Depesza notyfikująca odrodzenie Polski

Do P. Prezydenta Stanów Zjednoczonych, Do Królewskiego Rządu Angielskiego, Do Rządu Rzeczypospolitej Francuskiej, Do Królewskiego Rządu Włoskiego, Do Cesarskiego Rządu Japońskiego,

Do Rządu Rzeczypospolitej Niemieckiej i do Rządów wszystkich Państw wojujących i neutralnych.

Jako Wódz Naczelny Armii Polskiej pragnę notyfikować rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienie Państwa Polskiego Niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski.

Sytuacja polityczna w Polsce i jarzmo okupacji nie pozwoliły dotychczas narodowi polskiemu wypowiedzieć się swobodnie o swym losie. Dzięki zmianom, które nastąpiły wskutek świetnych zwycięstw armii sprzymierzonych – wznowienie niepodległości i suwerenności Polski staje się odtąd faktem dokonanym.

Państwo Polskie powstaje z woli całego narodu i opiera się na podstawach demokratycznych. Rząd Polski zastąpi panowanie przemocy, która przez sto czterdzieści lat ciążyła nad losami Polski – przez ustrój, zbudowany na porządku i sprawiedliwości.

Opierając się na Armii Polskiej pod moją komendą, mam nadzieję, że odtąd żadna armia obca nie wkroczy do Polski, nim nie wyrazimy w tej sprawie formalnej woli naszej. Jestem przekonany, że potężne demokracje Zachodu udzielą swej pomocy i braterskiego poparcia Polskiej Rzeczypospolitej Odrodzonej i Niepodległej.

strona Źródło: Depesza notyfikująca odrodzenie Polski, https://muzeumpilsudski.pl/depesza-notyfikujaca-odrodzenie-polski/.

Kurier Warszawski

Wśród licznych spraw, jakie się wysunęły na czoło życia codziennego podczas dni przełomowych, przeżywanych przez cały kraj i Warszawę, jedną z najważniejszych jest sprawa pieniędzy polskich. Bez pieniędzy nie ma wymiany, nie ma obiegu dóbr (poza wymianą tzw. naturalną); bez wymiany nie ma życia.

Kurie Warszawski Źródło: Kurier Warszawski, t. 312, Warszawa 1918, s. 5.

Kurier Warszawski

Objęcie sądów. W głównym skrzydle pałacu Paca urzędował jeszcze sąd najwyższy niemiecki. Wczoraj o godzinie 1 po południu prezes polskiego sądu okręgowego p. Błaszkowski w asystencji wiceprezesów pp. Lemieszewskiego i Nieznańskiego udał się do przewodniczącego sądu okupantów p. Ritschera i zażądał od niego oddania gmachu, akt dokumentów i kasy. Żądanie to bezzwłocznie wykonane było i obecnie cały pałac Paca jest w rękach polskich.

Poczta. Rozpoczęte wczoraj obejmowanie poczty warszawskiej przez władze polskie wywołało tymczasową przerwę w korespondencji dla osób cywilnych; informuje o tem umieszczone na drzwiach gmachu obwieszczenie, które zapowiada przywrócenie poczty dla ludności cywilnej w ciągu paru dni.

Tramwaje. Wczoraj w godzinach południowych przedstawiciel ministerium wojny w obecności dyrektora tramwajów p. Gustawa Wertheima oraz członka magistratu inż. Alfonsa Kühna pojechał specjalnym wagonem do biur dyrekcji na Woli i dokonał aktu przejęcia przedsiębiorstwa w ręce polskie.

Kurier Warszawski Źródło: Kurier Warszawski, t. 313, Warszawa 1918, s. 3.

Kurier Warszawski

Rada miejska uchwaliła wczoraj wniosek nagły, wzywający magistrat do wystąpienia władz o uzyskanie zapewnienia dostawy węgli na potrzeby gazowni i elektrowni, jak również do wydania przepisów normujących zużycie gazu i elektryczności, a to celem zaoszczędzenia na czas jak najdłuższy znajdujących się zapasów węgla.

