odpowiedzi: 1. nienasycony związek organiczny, zbudowany z atomów węgla i atomów wodoru; posiada w swojej strukturze jedno wiązanie potrójne., 2. atom lub ich grupa, która przyłączona jest w miejsce atomu wodoru do atomu węgla w cząsteczce związku organicznego., 3. numer nadany atomowi węgla w cząsteczce, do którego przyłączony jest dany podstawnik. alkin Możliwe odpowiedzi: 1. nienasycony związek organiczny, zbudowany z atomów węgla i atomów wodoru; posiada w swojej strukturze jedno wiązanie potrójne., 2. atom lub ich grupa, która przyłączona jest w miejsce atomu wodoru do atomu węgla w cząsteczce związku organicznego., 3. numer nadany atomowi węgla w cząsteczce, do którego przyłączony jest dany podstawnik.

Ćwiczenie 2

Jaka organizacja decyduje o tym, jak należy nazywać związki chemiczne?

R13u7vzsgooQD

Odpowiedź: (Uzupełnij).

Organizacja ta nadzoruje również nazywanie wielkości fizycznych, którymi posługują się chemicy.

Jest to IUPAC – Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej.

RX0o2QYDDvs311

Ćwiczenie 3

Jak nazywa się pierwszy przedstawiciel szeregu homologicznego alkinów? Możliwe odpowiedzi: 1. metyn, 2. etyn, 3. eten, 4. metin

R5NWdGIVaxY5I1

Ćwiczenie 4

Z podanych zasad nazewnictwa alkinów wybierz tę, która jest prawdziwa. Możliwe odpowiedzi: 1. Atomy węgla w łańcuchu węglowodoru numerujemy od strony lewej do prawej., 2. Gdy w węglowodorze kilka łańcuchów ma taką samą długość, wybieramy taki, który jest najbardziej zbliżony do linii prostej., 3. Atomy węgla w łańcuchu węglowodoru numerujemy od strony prawej do lewej., 4. Gdy w węglowodorze kilka łańcuchów ma taką samą długość, wybieramy taki łańcuch, w którym podstawników jest najwięcej i mają one najniższe lokanty.

Ćwiczenie 5

Podane nazwy systematyczne alkinów uporządkuj zgodnie z ich pozycją w szeregu homologicznym oraz narysuj ich wzory strukturalne lub grupowe.

Podane nazwy systematyczne alkinów uporządkuj zgodnie z ich pozycją w szeregu homologicznym oraz zapisz ich wzory grupowe lub sumaryczne.

R10U2PHi33hCV

Elementy do uszeregowania: 1. okt‑

2

-yn, 2. etyn, 3. hept‑

1

-yn, 4. heks‑

1

-yn, 5. propyn, 6. but‑

2

-yn

Elementy do uszeregowania: 1. okt‑

2

-yn, 2. etyn, 3. hept‑

1

-yn, 4. heks‑

1

-yn, 5. propyn, 6. but‑

2

-yn

RLW2iOtlvpuZZ

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RRw1pC4apNFva

(Uzupełnij).

W szeregu homologicznym każdy kolejny alkin ma w cząsteczce o jeden atom węgla więcej od poprzedniego alkinu. Uwaga! Niektóre nazwy członów szeregu pominięto w zadaniu.

1) etyn

R1cUu2IOmezAb

Ilustracja przedstawiająca wzory etynu o strukturze zbudowanej z dwóch grup C H połączonych wiązaniem potrójnym. Są to wzór strukturalny, w którym przedstawiono również wiązania pojedyncze pomiędzy atomami C H oraz wzór półstrukturalny bez wyróżniania tychże wiązań, zaznaczono jedynie wiązania potrójne pomiędzy atomami węgla. Sumarycznie C2H2. — Wzór strukturalny i grupowy etynu
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

2) propyn

R1T9hwbBEq7YC

Ilustracja przedstawiająca propyn o strukturze zbudowanej z grupy C H połączonej za pomocą wiązania potrójnego z atomem węgla podstawionym grupą CH3. Sumarycznie C3H4. — Wzór strukturalny i grupowy propynu
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

3) but- $2$ -yn

Rh3O8omSKrpqF

Ilustracja przedstawiająca but-2-yn o strukturze zbudowanej z grupy CH3 związanej z atomem węgla, który to łączy się za pomocą wiązani potrójnego z kolejnym atomem węgla również podstawionym grupą CH3. Sumarycznie C4H6. — Wzór strukturalny i grupowy but‑2-ynu
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

4) heks- $1$ -yn

R1CMnfvhozFSY

Ilustracja przedstawiająca heks-1-yn o strukturze zbudowanej z grupy C H związanej za pomocą wiązania potrójnego z atomem węgla, który to łączy się z grupą CH2 połączoną z grupą CH2, która to łączy się z kolejną grupą CH2 związaną z grupą CH3. Sumarycznie C6H10. — Wzór strukturalny i grupowy heks‑1-ynu
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

