1
Pokaż ćwiczenia:
RYYwFtEAUWDTZ1
Ćwiczenie 1
Wskaż, czym był spowodowany spadek liczby ludności w Polsce w latach 1997–2007. Możliwe odpowiedzi: 1. wzrastająca śmiertelność niemowląt, 2. ujemne saldo migracji zagranicznych, 3. skrócenie średniej długości życia, 4. większa liczba zgonów
Rtl6IisD1iHP1
Ćwiczenie 1
Zaznacz, czym był spowodowany spadek liczby ludności w Polsce w latach 1997–2007. Możliwe odpowiedzi: 1. wzrastająca śmiertelność niemowląt, 2. ujemne saldo migracji zagranicznych, 3. skrócenie średniej długości życia, 4. większa liczba zgonów
R1Skvw76Ftf4Y1
Ćwiczenie 2
Wskaż, czego bezpośrednim skutkiem są zmiany w strukturze zatrudnienia w Polsce po 1989 r. wzrost nierówności ekonomicznej w społeczeństwie
ujemny przyrost naturalny
przejście od gospodarki centralnie zarządzanej do gospodarki wolnorynkowej
wzrastający poziom bezrobocia
Ćwiczenie 2
R16Zg2RynMRZp
Zaznacz, czego bezpośrednim skutkiem są zmiany w strukturze zatrudnienia w Polsce po 1989 r. Możliwe odpowiedzi: 1. wzrost nierówności ekonomicznej w społeczeństwie, 2. ujemny przyrost naturalny, 3. przejście od gospodarki centralnie zarządzanej do gospodarki wolnorynkowej, 4. wzrastający poziom bezrobocia
21
Ćwiczenie 3

Zapoznaj się ze źródłem i wykonaj ćwiczenie.

Rok

2015

2020

2035

Dzietność

1,42

1,45

1,45

Trwanie życia

mężczyźni

72,3

73,4

77,1

kobiety

80,2

80,8

82,9

tab Źródło: GUS, Podstawowe informacje o rozwoju demograficznym Polski do 2008 r., 29.01.2009 r., dostępny w internecie: stat.gov.pl [dostęp 20.05.2020 r.].

R164E2RzbCNt7
Wykorzystując przedstawione dane, przedstaw trzy przewidywane zmiany demograficzne w społeczeństwie polskim w latach 2015–2035. (Uzupełnij).

Materiał źródłowy do ćwiczeń nr 4–5.

1
Jacek Żakowski Dziura demograficzna

Rząd chce odebrać becikowe bogatym. Nareszcie! Płacenie państwu Kulczykom za urodzenie dziecka to rozrzutny absurd. Także osób średnio zamożnych becikowe nie zachęca do posiadania dzieci. Wychowanie dziecka kosztuje z grubsza tyle, ile dom czy mieszkanie, w którym mieszka rodzina. Jak się to ma do tysiąca złotych becikowego, każdy sam policzy. (…)

Dzięki wejściu w dorosłość wyżu demograficznego i przedkryzysowemu poczuciu bezpieczeństwa obecnych trzydziestolatków rodzi się teraz nieco więcej dzieci. Ale górka wyżu mija, a poczucie bezpieczeństwa znika. Wkrótce więc demograficzna dziura znów się przed nami otworzy. (…)

cw Źródło: Jacek Żakowski, Dziura demograficzna, „Gazeta Wyborcza” 2009.
21
Ćwiczenie 4
R1W0aluWuuCyO
Wyjaśnij użyty w artykule termin „becikowe”. (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5
RpIRyp5SWrYNP
Stanowisko wobec „becikowego”: (Wybierz: za, przeciw). Argument: (Uzupełnij).
R16v90OM6Yknz
Stanowisko wobec „becikowego”: (Wybierz: za, przeciw). Argument: (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z fragmentem tekstu i wykonaj ćwiczenie.

1
Jacek Żakowski Dziura demograficzna

(…) W odróżnieniu od dziury budżetowej powstająca teraz dziura demograficzna nie zaboli przed najbliższymi ani następnymi wyborami prezydenckimi. Dwie dekady miną, zanim zaczniemy odczuwać, że dzieci, które się teraz nie rodzą, nie płacą podatków i składek na ZUS, nie dosypują pieniędzy do OFE i nie przejmują miejsc pracy zwalnianych przez pokolenie powojennego wyżu. To tłumaczy, dlaczego rząd zorientowany na cele osiągalne w horyzoncie kadencji niewiele uwagi poświęca demografii. Ale dla nas – zwykłych zjadaczy chleba i przyszłych emerytów – jest to zasadnicza sprawa. To od dzisiejszej polityki demograficznej zależy, co na starość dostaniemy za płacone przez całe życie składki i podatki. (…)

cw Źródło: Jacek Żakowski, Dziura demograficzna, „Gazeta Wyborcza” 2009.
R1QoZWVay2VA0
Wskaż, kiedy mamy do czynienia z dziurą demograficzną. (Uzupełnij).
RZkWaqVuKHfvO
Podaj, kiedy mamy do czynienia z dziurą demograficzną. (Uzupełnij).

Materiał źródłowy do ćwiczeń nr 7–9.

1
Jacek Żakowski Dziura demograficzna

(…) Kryzys zwiększa poczucie niepewności, powstrzymując ludzi przed posiadaniem dzieci. (…) Dlatego właśnie teraz, gdy rząd wykorzystuje kryzys do usprawiedliwienia dalszej prywatyzacji wszelkich życiowych ryzyk, konieczna jest państwowa strategia pronatalistyczna. Nie eksces – jak becikowe. I nie bajki o nieistniejących przedszkolach dla każdego dziecka, ale konkretny, realistyczny, wyrazisty, wiarygodny i dobrze nagłośniony narodowy program demograficzny.

Teraz, nie za pięć czy dziesięć lat, państwo polskie musi – jak francuskie czy duńskie – przekonać wahających się potencjalnych rodziców, że nie zostawi ich samych z ciężarem utrzymania, wychowania, leczenia i kształcenia dzieci. Jeśli uwierzą, że będą mogli liczyć na rzeczywiste wsparcie, to dziura demograficzna istotnie się zmniejszy. Jeśli nie uwierzą, żadne sztuczki nie uratują naszych emerytur, służby zdrowia ani tonącego w długach budżetu.

cw Źródło: Jacek Żakowski, Dziura demograficzna, „Gazeta Wyborcza” 2009.
31
Ćwiczenie 7
Rmbm7FigxACoG
Wyjaśnij pojęcie „polityka pronatalistyczna”. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8
R1HoZsIVVb3rw
Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie). Uzasadnienie: (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9
R1XRE2bB1IhGQ
Wyjaśnij, dlaczego państwo powinno prowadzić obecnie politykę pronatalistyczną. Wymień argumenty autora. (Uzupełnij).