Bertrand RusselDlaczego nie jestem chrześcijaninem?
Nie ma powodu, dla którego świat nie mógłby zacząć istnień bez przyczyny; ani też z drugiej strony nie ma żadnej racji, dlaczego by nie miał istnieć zawsze. Nie ma powodu do przypuszczenia, że świat w ogóle miał początek. Myśl, że rzeczy muszą mieć początek, zawdzięczamy w rzeczywistości ubóstwu naszej wyobraźni.
1 Źródło: Bertrand Russel, Dlaczego nie jestem chrześcijaninem?, tłum. A. Kurlandzka, Zielona Góra 1999, s. 3.
1
Pokaż ćwiczenia:
RjwuNotX8SIDs1
Ćwiczenie 1
Rdoi1rep8qhVs1
Ćwiczenie 2
Rnd0Tebx8vLHT1
Ćwiczenie 3
Tekst B
Bertrand RusselDlaczego nie jestem chrześcijaninem?
Następnym argumentem jest argument celowości. Jest on dobrze znany: wszystko na świecie jest urządzone tak, żebyśmy mogli żyć na nim; gdyby świat był choć trochę odmienny, nie potrafilibyśmy tego czynić. […]
Wszyscy znamy uwagę Woltera, że najwidoczniej nos został ukształtowany tak, aby pasował do okularów. Ten rodzaj parodii okazał się bardziej uzasadniony, niż to się mogło wydawać w XVIII wieku, ponieważ od czasów Darwina rozumiemy znacznie lepiej, dlaczego żyjące istoty są przystosowane do swego otoczenia.
Nie środowisko zostało stworzone dla ich rozwoju, ale one same rozwinęły się odpowiednio do warunków, i to jest podstawą przystosowania się. Nie ma w tym żadnego dowodu celowości. Gdy przyjrzymy się bliżej argumentowi celowości, to wyda się nam rzeczą zdumiewającą, że ludzie mogą wierzyć, iż ten świat ze wszystkim, co zawiera, ze wszystkimi swoimi brakami jest najlepszy, na jaki wszechpotęga i wszechwładza w ciągu milionów lat mogły się zdobyć. Doprawdy, nie mogę w to uwierzyć. Czy sądzicie, że gdybyście byli wszechpotężni i wszechwiedzący, a nadto mieli miliony lat do udoskonalenia waszego świata, to nie moglibyście wytworzyć nic lepszego od Ku‑Klux‑Klanu [i] faszystów […]?
Doprawdy, nie imponują mi zbytnio ludzie, którzy oświadczają: „Spójrzcie na mnie! Jestem tak wspaniałym tworem, że wszechświat musiał mieć jakiś cel”. Nie, wspaniałość tych ludzi wcale mnie nie olśniewa. Dlatego uważam, że argument celowości jest bardzo marny.
Prócz tego, jeśli uznajemy zwykłe prawa naukowe, musimy przypuścić, że życie w ogóle, a życie ludzkie w szczególności, wygaśnie w pewnej chwili na naszej planecie; jest ono tylko nieudaną próbą; jest to jedna z faz rozpadu systemu słonecznego. W pewnym stadium tego rozpadu temperatura oraz inne warunki sprzyjają powstaniu protoplazmy i na krótki okres w istnieniu całego sytemu słonecznego pojawia się życie. Patrząc na Księżyc widzimy stan, do którego zdąża Ziemia - coś martwego, zimnego, bez życia. […]
2 Źródło: Bertrand Russel, Dlaczego nie jestem chrześcijaninem?, tłum. A. Kurlandzka, Zielona Góra 1999, s. 5.
R1dKPuKbtmdnd1
Ćwiczenie 4
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Dopasuj pojęcie do podanej definicji.
racjonalizm, materializm, teizm
Stanowisko, które głosi, że wszystko, co istnieje, można wyjaśnić, podając jego naturalne przyczyny.
Stanowisko, które głosi, że w swoich działaniach człowiek kieruje się wolą.
Stanowisko, które głosi, że wszystko, co istnieje, zorganizowane zostało w sposób celowy.
