Sprawdź się
Wyobraź sobie, że przygotowujesz wystawę na temat mobilizacji społeczeństwa polskiego przed wybuchem II wojny światowej. Zdjęcia są już wybrane, ale niestety pomieszały się podpisy do nich. Dopasuj je.
Zapoznaj się z poniższymi stwierdzeniami i określ, które są prawdziwe, a które fałszywe.
Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
Fundusz Obrony Narodowej obejmował działania mające na celu doinwestowanie i dozbrojenie armii lądowej. | □ | □ |
Powstanie Funduszu Obrony Morskiej i Funduszu Obrony Narodowej było spontaniczną akcją społeczną, wyrazem dobrej woli społeczeństwa. | □ | □ |
Akcje podejmowane przez społeczeństwo polskie polegały głównie na zbieraniu pieniędzy, które następnie przekazywano rządowi polskiemu, a ten zakupywał potrzebny sprzęt. | □ | □ |
Kapitał Funduszu Obrony Narodowej, oprócz wpłat osób prywatnych, tworzyły dary od różnych instytucji, wpływy ze sprzedaży wojskowych nieruchomości oraz dotacje skarbu państwa. | □ | □ |
W dzieło zbierania funduszy na armię zaangażowane były różne grupy społeczne – bez względu na pochodzenie klasowe, wiek i narodowość. | □ | □ |
Gromadzenie środków na inwestycje wojskowe i dozbrajanie armii zainicjowano za późno – dopiero wtedy, gdy Hitler zaczął występować z roszczeniami do Gdańska. | □ | □ |
W maju 1939 r. ukazał się specjalny numer czasopisma „Polska”, w całości poświęcony sprawom związanym z Funduszem Obrony Narodowej. Zapoznaj się z poszczególnymi szpaltami i przyporządkuj do nich właściwe tytuły. Wskaż, który z poniższych fragmentów mógłby być akapitem otwierającym, a który zamykającym.
Tytuł: 1. Wielki egzamin, 2. Nasza odpowiedź, 3. Płyną nieprzerwanym strumieniem, 4. Drogocenny deszcz, 5. Pomnik spiżowy
„Do najgłębszych i najważniejszych uczuć społeczeństwa polskiego – miłości, przywiązania do armii i zrozumienia jej roli w życiu Państwa i Narodu Polskiego odwołał się lat temu trzy – w kwietniu 1936 r. – Prezydent Rzeczypospolitej, podpisując dekret o Funduszu Obrony Narodowej. […] Ofiarność na Fundusz Obrony Narodowej miała stać się zaprzeczeniem wszystkich wad, które w przeszłości nieraz obcy wytykali Polakom, miała stać się manometrem mierzącym prężność duchową Polaków […]. Ofiarność na Fundusz Obrony Narodowej miała odpowiedzieć na pytanie – czy jesteśmy narodem businessmanów cz patriotów, czy jesteśmy narodem »dojutrków«, czy też ludzi budujących Polskę mocarstwową”.
Fragment 2
Tytuł: 1. Wielki egzamin, 2. Nasza odpowiedź, 3. Płyną nieprzerwanym strumieniem, 4. Drogocenny deszcz, 5. Pomnik spiżowy
„[…] Dzisiaj nasze »świadectwo dojrzałości« ma wypełnione wszystkie rubryki. W rubryce ofiarności na dozbrojenie armii – mamy notę – bardzo dobrze.
A więc odpowiedzieliśmy na pytanie czy jesteśmy narodem businessmanów czy patriotów. Odpowiedzieliśmy także na wszystkie inne zadane społeczeństwu polskiemu pytania”.
Fragment 3
Tytuł: 1. Wielki egzamin, 2. Nasza odpowiedź, 3. Płyną nieprzerwanym strumieniem, 4. Drogocenny deszcz, 5. Pomnik spiżowy
„I wtedy, na drugi dzień po ogłoszeniu dekretu w prasie rozpoczęły napływać ofiary na F.O.N. Odtąd płynęły nieprzerwanych strumieniem – złotówki, setki, tysiące, miliony… Dawał na F.O.N. – Lwów i Poznań, Pińsk i Chorzów, Stanisławów i Tczew, Słonim i Wieluń, Łowicz i Borysław”.
