Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Sprawdź się

1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1
R1RELqmwwA1lc
Dopasuj pojęcia do definicji. Poziom troficzny. Możliwe odpowiedzi: 1. Układ ekologiczny obejmujący związane ze sobą żywe organizmy i środowisko nieożywione. 2. Grupa organizmów pełniąca podobną rolę w obiegu materii i przepływie energii w biocenozie. 3. Zespół populacji danego środowiska powiązanych ze sobą czynnikami ekologicznymi. Biocenoza. Możliwe odpowiedzi: 1. Układ ekologiczny obejmujący związane ze sobą żywe organizmy i środowisko nieożywione. 2. Grupa organizmów pełniąca podobną rolę w obiegu materii i przepływie energii w biocenozie. 3. Zespół populacji danego środowiska powiązanych ze sobą czynnikami ekologicznymi. Ekosystem. Możliwe odpowiedzi: 1. Układ ekologiczny obejmujący związane ze sobą żywe organizmy i środowisko nieożywione. 2. Grupa organizmów pełniąca podobną rolę w obiegu materii i przepływie energii w biocenozie. 3. Zespół populacji danego środowiska powiązanych ze sobą czynnikami ekologicznymi.
11
Ćwiczenie 2
R1Xy69zdrAuG6
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
1
Ćwiczenie 2
R1ZK28gF0Gjjs
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
1
Ćwiczenie 3
Rr1hcQqBa0521
Wskaż zdania prawdziwe i zdania fałszywe. Konsumenci I rzędu stanowią początek łańcucha troficznego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Podobnie jak w przypadku ekosystemów leśnych, w ekosystemach wodnych organizmy będące producentami są zazwyczaj rozmieszczone w górnych strefach ekosystemu. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W związku z większym dostępem do energii świetlnej zarówno w dolnych warstwach ekosystemu leśnego, jak i w dolnych strefach ekosystemu wodnego żyją głównie reducenci. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
R1HH6tGdyw2Sj
Zaznacz zdania prawdziwe i zdania fałszywe. Konsumenci I rzędu stanowią początek łańcucha troficznego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Podobnie jak w przypadku ekosystemów leśnych, w ekosystemach wodnych organizmy będące producentami są zazwyczaj rozmieszczone w górnych strefach ekosystemu. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W związku z większym dostępem do energii świetlnej zarówno w dolnych warstwach ekosystemu leśnego, jak i w dolnych strefach ekosystemu wodnego żyją głównie reducenci. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
2
Ćwiczenie 4
RwSzNPVja5rbU
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.

Uzupełnij informacje na temat ekosystemu leśnego. Do poszczególnych warstw dopasuj odpowiednie informacje w czterech kategoriach: partia, budowa, charakterystyczne zwierzęta oraz charakterystyczne rośliny.

