Sprawdź się
Rozmowa wieczorna1
Z Tobą ja gadam, co królujesz w niebie,
A razem gościsz w domku mego ducha;
Gdy północ wszystko w ciemnościach zagrzebie
I czuwa tylko zgryzota i skrucha,
Z Tobą ja gadam! słów nie mam dla Ciebie:
Myśl Twoja każdej myśli mej wysłucha;
Najdalej władasz i służysz w pobliżu.
Król na niebiosach, w sercu mym na krzyżu.I każda dobra myśl, jak promień, wraca
Znowu do Ciebie, do źródła, do słońca,
I nazad płynąc, znowu mię ozłaca,
Śle blask, blask biorę i blask mam za gońca.
I każda dobra chęć Ciebie wzbogaca,
I znowu za nię płacisz mi bez końca.
Jak Ty na niebie, Twój sługa, Twe dziecię
Niech się tak cieszy, tak błyszczy na świecie.Tyś król, o cuda! i Tyś mój poddany!
Każda myśl podła, jako włócznia nowa,
Otwiera Twoje nie zgojone rany,
I każda chęć zła jest gąbka octowa,
Którą do ust Twych zbliżam zagniewany.
Póki Cię moja złość w grobie nie schowa,
Cierpisz, jak sługa panu zaprzedany.
Jak Ty na krzyżu, Twój pan, Twoje dziecię
Niechaj tak cierpi i kocha na świecie.2
Kiedym bliźniemu odsłonił myśl chorą
I wątpliwości raka, co ją toczy,
Zły wnet ucieczką ratował się skorą,
Dobry zapłakał, lecz odwracał oczy.
Lekarzu wielki! Ty najlepiej widziszChorobę moją, a mną się nie brzydzisz!
Gdym wobec bliźnich dobył z głębi duszy
Głos przeraźliwszy niżli jęk cierpienia,
Głos wiecznie grzmiący w piekielnej katuszy,
Cichy na ziemi – głos złego sumnienia!
Sędzio straszliwy! Tyś ognie rozdmuchał
Sumnieniu złemu – a Tyś mnie wysłuchał.3
Gdy mię spokojnym zowią dzieci świata,
Burzliwą duszę kryję przed ich okiem,
I obojętna duma, jak mgły szata,
Wnętrzne pioruny pozłaca obłokiem;
I tylko w nocy – cicho – na Twe łono
Wylewam burzę, we łzy roztopioną.Źródło: Adam Mickiewicz, Rozmowa wieczorna, [w:] tegoż, Dzieła, tom 1: Wiersze, oprac. Cz. Zgorzelski, Warszawa 1993, s. 327–328.
Poeta zastosował potoczne sformułowania, np. z Tobą gadam
, Chorobę moją, a mną się nie brzydzisz!
. Wyjaśnij, jak wpływa to na wymowę utworu.
Poeta wyodrębnił w utworze trzy części. Nadaj każdej z nich własny tytuł.
Wyjaśnij znaczenie metafor charakteryzujących Boga w utworze Rozmowa wieczorna. Określ właściwe cechy i dopasuj je do odpowiednich cytatów.
Wypisz z utworu przykład kontrastu i paradoksu, a następnie wyjaśnij, jak rozumiesz wynotowane sformułowania oraz jaką pełnią funkcję.
Tyś król, o cuda! i Tyś mój poddany!, poeta zastosował metonimię oksymoron paradoks.
Stwierdzenie jest wyrazem przekonania, że człowiek i Bóg są nierozerwalnie ze sobą związani i wzajemnie od siebie zależni charakter relacji człowiek – Bóg jest niejednoznaczny stosunek człowieka do Boga jest zmienny.
Człowiek i jego działania mogą przynosić Bogu zarówno radość, jak i smutek: Boga cieszą nasze dobre uczynki, a ranią złe. Poeta, przedstawiając w pierwszej części utworu obie sytuacje, chce podkreślić zmienność ludzkiego losu fakt, że człowiek ma wolną wolę i sam decyduje o swoim postępowaniu tragiczne rozdarcie człowieka.
Poeta przedstawia dwa metaforyczne obrazy: słońca oraz burzy. Wyjaśnij ich symbolikę, odnosząc się do treści Rozmowy wieczornej.
- Nazwa kategorii: Człowiek
- Elementy należące do kategorii Człowiek
- Elementy należące do kategorii Koniec elementów należących do kategorii
- Elementy należące do kategorii Koniec elementów należących do kategorii