Fragment 4
Tytuł: 1. Wielki egzamin, 2. Nasza odpowiedź, 3. Płyną nieprzerwanym strumieniem, 4. Drogocenny deszcz, 5. Pomnik spiżowy
„Sytuacja ogólnoeuropejska zaczęła się gwałtownie zaostrzać. Szereg narodów opanowała psychoza strachu przed wojną i przeciwnikiem. […] Odpowiedzią Polski na bluff jednej części Europy, a strach – drugiej części było i jest pogotowie moralne i techniczne do wojny. Na hasło: jesteśmy silni, zwarci i gotowi – całe społeczeństwo stanęło do apelu – pokryto ponad 400 milionów Pożyczki Obrony Przeciwlotniczej, a ofiarność na F.O.N. wzrosła o 1200%”.
Fragment 5
Tytuł: 1. Wielki egzamin, 2. Nasza odpowiedź, 3. Płyną nieprzerwanym strumieniem, 4. Drogocenny deszcz, 5. Pomnik spiżowy
„Na F.O.N. nadsyłają wytworne panie brylantowe kolie, a biedne służące skromne pierścionki i złote krzyżyki. W przesyłkach nadchodzących tysiącami do Ministerstwa Spraw Wojskowych znaleźć można: zegarki srebrne i złote, kolczyki, medale pamiątkowe […]”.
Wielki egzamin, Nasza odpowiedź, Drogocenny deszcz, Pomnik spiżowy, Płyną nieprzerwanym strumieniem
Fragment 1
Tytuł: ..................................................................
„Do najgłębszych i najważniejszych uczuć społeczeństwa polskiego – miłości, przywiązania do armii i zrozumienia jej roli w życiu Państwa i Narodu Polskiego odwołał się lat temu trzy – w kwietniu 1936 r. – Prezydent Rzeczypospolitej, podpisując dekret o Funduszu Obrony Narodowej. […] Ofiarność na Fundusz Obrony Narodowej miała stać się zaprzeczeniem wszystkich wad, które w przeszłości nieraz obcy wytykali Polakom, miała stać się manometrem mierzącym prężność duchową Polaków […]. Ofiarność na Fundusz Obrony Narodowej miała odpowiedzieć na pytanie – czy jesteśmy narodem businessmanów cz patriotów, czy jesteśmy narodem »dojutrków«, czy też ludzi budujących Polskę mocarstwową”.
Fragment 2
Tytuł: ..................................................................
„[…] Dzisiaj nasze »świadectwo dojrzałości« ma wypełnione wszystkie rubryki. W rubryce ofiarności na dozbrojenie armii – mamy notę – bardzo dobrze.
A więc odpowiedzieliśmy na pytanie czy jesteśmy narodem businessmanów czy patriotów. Odpowiedzieliśmy także na wszystkie inne zadane społeczeństwu polskiemu pytania”.
Fragment 3
Tytuł: ..................................................................
„I wtedy, na drugi dzień po ogłoszeniu dekretu w prasie rozpoczęły napływać ofiary na F.O.N. Odtąd płynęły nieprzerwanych strumieniem – złotówki, setki, tysiące, miliony… Dawał na F.O.N. – Lwów i Poznań, Pińsk i Chorzów, Stanisławów i Tczew, Słonim i Wieluń, Łowicz i Borysław”.
Fragment 4
Tytuł: ..................................................................
„Sytuacja ogólnoeuropejska zaczęła się gwałtownie zaostrzać. Szereg narodów opanowała psychoza strachu przed wojną i przeciwnikiem. […] Odpowiedzią Polski na bluff jednej części Europy, a strach – drugiej części było i jest pogotowie moralne i techniczne do wojny. Na hasło: jesteśmy silni, zwarci i gotowi – całe społeczeństwo stanęło do apelu – pokryto ponad 400 milionów Pożyczki Obrony Przeciwlotniczej, a ofiarność na F.O.N. wzrosła o 1200%”.
Fragment 5
Tytuł: ..................................................................
„Na F.O.N. nadsyłają wytworne panie brylantowe kolie, a biedne służące skromne pierścionki i złote krzyżyki. W przesyłkach nadchodzących tysiącami do Ministerstwa Spraw Wojskowych znaleźć można: zegarki srebrne i złote, kolczyki, medale pamiątkowe […]”.