R79nx8T6h6ORU
Kategoria: Partia Ściółka: 1. Najwyższa, 2. Najniższa, 3. Wyższa, 4. Pośrednia
Runo Leśnie: 1. Najwyższa, 2. Najniższa, 3. Wyższa, 4. Pośrednia
Podszyt: 1. Najwyższa, 2. Najniższa, 3. Wyższa, 4. Pośrednia
Drzewostan: 1. Najwyższa, 2. Najniższa, 3. Wyższa, 4. Pośrednia
R11K1n6A2hz55
Kategoria: Budowa Ściółka: 1. Korony drzew, 2. Paprocie, mchy, krzewinki, porosty, grzyby, rośliny zielne, 3. Krzewy, młode drzewa, 4. Opadłe i częściowo rozłożone liście, gałęzie, kawałki kory i nasion
Runo leśne: 1. Korony drzew, 2. Paprocie, mchy, krzewinki, porosty, grzyby, rośliny zielne, 3. Krzewy, młode drzewa, 4. Opadłe i częściowo rozłożone liście, gałęzie, kawałki kory i nasion
Podszyt: 1. Korony drzew, 2. Paprocie, mchy, krzewinki, porosty, grzyby, rośliny zielne, 3. Krzewy, młode drzewa, 4. Opadłe i częściowo rozłożone liście, gałęzie, kawałki kory i nasion
Drzewostan: 1. Korony drzew, 2. Paprocie, mchy, krzewinki, porosty, grzyby, rośliny zielne, 3. Krzewy, młode drzewa, 4. Opadłe i częściowo rozłożone liście, gałęzie, kawałki kory i nasion
RpLIxmp1FNI00
Kategoria: Charakterystyczne zwierzęta Ściółka: 1. Sarna, dzik, jeleń, zając, lis, 2. Szczątki zwierząt, dżdżownice, larwy owadów, bakterie i grzyby, 3. Wiewiórki i ptaki, 4. Owady, pająki, gady i płazy, małe ssaki
Runo leśne: 1. Sarna, dzik, jeleń, zając, lis, 2. Szczątki zwierząt, dżdżownice, larwy owadów, bakterie i grzyby, 3. Wiewiórki i ptaki, 4. Owady, pająki, gady i płazy, małe ssaki
Podszyt: 1. Sarna, dzik, jeleń, zając, lis, 2. Szczątki zwierząt, dżdżownice, larwy owadów, bakterie i grzyby, 3. Wiewiórki i ptaki, 4. Owady, pająki, gady i płazy, małe ssaki
Drzewostan: 1. Sarna, dzik, jeleń, zając, lis, 2. Szczątki zwierząt, dżdżownice, larwy owadów, bakterie i grzyby, 3. Wiewiórki i ptaki, 4. Owady, pająki, gady i płazy, małe ssaki
Rls0W5NqtaZiE
Kategoria: Charakterystyczne rośliny Ściółka: 1. Leszczyna, dziki bez, bez koralowy, kruszyna, kalina, czeremcha, jałowiec, 2. Nieżywe części roślin występujących w innych partiach danego lasu, 3. Paprotka zwyczajna, skrzyp pospolity, konwalia majowa, 4. Dąb, brzoza, buk, lipa, sosna, świerk, modrzew
Runo leśne: 1. Leszczyna, dziki bez, bez koralowy, kruszyna, kalina, czeremcha, jałowiec, 2. Nieżywe części roślin występujących w innych partiach danego lasu, 3. Paprotka zwyczajna, skrzyp pospolity, konwalia majowa, 4. Dąb, brzoza, buk, lipa, sosna, świerk, modrzew
Podszyt: 1. Leszczyna, dziki bez, bez koralowy, kruszyna, kalina, czeremcha, jałowiec, 2. Nieżywe części roślin występujących w innych partiach danego lasu, 3. Paprotka zwyczajna, skrzyp pospolity, konwalia majowa, 4. Dąb, brzoza, buk, lipa, sosna, świerk, modrzew
Drzewostan: 1. Leszczyna, dziki bez, bez koralowy, kruszyna, kalina, czeremcha, jałowiec, 2. Nieżywe części roślin występujących w innych partiach danego lasu, 3. Paprotka zwyczajna, skrzyp pospolity, konwalia majowa, 4. Dąb, brzoza, buk, lipa, sosna, świerk, modrzew
2
Ćwiczenie 5
R1dEHkPqXCdNl
Uzupełnij tekst właściwymi sformułowaniami. 1. Saprofagi i saprofity, 2. Poziom pokarmowy, 3. I, II i kolejnych rzędów, 4. Organizmami hemolizującymi, 5. Chemofagi, 6. Fakultatywnych i bezwzględnych, 7. rośliny zielone i samożywne protisty, 8. Pierwiastkożercy, 9. destruenci, 10. producenci i konsumenci, 11. roślinożerców i drapieżników, 12. strukturą pokarmową, 13. Wody i dwutlenku węgla, 14. Łańcuch pokarmowy, 15. detrytusem to ciąg organizmów powiązanych ze sobą zależnościami zjadający-zjadany. Każda biocenoza ma własne specyficzne zależności, charakteryzujące się odmienną strukturą troficzną, zwaną inaczej 1. Saprofagi i saprofity, 2. Poziom pokarmowy, 3. I, II i kolejnych rzędów, 4. Organizmami hemolizującymi, 5. Chemofagi, 6. Fakultatywnych i bezwzględnych, 7. rośliny zielone i samożywne protisty, 8. Pierwiastkożercy, 9. destruenci, 10. producenci i konsumenci, 11. roślinożerców i drapieżników, 12. strukturą pokarmową, 13. Wody i dwutlenku węgla, 14. Łańcuch pokarmowy, 15. detrytusem.
