Powszechna deklaracja praw człowieka

Art. 2

Każdy człowiek posiada wszystkie prawa i wolności zawarte w niniejszej Deklaracji bez względu na jakiekolwiek różnice rasy, koloru, płci, języka, wyznania, poglądów politycznych i innych, narodowości, pochodzenia społecznego, majątku, urodzenia lub jakiegokolwiek innego stanu. Nie wolno ponadto czynić żadnej różnicy w zależności od sytuacji politycznej, prawnej lub międzynarodowej kraju lub obszaru, do którego dana osoba przynależy, bez względu na to, czy dany kraj lub obszar jest niepodległy, czy też podlega systemowi powiernictwa, nie rządzi się samodzielnie lub jest w jakikolwiek sposób ograniczony w swej niepodległości. (…)

Art. 18

Każdy człowiek ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania; prawo to obejmuje swobodę zmiany wyznania lub wiary oraz swobodę głoszenia swego wyznania lub wiary bądź indywidualnie, bądź wespół z innymi ludźmi, publicznie i prywatnie, poprzez nauczanie, praktykowanie, uprawianie kultu i przestrzeganie obyczajów.

deklaracja Źródło: Powszechna deklaracja praw człowieka , dostępny w internecie: unesco.pl [dostęp 26.05.2020 r.].

Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych

Art. 18

1. Każdy ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania. Prawo to obejmuje wolność posiadania lub przyjmowania wyznania lub przekonań według własnego wyboru oraz do uzewnętrzniania indywidualnie czy wspólnie z innymi, publicznie lub prywatnie, swej religii lub przekonań przez uprawianie kultu, uczestniczenie w obrzędach, praktykowanie i nauczanie.

2. Nikt nie może podlegać przymusowi, który stanowiłby zamach na jego wolność posiadania lub przyjmowania wyznania albo przekonań według własnego wyboru.

3. Wolność uzewnętrzniania wyznania lub przekonań może podlegać jedynie takim ograniczeniom, które są przewidziane przez ustawę i są konieczne dla ochrony bezpieczeństwa publicznego, porządku, zdrowia lub moralności publicznej albo podstawowych praw i wolności innych osób.

4. Państwa‑Strony niniejszego Paktu zobowiązują się do poszanowania wolności rodziców lub, w odpowiednich przypadkach, opiekunów prawnych do zapewnienia swym dzieciom wychowania religijnego i moralnego zgodnie z własnymi przekonaniami.

miedzy Źródło: Międzynarodowy pakt praw obywatelskich i politycznych, dostępny w internecie: amnesty.org.pl [dostęp 26.05.2020 r.].

Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2

Art. 9

1. Każdy ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania; prawo to obejmuje wolność zmiany wyznania lub przekonań oraz wolność uzewnętrzniania indywidualnie lub wspólnie z innymi, publicznie lub prywatnie, swego wyznania lub przekonań przez uprawianie kultu, nauczanie, praktykowanie i czynności rytualne.

2. Wolność uzewnętrzniania wyznania lub przekonań może podlegać jedynie takim ograniczeniom, które są przewidziane przez ustawę i konieczne w społeczeństwie demokratycznym z uwagi na interesy bezpieczeństwa publicznego, ochronę porządku publicznego, zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osób.

europejska Źródło: Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r., zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, dostępny w internecie: arslege.pl [dostęp 26.05.2020 r.].

Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania

Art. 20

1. Kościoły i inne związki wyznaniowe mogą nauczać religii oraz wychowywać religijnie dzieci i młodzież, zgodnie z wyborem dokonanym przez ich rodziców lub opiekunów prawnych.

2. Nauczanie religii dzieci i młodzieży jest wewnętrzną sprawą kościołów i innych związków wyznaniowych. Jest ono organizowane, zgodnie z programem ustalonym przez władze kościoła lub innego związku wyznaniowego, w punktach katechetycznych znajdujących się w kościołach, domach modlitw i innych pomieszczeniach udostępnionych na ten cel przez osobę uprawnioną do dysponowania nimi.

3. Nauczanie religii uczniów szkół publicznych i wychowanków przedszkoli publicznych może odbywać się również w szkołach i przedszkolach na zasadach określonych w odrębnej ustawie.

ustawa Źródło: Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 26.05.2020 r.].

Kościoły i inne związki wyznaniowe w Polsce

Podstawą judaizmu jest wiara w jednego Boga (osobowego, niepodzielnego, będącego bytem niematerialnym, bezcielesnym i wiecznym), będącego nie tylko stwórcą świata, także jego stałym „nadzorcą” czy też „opiekunem”. Bóg ten zawarł z ludem Izraela wieczyste przymierze, obiecując ochronę i pomoc w zamian za podporządkowanie się nakazom Boga.

wiki Źródło: Kościoły i inne związki wyznaniowe w Polsce, dostępny w internecie: pl.wikipedia.org.pl [dostęp 26.05.2020 r.].

Adrian Tabak Fundamentalne zasady instytucjonalnych relacji państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w świetle art. 25 Konstytucji RP z 1997 r.

Choć art. 25 Konstytucji RP, zawierający pięć ustępów, odgrywa najważniejszą rolę w określeniu statusu kościołów i związków wyznaniowych, gdyż zgodnie z art. 8 „Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej”, to nie należy zapominać, iż podobnie jak w całym systemie prawa polskiego, także na gruncie prawa wyznaniowego podstawową formą regulacji prawnej jest ustawa. Szczególne znaczenie w odniesieniu do regulacji instytucjonalnej roli kościołów i związków wyznaniowych ma ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania. Ma ona charakter swego rodzaju ustawy generalnej, odnosząc się do wierzących wszystkich wyznań oraz do związków wyznaniowych in genere. (…) Oprócz tej sui generis ustawy ogólnej w polskim systemie źródeł prawa wyznaniowego obecne są też ustawy regulujące w sposób indywidualny sytuację prawną poszczególnych związków wyznaniowych (tzw. ustawy indywidualne). Celem tych aktów normatywnych jest uwzględnienie specyfiki wynikającej z reguł (doktrynalnych, liturgicznych itp.) przyjmowanych przez konkretne grupy religijne, jednak z zachowaniem fundamentalnej zasady równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych. Jeśli więc sytuacja prawna konkretnego związku wyznaniowego została określona w ustawie indywidualnej, nie stosuje się do niego części przepisów ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania.

tabak Źródło: Adrian Tabak, Fundamentalne zasady instytucjonalnych relacji państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi w świetle art. 25 Konstytucji RP z 1997 r., dostępny w internecie: journals.umcs.pl [dostęp 26.05.2020 r.].