Akapit zamykający:
Przeanalizuj kalendarium ostatnich dwóch miesięcy przed wybuchem II wojny światowej i wykonaj polecenia.
Do cyfr na osi czasu dopasuj konkretne wydarzenia spośród podanych poniżej.
4, 11, 5, 6, 9, 3, 8, 2, 7, 10, 1, 12
Rozpoczynają się wakacje, a dzień później ogólnopolskie obchody Dni Morza | |
W Polsce trwają obchody rocznicy zwycięstwa pod Grunwaldem | |
Zawarcie polsko-angielskiej umowy w sprawie pożyczki na potrzeby armii (8 mln funtów szterlingów) | |
Zaostrzenie stosunków między II RP a WM Gdańskiem, którego władze utrudniają pracę polskich inspektorów celnych | |
Uroczystości rocznicowe wymarszu z Oleandrów Pierwszej Kompanii Kadrowej | |
Marszałek Kliment Woroszyłow pyta dyplomatów francuskich i brytyjskich o możliwość wejścia oddziałów Armii Czerwonej na terytorium II RP w razie agresji niemieckiej na Polskę | |
Po złożonej dzień wcześniej deklaracji von Ribbentropa co do zainteresowania wizytą w Moskwie rozpoczynają się rozmowy na ten temat. W Polsce obchodzone są uroczystości rocznicy Bitwy Warszawskiej 1920 r. | |
W Moskwie von Ribbentrop i Mołotow podpisują pakt o nieagresji na 10 lat, towarzyszy mu tajny aneks o podziale Polski i wyznaczeniu stref wpływów Związku Sowieckiego i III Rzeszy | |
W Londynie podpisany zostaje traktat o wzajemnej pomocy między II RP a Wielką Brytanią. Do Gdańska z „wizytą przyjaźni” przypływa pancernik „Schleswig-Holstein”. Mussolini odmawia udziału w wojnie z Polską po stronie Niemiec. Hitler odwołuje decyzję o ataku | |
Hitler wydaje rozkaz podjęcia ataku na Polskę 1 września. W Warszawie wizyta sowieckiego ambasadora Nikołaja Szaronowa u ministra Becka ma pokazać, że mimo układu z III Rzeszą Związek Sowiecki pragnie poprawnych stosunków z Polską | |
W całej Polsce mieszkańcy kopią rowy przeciwlotnicze. Hitler w odpowiedzi na propozycje pokojowe francuskiego premiera Édouarda Daladiera kategorycznie żąda Gdańska i eksterytorialnego korytarza przez Pomorze | |
Prezydent RP zarządza mobilizację powszechną |
Przeanalizuj poniższe dane statystyczne i wykonaj polecenia.
- 1. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Niemcy (r.m)
- cały budżet państwa w miliardach: 8.2
- 2. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Francja (fr.)
- cały budżet państwa w miliardach: 50.0
- 3. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Wielka Brytania ( f.s.)
- cały budżet państwa w miliardach: 1.0
- 4. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Włochy (lir.)
- cały budżet państwa w miliardach: 21.0
- 5. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Czechosłowacja (kor.)
- cały budżet państwa w miliardach: 8.9
- 6. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Jugosławia (din.)
- cały budżet państwa w miliardach: 10.0
- 7. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Rumunia (lei)
- cały budżet państwa w miliardach: 30.0
- 8. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Węgry (pengő)
- cały budżet państwa w miliardach: 1.2
- 9. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Bułgaria (lew)
- cały budżet państwa w miliardach: 7.2
- 10. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Belgia (fr.)
- cały budżet państwa w miliardach: 11.1
- 11. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Hiszpania (pes.)
- cały budżet państwa w miliardach: 4.5
- 12. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Litwa (li.)
- cały budżet państwa w miliardach: 0.25
- 13. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Szwajcaria (fr.)
- cały budżet państwa w miliardach: 0.5
- 14. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Szwecja (kr.)