5) hept- $1$ -yn

R1ZfRc7WnLE3q

Ilustracja przedstawiająca hept-1-yn o strukturze zbudowanej z grupy C H związanej za pomocą wiązania potrójnego z atomem węgla, który to łączy się z grupą CH2 połączoną z grupą CH2, która to łączy się z kolejną grupą CH2, ta z następną grupą CH2 związaną z grupą CH3. Sumarycznie C7H12. — Wzór strukturalny i grupowy hept‑1-ynu
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

6) okt- $2$ -yn

RkHk5kA3U93dR

Ilustracja przedstawiająca okt-2-yn o strukturze zbudowanej z grupy CH3 związanej z atomem węgla połączonym za pomocą wiązani potrójnego z kolejnym atomem węgla, który to łączy się z czterema kolejno połączonymi ze sobą grupami CH2, z których ostatnia łączy się z grupą CH3. Sumarycznie C8H14. — Wzór strukturalny i grupowy okt‑2-ynu
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 6

Narysuj wzór półstrukturalny związku o nazwie systematycznej $3$ , $6$ -dietylo- $7$ -metylonon- $4$ -yn.

RiX450JHFIOXF

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

R1HL64dhI5u08

(Uzupełnij).

Zacznij od narysowania najdłuższego łańcucha węglowego.

RhnXWaAhQzEMp

Ilustracja przedstawiająca wzór 3,6‑dietylo‑7-metylonon‑4-ynu o strukturze zbudowanej z grupy CH3 związanej z grupą CH2 połączoną z grupą C H podstawioną grupą etylową CH2 CH3 i związaną z atomem węgla, który to łączy się za pomocą wiązania potrójnego z kolejnym atomem węgla związanym z grupą C H podstawioną grupą etylową CH2 CH3 oraz połączoną z grupą C H podstawioną grupą metylową CH3. Wspomniana grupa C H łączy się z grupą CH2 związaną z grupą CH3. Sumarycznie C14H26. — Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 7

Dlaczego etyn i propyn nie mają lokantu w swoich nazwach systematycznych?

RG8ESzMVaXbIF

Odpowiedź: (Uzupełnij).

Należy uwzględnić zalecenia dotyczące nazewnictwa IUPAC.

Etyn i propyn nie posiadają lokantu w swoich nazwach, ponieważ nie ma możliwości, aby wiązanie potrójne wystąpiło w innym miejscu.

Ćwiczenie 8

Narysuj wzór półstrukturalny związku o nazwie systematycznej $8$ -metylo- $5$ -(propan- $2$ -ylo)non- $3$ -yn.

R1Whtl1ROrrgg

Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.

RJzV8pnZ5o7iS

(Uzupełnij).

Zacznij od narysowania najdłuższego łańcucha węglowego.

ROuyhcEA4uiNi

Ilustracja przedstawiająca 8-metylo‑5-(propan‑2-ylo)non-3-yn zbudowany z grupy metylowej CH3 związanej z grupą CH2 połączoną z atomem węgla związanym za pomocą wiązania potrójnego z kolejnym atomem węgla, który to łączy się z grupą C H podstawioną grupą 2-propylową i związaną z grupą CH2, która to łączy się z kolejną grupą CH2 połączoną z grupą C H podstawioną dwiema grupami metylowymi CH3. Sumarycznie C13H24. — Źródło: GroMar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Ćwiczenie 9

Poniżej podano wzór półstrukturalny pewnego alkinu. Napisz jego nazwę systematyczną.

Rj5VhterCh2K8

Ilustracja przedstawiająca alkin o strukturze zbudowanej z grupy CH3 związanej z grupą CH podstawioną atomem chloru i związaną z atomem węgla, który to łączy się za pomocą wiązani potrójnego z grupą CH podstawioną grupą metylową CH3. Wspomniana grupa C H łączy się z kolejną grupą C H, która łączy się za pomocą wiązania podwójnego z następną grupą C H związaną z grupą C H podstawioną dwiema grupami metylowymi CH3. — Źródło: GroMar sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R1JOnQXaKC5di

Odpowiedź: (Uzupełnij).

W przypadku, gdy w łańcuchu głównym występuje zarówno wiązanie podwójne, jak i potrójne, lokanty atomom węgla przy wiązaniach wielokrotnych przypisujemy tak, aby były jak najmniejsze. W przypadku, gdy w numeracji z prawej i z lewej strony są analogiczne, numerujemy tak, aby wiązanie podwójne miało niższy lokant. Ze względu na alfabet, końcówkę -en zawsze wymieniamy przed -yn.

$8$ -chloro- $2$ , $5$ -dimetylonon- $3$ -en- $6$ -yn

Film samouczek

Dla nauczyciela

Sprawdź się