„W 1975 r. Philips Regal zauważył, że jaszczurki żyjące w gorącym klimacie mają łuski wydłużone bardziej niż żyjące w strefie umiarkowanej. Zaproponował hipotezę, iż pióra powstały z łusek gadów jako struktury chroniące przed promieniowaniem słonecznym. Według niego pra‑pióra chroniły zwierzę przed przegrzaniem i umożliwiały mu aktywność w czasie najintensywniejszego nasłonecznienia. Po osiągnięciu stałocieplności (endotermii) przez przodków ptaków pióra zmieniły zastosowanie i przekształciły się w powierzchnie nośne umożliwiające szybowanie. Według zwolenników hipotezy pochodzenia ptaków od endotermicznych dinozaurów pióra były odpowiednikiem ssaczego futra. Problemem pozostaje wykształcenie niezwykle skomplikowanej konstrukcji mechanicznej pióra, która ma sens tylko jako powierzchnia lotna”.
Indeks górny Źródło: G. Niedźwiedzki, T.Sulej, Jak powstało ptasie pióro?, [w:] „Ewolucja”, 2011, nr 4, s. 32. Indeks górny koniecŹródło: G. Niedźwiedzki, T.Sulej, Jak powstało ptasie pióro?, [w:] „Ewolucja”, 2011, nr 4, s. 32.
R1M0aEu3vbWDq
Zastanów się, w jaki sposób pióra pomagają ptakom w utrzymaniu stałej temperatury ciała zarówno w niskiej, jak i wysokiej temperaturze otoczenia. Jak organizm przy pomocy piór radzi sobie z przywróceniem równowagi termicznej?
Pióra tworzą gęsty, kilkuwarstwowy układ, pełen drobnych komór powietrznych, który pełni funkcje termoizolacyjne. Zimą pióra ptaków są często nastroszone, dzięki czemu powietrze gromadzi się między piórami i podczas chłodów utrzymuje ciepło. Z kolei podczas upałów taki układ upierzenia zapobiega przegrzewaniu się organizmu ptaka.
31
Ćwiczenie 8
R3l83d7ScgzIo
Zastanów się, czym są struktury homologiczne i analogiczne oraz czy obydwa typy łusek są pochodzenia naskórkowego.
Łuski ryby są wytworem skóry właściwej, co oznacza, że mają pochodzenie mezodermalne, natomiast łuski gadów to wytwory naskórka, tak więc mają pochodzenie ektodermalne. Ze względu na różne pochodzenie łuski ryb i łuski gadów są strukturami analogicznymi.