Nagły wniosek w sprawie podwojenia dotychczasowej racji chleba i cukru przedstawiono radzie miejskiej, dowodząc, że z chwilą przejęcia taboru kolejowego nie należy się obawiać trudności w dowozie zboża […].

Warszawa Źródło: Kurier Warszawski, t. 314, Warszawa 1918, s. 5.

Czas

Niebezpieczeństwo zarazy, którą grozi dzika demobilizacja, przerosło wszelkie oczekiwania. Dowiadujemy się przez Karpaty od strony Węgier przechodzą tłumy żołnierzy i jeńców, dochodzące od wczoraj do piętnastu tysięcy dziennie, wśród nich mnóstwo chorych.

Czas Źródło: Czas, Warszawa 1918, s. 2.

Dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego

Na podstawie uchwalonego przez Radę Ministrów projektu stanowię co następuje:

ROZDZIAŁ I. Prawo wybierania.

Art. 1. Wyborcą do Sejmu jest każdy obywatel państwa bez różnicy płci, który do dnia ogłoszenia wyborów ukończył 21 lat.

Art. 2. Wyborcy winni być mieszkańcami tego obwodu głosowania, w którym głosują, przynajmniej od przedednia zarządzenia wyborów […].

Art. 3. Wyborcy głosować wolno tylko w jednym obwodzie głosowania.

Art. 4. Wojskowi wszystkich stopni i wszystkich rodzajów broni w służbie czynnej nie biorą udziału w głosowaniu.

Art. 5. Prawa wyborczego nie mają osoby sądownie pozbawione praw obywatelskich.

Art. 6. Prawo głosowania winno być wykonywane osobiście.

Na podstawie dekretu z dnia 14 listopada br. przedłożył mi p. Prezydent Ministrów uchwalony przez Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej projekt utworzenia Najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej aż do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego. Zatwierdzając przedłożony mi projekt, stanowię, co następuje:

Art. 1.

Obejmuję, jako Tymczasowy Naczelnik Państwa, Najwyższą Władzę Republiki Polskiej i będę ją sprawował aż do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego.

Art. 2.

Rząd Republiki Polskiej stanowią mianowani przeze mnie odpowiedzialni przede mną aż do zebrania się Sejmu Prezydent Ministrów i Ministrowie.

Art. 3.

Projekty ustawodawcze, uchwalone przez Radę Ministrów, ulegają mojemu zatwierdzeniu i uzyskują moc obowiązującą, o ile sama ustawa inaczej nie stanowi, z chwilą ogłoszenia w „Dzienniku Praw Państwa Polskiego”; tracą one moc obowiązującą, o ile nie będą przedstawione na pierwszym posiedzeniu Sejmu Ustawodawczego do jego zatwierdzenia.

Art. 4.

Akty rządowe kontrasygnuje Prezydent Ministrów.

Art. 5.

Sądy wydają wyroki w imieniu Republiki Polskiej. […]

Art. 7.

Mianowanie wyższych urzędników państwowych, zastrzeżone w myśl przepisów dotychczasowych Głowie Państwa, wychodzić będzie ode mnie, na propozycję Prezydenta Ministrów i właściwego Ministra.

Art. 8.

Budżet Republiki Polskiej na pierwszy okres budżetowy uchwali Rząd i przedłoży mi do zatwierdzenia. Dan w Warszawie, dnia 22 listopada 1918 roku

R1aAx8Nwg8dyu

Jak nazywa się ten dokument i kiedy został ogłoszony? (Uzupełnij) Jakie uprawnienia uzyskał Tymczasowy Naczelnik Państwa? (Uzupełnij).

Jak nazywa się ten dokument i kiedy został ogłoszony?
Jakie uprawnienia uzyskał Tymczasowy Naczelnik Państwa?

---