1
Pokaż ćwiczenia:

Materiał źródłowy do ćwiczeń nr 1–3.

1
Ustawa zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec

Art. 54

  1. Prezydenta Federalnego wybiera Zgromadzenie Federalne bez dyskusji.

  2. Wybranym może być każdy Niemiec, który ma prawo wyborcze do Parlamentu Federalnego i ukończył czterdziesty rok życia. (…)

  3. Zgromadzenie Federalne składa się z członków Parlamentu Federalnego i w równej liczbie z członków wybranych przez przedstawicielstwa ludowe krajów na zasadach wyborów proporcjonalnych. (…)

Art. 62

Rząd Federalny składa się z Kanclerza Federalnego oraz z ministrów federalnych.

Art. 63

  1. Kanclerza Federalnego wybiera Parlament Federalny na wniosek Prezydenta Federalnego bez dyskusji.

  2. Wybranym jest ten, kto uzyska głosy większości członków Parlamentu Federalnego. Elekta mianuje Prezydent Federalny.

  3. Jeśli proponowany kandydat nie zostanie wybrany, to Parlament Federalny może w ciągu 14 dni od głosowania wybrać Kanclerza Federalnego więcej niż połową swoich członków.

  4. Jeśli wybór nie nastąpi w tym terminie, to przeprowadza się niezwłocznie nowe głosowanie, w którym wybranym jest ten, kto uzyskał najwięcej głosów. Jeśli wybrany uzyskał głosy większości członków Parlamentu Federalnego, to Prezydent Federalny musi mianować go w ciągu siedmiu dni po wyborze. Jeśli wybrany nie osiągnął tej większości, to wówczas Prezydent Federalny winien w ciągu siedmiu dni mianować go albo rozwiązać Parlament Federalny.

Art. 64

  1. Ministrowie federalni są mianowani i zwalniani na wniosek Kanclerza Federalnego przez Prezydenta Federalnego.

Art. 67

  1. Parlament Federalny może wyrazić Kanclerzowi Federalnemu wotum nieufności tylko w ten sposób, że większością swoich członków wybierze następcę oraz zwróci się do Prezydenta Federalnego o zwolnienie Kanclerza Federalnego. Prezydent Federalny obowiązany jest przychylić się do wniosku i mianować elekta.

  2. Między wnioskiem a wyborem musi upłynąć 48 godzin.

Art. 68

  1. Jeśli wniosek Kanclerza Federalnego o udzielenie mu wotum zaufania nie uzyska zgody większości członków Parlamentu Federalnego, wtedy Prezydent Federalny na wniosek Kanclerza Federalnego może rozwiązać Parlament Federalny w ciągu 21 dni. Prawo rozwiązania wygasa, jeśli Parlament Federalny wybierze większością swoich członków innego Kanclerza Federalnego.

  2. Między wnioskiem a głosowaniem musi upłynąć 48 godzin.

niemcy Źródło: Ustawa zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec, tłum. Bogusław Banaszak, Agnieszka Malicka, dostępny w internecie: biblioteka.sejm.gov.pl [dostęp 10.04.2020 r.].
R1XoLbXXEslAM1
Ćwiczenie 1
Wskaż, kto pełni funkcję szefa rządu w Republice Federalnej Niemiec. Możliwe odpowiedzi: 1. Prezydent Federalny, 2. Kanclerz, 3. Prezydent Federalny i Kanclerz razem, 4. Przewodniczący Bundestagu
11
Ćwiczenie 2
R107YpbFJkk9K
Wskaż, kto wybiera głowę państwa, a kto szefa rządu. (Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 3
Rjuqh5JiIrRqO
Wyjaśnij, na czym polega egzekwowanie odpowiedzialności politycznej wobec szefa rządu. (Uzupełnij).
R1W3NsOzfznMP2
Ćwiczenie 4
Przyporządkuj do odpowiednich grup poniższe stwierdzenia. Opisują system prezydencki: Możliwe odpowiedzi: 1. Prezydent ponosi odpowiedzialność konstytucyjną., 2. Ministrowie ponoszą odpowiedzialność polityczną przed głową państwa., 3. Głowa państwa może skrócić kadencję parlamentu., 4. Akty wydawane przez prezydenta wymagają zawsze kontrasygnaty., 5. Istnieje kilka ośrodków władzy wykonawczej, 6. Funkcje głowy państwa i szefa rządu sprawuje ta sama osoba. Nie dotyczą systemu prezydenckiego: Możliwe odpowiedzi: 1. Prezydent ponosi odpowiedzialność konstytucyjną., 2. Ministrowie ponoszą odpowiedzialność polityczną przed głową państwa., 3. Głowa państwa może skrócić kadencję parlamentu., 4. Akty wydawane przez prezydenta wymagają zawsze kontrasygnaty., 5. Istnieje kilka ośrodków władzy wykonawczej, 6. Funkcje głowy państwa i szefa rządu sprawuje ta sama osoba.
R1Bse0Mm5MIqz2
Ćwiczenie 5
Funkcję głowy państwa i szefa rządu sprawuje ta sama osoba. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Parlament jest zawsze dwuizbowy. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Ministrowie ponoszą odpowiedzialność polityczną przed głową państwa. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Głowa państwa może skrócić kadencję parlamentu.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Prezydent ponosi odpowiedzialność konstytucyjną. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz.
31
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Kacper Nowina-Konopka Weto dla biernej demokracji. Czy w Polsce sprawdzi się referendum abrogacyjne?