Podstawowymi poziomami troficznymi są 1. Saprofagi i saprofity, 2. Poziom pokarmowy, 3. I, II i kolejnych rzędów, 4. Organizmami hemolizującymi, 5. Chemofagi, 6. Fakultatywnych i bezwzględnych, 7. rośliny zielone i samożywne protisty, 8. Pierwiastkożercy, 9. destruenci, 10. producenci i konsumenci, 11. roślinożerców i drapieżników, 12. strukturą pokarmową, 13. Wody i dwutlenku węgla, 14. Łańcuch pokarmowy, 15. detrytusem. Do pierwszej grupy zaliczamy 1. Saprofagi i saprofity, 2. Poziom pokarmowy, 3. I, II i kolejnych rzędów, 4. Organizmami hemolizującymi, 5. Chemofagi, 6. Fakultatywnych i bezwzględnych, 7. rośliny zielone i samożywne protisty, 8. Pierwiastkożercy, 9. destruenci, 10. producenci i konsumenci, 11. roślinożerców i drapieżników, 12. strukturą pokarmową, 13. Wody i dwutlenku węgla, 14. Łańcuch pokarmowy, 15. detrytusem, do drugiej natomiast – 1. Saprofagi i saprofity, 2. Poziom pokarmowy, 3. I, II i kolejnych rzędów, 4. Organizmami hemolizującymi, 5. Chemofagi, 6. Fakultatywnych i bezwzględnych, 7. rośliny zielone i samożywne protisty, 8. Pierwiastkożercy, 9. destruenci, 10. producenci i konsumenci, 11. roślinożerców i drapieżników, 12. strukturą pokarmową, 13. Wody i dwutlenku węgla, 14. Łańcuch pokarmowy, 15. detrytusem. Wśród drapieżników możemy dalej wyróżnić kolejne poziomy troficzne, dzielące tą grupę na drapieżników 1. Saprofagi i saprofity, 2. Poziom pokarmowy, 3. I, II i kolejnych rzędów, 4. Organizmami hemolizującymi, 5. Chemofagi, 6. Fakultatywnych i bezwzględnych, 7. rośliny zielone i samożywne protisty, 8. Pierwiastkożercy, 9. destruenci, 10. producenci i konsumenci, 11. roślinożerców i drapieżników, 12. strukturą pokarmową, 13. Wody i dwutlenku węgla, 14. Łańcuch pokarmowy, 15. detrytusem.
Ważną grupą w strukturze troficznej ekosystemu są również 1. Saprofagi i saprofity, 2. Poziom pokarmowy, 3. I, II i kolejnych rzędów, 4. Organizmami hemolizującymi, 5. Chemofagi, 6. Fakultatywnych i bezwzględnych, 7. rośliny zielone i samożywne protisty, 8. Pierwiastkożercy, 9. destruenci, 10. producenci i konsumenci, 11. roślinożerców i drapieżników, 12. strukturą pokarmową, 13. Wody i dwutlenku węgla, 14. Łańcuch pokarmowy, 15. detrytusem. Przekształcają martwą materię organiczną, zwaną 1. Saprofagi i saprofity, 2. Poziom pokarmowy, 3. I, II i kolejnych rzędów, 4. Organizmami hemolizującymi, 5. Chemofagi, 6. Fakultatywnych i bezwzględnych, 7. rośliny zielone i samożywne protisty, 8. Pierwiastkożercy, 9. destruenci, 10. producenci i konsumenci, 11. roślinożerców i drapieżników, 12. strukturą pokarmową, 13. Wody i dwutlenku węgla, 14. Łańcuch pokarmowy, 15. detrytusem, w związki o prostszej budowie.
2
Ćwiczenie 6
RYjSiM1vdab2i
Przyporządkuj podane poniżej sformułowania do odpowiedniej grupy – strefy ekosystemu oceanu. Litoral Możliwe odpowiedzi: 1. Producenci, 2. Ryby żabnica i połykacz, ośmiornice Grimpoteuthis, 3. Dobry dostęp energii świetlnej, 4. Słaba dostępność światła, 5. Głębiny morskie, 6. Fitoplankton, zielenice, krasnorosty, 7. Duża różnorodność ryb i ssaków wodnych, 8. Otwarta toń wodna, 9. Głównie saprofagi, nieliczni chemoautotroficzni producenci i małe drapieżniki, 10. Strefa przybrzeżna, 11. Obfituje w konsumentów Pelagial Możliwe odpowiedzi: 1. Producenci, 2. Ryby żabnica i połykacz, ośmiornice Grimpoteuthis, 3. Dobry dostęp energii świetlnej, 4. Słaba dostępność światła, 5. Głębiny morskie, 6. Fitoplankton, zielenice, krasnorosty, 7. Duża różnorodność ryb i ssaków wodnych, 8. Otwarta toń wodna, 9. Głównie saprofagi, nieliczni chemoautotroficzni producenci i małe drapieżniki, 10. Strefa przybrzeżna, 11. Obfituje w konsumentów Abysal Możliwe odpowiedzi: 1. Producenci, 2. Ryby żabnica i połykacz, ośmiornice Grimpoteuthis, 3. Dobry dostęp energii świetlnej, 4. Słaba dostępność światła, 5. Głębiny morskie, 6. Fitoplankton, zielenice, krasnorosty, 7. Duża różnorodność ryb i ssaków wodnych, 8. Otwarta toń wodna, 9. Głównie saprofagi, nieliczni chemoautotroficzni producenci i małe drapieżniki, 10. Strefa przybrzeżna, 11. Obfituje w konsumentów
311
Ćwiczenie 7
RLYa2f4I7eSp7
Schemat przedstawia piramidę energetyczną. Jest podzielona na pięć poziomów. Opis od dołu piramidy: producenci, 100%; konsumenci pierwszego rzędu 10%, konsumenci drugiego rzędu 1%, konsumenci trzeciego rzędu 0,1%, drapieżnik szczytowy 0,01%. Od wszystkich poziomów piramidy poprowadzono strzałki skierowane do napisu po lewej stronie piramidy: reducenci. Od reducentów jest strzałka w dół do napisu: przetworzone związki nieorganiczne, a od nich strzałka kieruje się w stronę dołu piramidy. Po prawej stronie ilustracji, blisko prawego narożnika, jest napis: energia słoneczna. Strzałka jest skierowana w stronę podstawy piramidy. Po prawej stronie piramidy jest napis: energia utracona jako ciepło. Skierowane są w jego stronę strzałki z wszystkich poziomów piramidy.
Struktura troficzna i przestrzenna ekosystemu (% - ilość energii).
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RzGj0znw9TGq4
Na podstawie przedstawionego schematu oraz własnej wiedzy wyjaśnij, w jaki sposób dieta wegetariańska stosowana przez ludzi przyczynia się do minimalizacji strat energetycznych środowiska. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

