Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Adam Mickiewicz Rozmowa wieczorna

1

Z Tobą ja gadam, co królujesz w niebie,
A razem gościsz w domku mego ducha;
Gdy północ wszystko w ciemnościach zagrzebie
I czuwa tylko zgryzota i skrucha,
Z Tobą ja gadam! słów nie mam dla Ciebie:
Myśl Twoja każdej myśli mej wysłucha;
Najdalej władasz i służysz w pobliżu.
Król na niebiosach, w sercu mym na krzyżu.

I każda dobra myśl, jak promień, wraca
Znowu do Ciebie, do źródła, do słońca,
I nazad płynąc, znowu mię ozłaca,
Śle blask, blask biorę i blask mam za gońca.
I każda dobra chęć Ciebie wzbogaca,
I znowu za nię płacisz mi bez końca.
Jak Ty na niebie, Twój sługa, Twe dziecię
Niech się tak cieszy, tak błyszczy na świecie.

Tyś król, o cuda! i Tyś mój poddany!
Każda myśl podła, jako włócznia nowa,
Otwiera Twoje nie zgojone rany,
I każda chęć zła jest gąbka octowa,
Którą do ust Twych zbliżam zagniewany.
Póki Cię moja złość w grobie nie schowa,
Cierpisz, jak sługa panu zaprzedany.
Jak Ty na krzyżu, Twój pan, Twoje dziecię
Niechaj tak cierpi i kocha na świecie.

2

Kiedym bliźniemu odsłonił myśl chorą
I wątpliwości raka, co ją toczy,
Zły wnet ucieczką ratował się skorą,
Dobry zapłakał, lecz odwracał oczy.
Lekarzu wielki! Ty najlepiej widzisz

Chorobę moją, a mną się nie brzydzisz!
Gdym wobec bliźnich dobył z głębi duszy
Głos przeraźliwszy niżli jęk cierpienia,
Głos wiecznie grzmiący w piekielnej katuszy,
Cichy na ziemi – głos złego sumnienia!
Sędzio straszliwy! Tyś ognie rozdmuchał
Sumnieniu złemu – a Tyś mnie wysłuchał.

3

Gdy mię spokojnym zowią dzieci świata,
Burzliwą duszę kryję przed ich okiem,
I obojętna duma, jak mgły szata,
Wnętrzne pioruny pozłaca obłokiem;
I tylko w nocy – cicho – na Twe łono
Wylewam burzę, we łzy roztopioną.

4 Źródło: Adam Mickiewicz, Rozmowa wieczorna, [w:] tegoż, Dzieła, tom 1: Wiersze, oprac. Cz. Zgorzelski, Warszawa 1993, s. 327–328.
1
Pokaż ćwiczenia:
R1IaN8zriMVye1
Ćwiczenie 1
Zaznacz poprawne stwierdzenia na temat liryki religijnej: Możliwe odpowiedzi: 1. zawsze przedstawia wątki i tematy biblijne, 2. nie musi mieć związku z konkretnym systemem religijnym i wyznaniem, 3. nawiązuje do sfery sacrum, 4. często łączy się z gatunkami takimi, jak hymn, litania, 5. musi zawierać bezpośredni zwrot do Boga
RySQCab6TKHNk1
Ćwiczenie 2
Wyjaśnij, dlaczego Adam Mickiewicz użył w tytule Rozmowy wieczornej określenia „rozmowa", wybierając prawidłową odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. chciał podkreślić dialogiczny charakter utworu, 2. chciał uwypuklić ton zwrotu do Boga oraz intymny, prywatny charakter wypowiedzi, 3. chciał podkreślić, że wypowiedź ma kilka wątków, 4. chciał zasygnalizować formę gatunkową
11
Ćwiczenie 3

Poeta zastosował potoczne sformułowania, np. z Tobą gadam, Chorobę moją, a mną się nie brzydzisz!. Wyjaśnij, jak wpływa to na wymowę utworu.

R1UvvguIySEoX
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 4

Poeta wyodrębnił w utworze trzy części. Nadaj każdej z nich własny tytuł.

R1M41tmLrqB0U
część 1. (Uzupełnij). część 2. (Uzupełnij). część 3. (Uzupełnij).
R1FrYyHsS87e62
Ćwiczenie 5
Dokończ zdanie. Utwór Rozmowa wieczorna wykorzystuje kontekst biblijny. Mickiewicz nawiązał przede wszystkim do: Możliwe odpowiedzi: 1. Księgi Rodzaju, ponieważ tematem przewodnim jest grzech człowieka i nieposłuszeństwo wobec Boga, 2. Apokalipsy, na co wskazują obrazy bólu, cierpienia, ciemności, 3. Księgi Koheleta, ponieważ poeta wyraża przekonanie o marności człowieka, 4. Ewangelii, ponieważ poeta wykorzystuje obraz męczeństwa Chrystusa
21
Ćwiczenie 6

Wyjaśnij znaczenie metafor charakteryzujących Boga w utworze Rozmowa wieczorna. Określ właściwe cechy i dopasuj je do odpowiednich cytatów.

R1SUh3hzvKzPz
król na niebiosach (Uzupełnij) mieszka w domku ludzkiego ducha (Uzupełnij) wielki lekarz (Uzupełnij) straszliwy sędzia (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 7

Wypisz z utworu przykład kontrastu i paradoksu, a następnie wyjaśnij, jak rozumiesz wynotowane sformułowania oraz jaką pełnią funkcję.

RVQjqpT4XDMfJ
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
R1MF1G9DOF0uI3
Ćwiczenie 8
Zaznacz w tekście prawidłowe zakończenia zdań. W strofie trzeciej, w słowach Tyś król, o cuda! i Tyś mój poddany!, poeta zastosował metonimię oksymoron paradoks.

Stwierdzenie jest wyrazem przekonania, że człowiek i Bóg są nierozerwalnie ze sobą związani i wzajemnie od siebie zależni charakter relacji człowiek – Bóg jest niejednoznaczny stosunek człowieka do Boga jest zmienny.

Człowiek i jego działania mogą przynosić Bogu zarówno radość, jak i smutek: Boga cieszą nasze dobre uczynki, a ranią złe. Poeta, przedstawiając w pierwszej części utworu obie sytuacje, chce podkreślić zmienność ludzkiego losu fakt, że człowiek ma wolną wolę i sam decyduje o swoim postępowaniu tragiczne rozdarcie człowieka.
31
Ćwiczenie 9

Poeta przedstawia dwa metaforyczne obrazy: słońca oraz burzy. Wyjaśnij ich symbolikę, odnosząc się do treści Rozmowy wieczornej.

Rb7n6qz4oA3Ep
słońce: (Uzupełnij). burza: (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 10
R1BPtJJ7BgoLA
Mapa myśli. Mickiewicz charakteryzuje w tekście Boga, ale też przedstawia postać modlącego się. Na podstawie utworu Rozmowa wieczorna scharakteryzuj obraz romantyka, jego uczuć i kondycji. Swoje ustalenia zapisz w formie mapy myśli.. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Człowiek
    • Elementy należące do kategorii Człowiek
        Elementy należące do kategorii Koniec elementów należących do kategorii
        Elementy należące do kategorii Koniec elementów należących do kategorii
      Koniec elementów należących do kategorii Człowiek
RVaBIbN2BgkzR
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.