Sprawdź się
Antologia polskiej poezji metafizycznej epoki baroku. Od Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego do Stanisława Herakliusza LubomirskiegoEhejEhej, jak gwałtemgwałtem obrotne obłokiobrotne obłoki
I TytanTytan prętki lotne czasy pędzą,
A chciwa może odciąć rozkosz nędząchciwa może odciąć rozkosz nędzą
Śmierć - tuż za nami spore czyni kroki.A ja, co dalej, lepiej cień głęboki
Błędów mych widzę, które gęsto jędzą
Strwożone serce ustawiczną nędząnędzą,
I z płaczem ganię młodości mej skoki.O moc, o rozkosz, o skarby pilności,
Choćby nie darmo były, przedsie szkodzą,
Bo naszę chciwość od swej szczęśliwościWłasnej (co Bogiem zowiemy) odwodzą.
Niestałe dobra! O, stokroć szczęśliwy,
Który tych cieniów wczas zna kształt prawdziwy.Źródło: Mikołaj Sęp Szarzyński, Antologia polskiej poezji metafizycznej epoki baroku. Od Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego do Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, [w:] Sonet I
O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego, oprac. K. Mrowcewicz, Warszawa 1993, s. 49.
Sonet II: Na one słowa Jopowe: Homo natus de muliere, brevi vivens tempore etc.Z wstydem poczęty człowiek, urodzony
z boleścią, krótko tu na świecie żywieżywie,
i to odmiennieodmiennie, nędznie, bojaźliwie,
ginie, od słońca jak cień opuszczony.[...]
Źródło: Mikołaj Sęp Szarzyński, Sonet II: Na one słowa Jopowe: Homo natus de muliere, brevi vivens tempore etc., [w:] Antologia polskiej poezji metafizycznej epoki baroku. Od Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego do Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, oprac. K. Mrowcewicz, Warszawa 1993, s. 50.
Jop – Hiob, bohater księgi Starego Testamentu
Homo natus de muliere, brevi vivens tempore etc. – (łac.) Człowiek urodzony z niewiasty, żyjąc przez czas krótki... (Jb 14,1)
Sonet IV: O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałemPokój - szczęśliwość, ale bojowanie
Byt nasz podniebnypodniebny: on srogi ciemności
HetmanHetman i świata łakomełakome marności
O nasze pilno czynią zepsowaniepilno czynią zepsowanie.Nie dosyć na tym, o nasz możny Panie,
Ten nasz dom - Ciało, dla zbiegłych lubościdla zbiegłych lubości
Niebacznie zajżrzączajżrząc duchowi zwierzchności,
Upaść na wieki żądać nie przestanie.Cóż będę czynił w tak straszliwym boju,
Wątły, niebaczny, rozdwojony w sobierozdwojony w sobie?
Królu powszechny, prawdziwy pokoju,Zbawienia mego jest nadzieja w tobie.
Ty mnie przy sobie postaw, a przezpiecznieprzezpiecznie
Będę wojował i wygram stateczniestatecznie.Źródło: Mikołaj Sęp-Szarzyński, Sonet IV: O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem, [w:] tegoż, Antologia polskiej poezji metafizycznej epoki baroku. Od Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego do Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, oprac. K. Mrowcewicz, Warszawa 1993, s. 51.
Pokój, szczęśliwość, ale bojowanie / byt nasz podniebny, 2.
Nie dosyć na tym, o nasz możny Panie!, 3.
Cóż będę czynił w tak straszliwym boju, / wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie?, 4.
będę wojował i wygram statecznie!
Wyjaśnij, dlaczego wymieniając przeciwników człowieka, podmiot liryczny w Sonecie IV wymienił ich w następującej kolejności:
srogi ciemności hetman
świat
ciało
Odpowiedz na pytanie, czy według ciebie jest to kolejność przypadkowa?
Opisując siebie, podmiot liryczny w Sonecie IV stwierdził, że jest: „wątły, niebaczny, rozdwojony w sobie”. Wyjaśnij, co decydowało o takim uporządkowaniu określeń dotyczących podmiotu.
W literaturze dom jest zazwyczaj postrzegany pozytywnie, natomiast bezdomność ocenia się negatywnie. Sformułuj odpowiedź na pytanie, czy Mikołaj Sęp Szarzyński kontynuował tę tradycję? Odpowiedź uzasadnij.
Porównaj te fragmenty Sonetu IV, w których jest mowa o „pokoju”, i napisz krótki tekst, w którym wyjaśnisz, co w danym kontekście oznacza to pojęcie.
Podaj co najmniej trzy synonimy wyrazu „pokój” w znaczeniu, do którego odwołał się Mikołaj Sęp Szarzyński w Sonecie IV.
Scharakteryzuj postawę podmiotu lirycznego Sonetu IV. Opisz ją w tekście liczącym co najmniej 80 słów.
Napisz wypracowanie, w którym przedstawisz ideał rycerza chrześcijańskiego. W pracy odwołaj się do wybranych sonetów i pieśni Mikołaja Sępa Szarzyńskiego.