„Rtęć (Hg) jest metalem ciężkim o znanej i szeroko badanej toksyczności. Toksyczność rtęci zależy od formy chemicznej tego pierwiastka. Metylortęć (MeHg) jest uważana za najbardziej toksyczną formę rtęci, która po spożyciu jest bioakumulowana i biomagnifikowana w organizmach znajdujących się na kolejnych, następujących po sobie, ogniwach łańcucha pokarmowego”.

Indeks górny Źródło: P. Konieczka, M. Rutkowska, M. Misztal‑Szkudlińska, P. Szefer, Rtęć w organizmach żywych – źródła i formy występowania, bioakumulacja, metody oznaczania, [w:] „Bioanalityka w nauce i życiu”, Politechnika Gdańska 2020, s.747‑757. Indeks górny koniec

„Biomagnifikacja odnosi się do procesów (m. in. biokoncentracji i bioakumulacji), dzięki którym stężenia zakumulowanych substancji i jonów zwiększają się w komórkach czy tkankach organizmów wraz ze wzrostem poziomu troficznego w łańcuchu pokarmowym”.

Indeks górny Źródło: T. M. Traczewska, Biologiczne metody oceny skażenia środowiska, Wrocław 2011, s. 37. Indeks górny koniec

RIRdqTziD4cKB
Na podstawie podanych fragmentów tekstu oraz własnej wiedzy wyjaśnij, dlaczego toksyczne działanie związków rtęci rozpuszczonych w środowisku niesie większe zagrożenia dla drapieżnych szczupaków niż dla małych roślinożernych organizmów zooplanktonu. (Uzupełnij).
Grafika interaktywna
Dla nauczyciela