Referendum abrogacyjne jest w Szwajcarii instytucją stosowaną od początku wprowadzenia takiej możliwości. W latach 1848‑2015 pod głosowanie poddano obowiązywanie konkretnych aktów prawnych aż 176 razy (98 razy zagłosowano na tak, natomiast 78 na nie).
W latach 2010‑2015 przeprowadzono procedurę 11 razy. Dzięki temu, że w tym wypadku nie jest wprowadzony próg frekwencji decydujący o obligatoryjnym charakterze wyników referendum i do podjęcia decyzji wystarczy zwykła większość głosów, 6 razy za pomocą tej procedury odrzucono obowiązujące akty prawne, dotyczące m.in. zasad azylu i nowelizacji prawa pracy.

szwajcaria Źródło: Kacper Nowina-Konopka, Weto dla biernej demokracji. Czy w Polsce sprawdzi się referendum abrogacyjne?, 20.05.2020 r., dostępny w internecie: klubjagiellonski.pl [dostęp 29.07.2020 r.].
RFowz0VgMFeHe
Podaj nazwę formy demokracji bezpośredniej opisanej w tekście. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Oktawiusz Chrzanowski, Ewa Stokłuska, Katarzyna Wyrwińska, Agata Błuj Co to są konsultacje społeczne?

Konsultacje społeczne są sposobem uzyskiwania opinii, stanowisk, propozycji itp. od instytucji i osób, których w pewien sposób dotkną – bezpośrednio lub pośrednio – skutki proponowanych przez administrację działań. (…)
W ramach konsultacji przedstawiciele władz mogą przedstawiać obywatelom swoje plany dotyczące np. aktów prawnych (ich zmiany lub uchwalania nowych), inwestycji lub innych przedsięwzięć, które będą miały wpływ na życie i pracę obywateli, wysłuchiwać ich opinii na ten temat oraz informować o ostatecznych decyzjach, które zostaną podjęte.

ngo Źródło: Agata Błuj, Oktawiusz Chrzanowski, Ewa Stokłuska, Katarzyna Wyrwińska, Co to są konsultacje społeczne?, dostępny w internecie: poradnik.ngo.pl [dostęp 29.07.2020 r.].
R1SOz9q9pm5T4
Wyjaśnij, dlaczego konsultacje społeczne nie są uznawane za formę demokracji bezpośredniej. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Aldona Podolska-Meducka Historia polskiego Senatu

Druga Izba polskiego parlamentu powstała z Rady Królewskiej, która funkcjonowała przy monarsze od połowy XIV w. (…)
Początkowo Senat w Sejmie nie miał pozycji samodzielnej i równoprawnej z Izbą Poselską. Sytuację zmieniła konstytucja Nihil novi (łac.: nic nowego) z 1505 r., zgodnie z którą król nie mógł stanowić nowego prawa bez zgody stanów sejmujących, czyli Sejmu. (…)
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. dopiero konstytucja marcowa z 1921 r. umożliwiła przeprowadzenie wyborów do Senatu, ustanawiając władzę ustawodawczą w postaci dwuizbowego parlamentu. (…)
Po zakończeniu II wojny światowej sytuacja polityczna w Polsce radykalnie się zmieniła. Władze komunistyczne zmierzały do likwidacji dwuizbowego parlamentu. (…)
W wyniku porozumień Okrągłego Stołu z 5 kwietnia 1989 r., które zapoczątkowały zmiany ustrojowe Polski, przywrócono Senat, a także urząd prezydenta. (…)
Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997 r. utrzymała dwuizbowość władzy ustawodawczej w Polsce.

senat Źródło: Aldona Podolska-Meducka, Historia polskiego Senatu, 2016 r., dostępny w internecie: senat.gov.pl [dostęp 29.07.2020 r.].
R1GNCcG1I3GRl
Wyjaśnij, dlaczego Senat RP, mimo znacznie mniejszych uprawnień, jest uznawany za izbę wyższą polskiego parlamentu. (Uzupełnij).