Ruva1kw7yehsc21
Ćwiczenie 5
Zdecyduj, czy te odnoszące się do tekstu B stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe. Z argumentu teleologicznego (z celowości) wynika, że środowisko naturalne zostało ukształtowane w taki sposób, by mogły w nim funkcjonować istoty żywe. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Russel twierdzi, że istoty żywe musiały dostosować się do warunków panujących w środowisku naturalnym, by móc w nim funkcjonować. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Argument Russela jest zgodny z teorią ewolucji Darwina. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Argument z celowości jest zgodny z teorią ewolucji Darwina. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Argument teleologiczny (z celowości) zakłada, że świat, który nas otacza jest najlepszym z możliwych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Według Russela żyjemy w najlepszym z możliwych światów. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wygaśnięcie życia na Ziemi potwierdza założenia argumentu teleologicznego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wygaśnięcie życia na Ziemi przeczy założeniom argumentu teleologicznego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Zdecyduj, czy te odnoszące się do tekstu B stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe. Z argumentu teleologicznego (z celowości) wynika, że środowisko naturalne zostało ukształtowane w taki sposób, by mogły w nim funkcjonować istoty żywe. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Russel twierdzi, że istoty żywe musiały dostosować się do warunków panujących w środowisku naturalnym, by móc w nim funkcjonować. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Argument Russela jest zgodny z teorią ewolucji Darwina. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Argument z celowości jest zgodny z teorią ewolucji Darwina. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Argument teleologiczny (z celowości) zakłada, że świat, który nas otacza jest najlepszym z możliwych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Według Russela żyjemy w najlepszym z możliwych światów. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wygaśnięcie życia na Ziemi potwierdza założenia argumentu teleologicznego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wygaśnięcie życia na Ziemi przeczy założeniom argumentu teleologicznego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Zdecyduj, czy te odnoszące się do tekstu B stwierdzenia są prawdziwe, czy – fałszywe.
Zdanie
Prawda
Fałsz
Z argumentu teleologicznego (z celowości) wynika, że środowisko naturalne zostało ukształtowane w taki sposób, by mogły w nim funkcjonować istoty żywe.
□
□
Russel twierdzi, że istoty żywe musiały dostosować się do warunków panujących w środowisku naturalnym, by móc w nim funkcjonować.
□
□
Argument Russela jest zgodny z teorią ewolucji Darwina.
□
□
Argument z celowości jest zgodny z teorią ewolucji Darwina.
□
□
Argument teleologiczny (z celowości) zakłada, że świat, który nas otacza, jest najlepszym z możliwych.
□
□
Według Russela żyjemy w najlepszym z możliwych światów.
□
□
Wygaśnięcie życia na Ziemi potwierdza założenia argumentu teleologicznego.
□
□
Wygaśnięcie życia na Ziemi przeczy założeniom argumentu teleologicznego.
□
□
21
Ćwiczenie 6
Sformułuj założenia argumentu z celowości, do których w polemicznym tonie odnosi się w każdym z przytoczonych fragmentów Russel.
RGOGBAQ0Zkl7s
Koncepcja stworzenia, która łączy się z argumentem teleologicznym, nazywana jest inteligentnym projektem. Jak sądzisz dlaczego?
Jak sądzisz, czy Russel ma pochlebną opinię o Ku‑Klux‑Klanie i faszyzmie? Jak ocenia świat, w którym one istnieją?
Świat został stworzony w taki sposób, by mogły istnieć na nim wszystkie formy życia, w całej swojej różnorodności.
Świat, który został stworzony, jest najlepszym ze światów. Oznacza to, że nie sposób pomyśleć lepszego świata niż ten, który istnieje faktycznie.
R3ynHiUY650tO3
Ćwiczenie 7
31
Ćwiczenie 8
Zajmij stanowisko w sporze o istnienie Boga. Postaw tezę, odnieś się polemicznie do wybranego argumentu, który jest z nią niezgodny, a następnie przedstaw argument na poparcie twojego stanowiska. W pracy możesz odwoływać się zarówno do znanych ci stanowisk filozoficznych, jak i argumentów naukowych, własnych obserwacji i przykładów.
R1LTiwjLgFjMd
Zdecyduj, który z argumentów na istnienie/nieistnienie Boga wydaje ci się najbardziej i najmniej przekonujący. W formie krótkie notatki zapisz powody, dla których tak uważasz. Będzie to wstępny szkic, na którym możesz oprzeć swoją pracę.
Odpowiedź wolna. Powinna zawierać następujące elementy:
Teza: Bóg istnieje/Bóg nie istnieje (wariant: nie da się tego stwierdzić – możliwa jako odpowiedź wykraczająca poza zakres materiału w tej lekcji).
Rekonstrukcja i polemika przynajmniej z jednym argumentem Tomasza lub Bertranda Russela.
Rekonstrukcja wybranego argumentu zgodnego z postawioną tezą; rozwinięcie argumentem poprzez powiązanie go z wybranym stanowiskiem filozoficznym bądź własnymi obserwacjami lub przykładami.