- cały budżet państwa w miliardach: 1.09
- 15. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Polska (zł)
- cały budżet państwa w miliardach: 2.4
-
państwo_(waluta) : Niemcy (r.m)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 8.2
-
państwo_(waluta) : Francja (fr.)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 50.0
-
państwo_(waluta) : Wielka Brytania ( f.s.)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 1.0
-
państwo_(waluta) : Włochy (lir.)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 21.0
-
państwo_(waluta) : Czechosłowacja (kor.)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 8.9
-
państwo_(waluta) : Jugosławia (din.)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 10.0
-
państwo_(waluta) : Rumunia (lei)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 30.0
-
państwo_(waluta) : Węgry (pengő)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 1.2
-
państwo_(waluta) : Bułgaria (lew)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 7.2
-
państwo_(waluta) : Belgia (fr.)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 11.1
-
państwo_(waluta) : Hiszpania (pes.)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 4.5
-
państwo_(waluta) : Litwa (li.)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 0.25
-
państwo_(waluta) : Szwajcaria (fr.)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 0.5
-
państwo_(waluta) : Szwecja (kr.)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 1.09
-
państwo_(waluta) : Polska (zł)
cały_budżet_państwa_w miliardach : 2.4
- 1. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Niemcy (r.m)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 11
- 2. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Francja (fr.)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 14
- 3. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Wielka Brytania ( f.s.)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 16
- 4. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Włochy (lir.)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 22
- 5. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Czechosłowacja (kor.)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 22
- 6. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Jugosławia (din.)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 20
- 7. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Rumunia (lei)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 25
- 8. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Węgry (pengő)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 8
- 9. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Bułgaria (lew)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 14
- 10. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Belgia (fr.)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 12
- 11. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Hiszpania (pes.)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 17
- 12. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Litwa (li.)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 27
- 13. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Szwajcaria (fr.)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 18
- 14. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Szwecja (kr.)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 11
- 15. zestaw danych:
- Państwo (waluta): Polska (zł)
- procent całego budżetu (na cele obrony): 33
-
państwo_(waluta) : Niemcy (r.m)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 11
-
państwo_(waluta) : Francja (fr.)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 14
-
państwo_(waluta) : Wielka Brytania ( f.s.)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 16
-
państwo_(waluta) : Włochy (lir.)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 22
-
państwo_(waluta) : Czechosłowacja (kor.)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 22
-
państwo_(waluta) : Jugosławia (din.)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 20
-
państwo_(waluta) : Rumunia (lei)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 25
-
państwo_(waluta) : Węgry (pengő)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 8
-
państwo_(waluta) : Bułgaria (lew)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 14
-
państwo_(waluta) : Belgia (fr.)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 12
-
państwo_(waluta) : Hiszpania (pes.)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 17
-
państwo_(waluta) : Litwa (li.)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 27
-
państwo_(waluta) : Szwajcaria (fr.)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 18
-
państwo_(waluta) : Szwecja (kr.)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 11
-
państwo_(waluta) : Polska (zł)
procent_całego_budżetu_(na_cele_obrony) : 33
W ostatnich latach wielką uwagę publicystów i historyków przyciąga końcowy okres istnienia niepodległej Rzeczypospolitej, zwłaszcza dwa miesiące wakacji letnich. Twórcy wystawy zorganizowanej w Sopocie w 2019 r. nadali jej tytuł Cisza przed burzą… Ostatnie lato II RP. Wyjaśnij ten tytuł, odwołując się do realiów epoki. Załóżmy, że chcesz sam/sama podjąć się zorganizowania wystawy poświęconej tematyce społeczeństwa polskiego w ostatnich miesiącach przed wybuchem II wojny światowej. Wystawa ta byłaby przeznaczona dla twoich rówieśników.
Wróć do artykułu prasowego zamieszczonego w ćwiczeniu 3 i oceń jego wiarygodność. Oceń, czy zawartym w nim informacjom można bez zastrzeżeń ufać. Swoje stanowisko uzasadnij.
Przeanalizuj poniższe plakaty i określ, do czego i za pomocą jakich elementów graficznych odwoływali się ich twórcy, by zachęcić społeczeństwo do zwiększonego wysiłku mobilizacyjnego.
Zapoznaj się z opisami poniższych plakatów i określ, do czego i za pomocą jakich elementów graficznych odwoływali się ich twórcy, by zachęcić społeczeństwo do zwiększonego wysiłku mobilizacyjnego.
Napisz odezwę zachęcającą do wysiłku finansowego społeczeństwa polskiego na rzecz zwiększenia obronności kraju i dozbrojenia armii polskiej.