Zwróć uwagę na sposób, w jaki postrzega otaczającą rzeczywistość i innych ludzi.

Podmiot liryczny to artysta, poeta, człowiek o wysokich kompetencjach kulturowych, wrażliwy na krzywdę bliźniego. Jego postrzeganie świata jest inne, głębsze niż tłumu.

Zwróć uwagę na zachowania tłumu, na samotność i problematykę śmierci.

Przykładowa odpowiedź:

Poszukaj takich fragmentów, które wywołują skojarzenia z wojną, cierpieniem i śmiercią, oraz takich, których leksyka wprost się do tych doświadczeń odnosi. O czym świadczą takie elementy?

W utworze dominuje nastrój niepokoju, co ukazują poniższe fragmenty:

• Naręcza ciemnych winogron | Padają na puch brzoskwini

• Spalono Giordana Bruna, | Kat płomień stosu zażegnął

• Salwy za murem getta | Głuszyła skoczna melodia

• I wzlatywały pary | Wysoko w pogodne niebo

• Czasem wiatr z domów płonących | Przynosił czarne latawce,

• Rozwiewał suknie dziewczynom | Ten wiatr od domów płonących, nastrój niepokoju potęguje kontrastowe zestawienie beztroski i cierpienia

• Bruk opryskany winem | I odłamkami kwiatów

Zastanów się, co różni bohatera od tłumu, określ dystans, jaki ich dzieli.

• tłum nie jest tego wart,

• to, co ma do powiedzenia, nie jest warte wyrażenia,

• i tak zostanie zlekceważony,

• jest zbyt różny, odmienny od tłumu gapiów, nie widzi szans na porozumienie,

• nie ma słów, którymi mógłby wyrazić swoje idee,

• nie ma słów, którymi mógłby oddać swoje cierpienie.

Zwróć szczególną uwagę na te strofy, które nie są opisowe.

Sprawdź, czy w twojej odpowiedzi zostały uwzględnione następujące kwestie:

• ludzie na co dzień zajmują się prozaicznymi sprawami, dążąc do przyjemności i unikając cierpienia, które mogłoby wyniknąć z konfrontacji z bólem bliźniego (“męczeńskie stosy”); tłum nie jest zainteresowany wyższymi wartościami, dla których męczennicy się poświęcają, centrum życia stanowi dla niego zaspokajanie potrzeb niższego rzędu,

• ludzie szybko zapominają o cierpieniu innych, nawet to najstraszniejsze zostaje wyparte z pamięci, ludzie wciąż umierają w samotności; ludzkość - właśnie dlatego, że zapomina - powtarza wciąż te same błędy, nie uczy się zbiorowej empatii, wrażliwości na drugiego człowieka, świadkowie są współodpowiedzialni za zbrodnie.

Zwróć szczególną uwagę na wers “Bunt wznieci słowo poety”. Pamiętaj o zasadach retoryki. By zrozumieć poetykę gatunku, możesz wzorować się na przemowie noblowskiej Olgi Tokarczuk.

Przykładowy fragment:

Sztuka jest rezerwuarem pamięci, bo w niej zawarte są sceny i obrazy wydarzeń kluczowych dla budowania naszej tożsamości, dla pielęgnowania pamięci i kulturowego rozwoju społeczeństwa. Poetów inspirują rewolucje, przełomy, buntownicze zachowania. One stają się siłą napędową do rozwoju, momenty przemiany zawarte są więc w poezji.