Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
RagE56MsYVeFl1
Ćwiczenie 1
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
111
Ćwiczenie 2

Przypomnij sobie definicję poezji tyrtejskiejpoezja tyrtejskapoezji tyrtejskiej. Znajdź co najmniej pięć określeń (rzeczowniki lub przymiotniki), które kojarzą ci się z tym pojęciem.

R1OAX9QXD4BO3
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: poezja tyrtejska
    • Elementy należące do kategorii poezja tyrtejskaKoniec elementów należących do kategorii poezja tyrtejska
R19QUcuQP9A4g
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
RnNMhDtQibbok1
Ćwiczenie 3
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
RQcZO6zqK4uNm11
Ćwiczenie 4
Posiłkując się informacjami biograficznymi zawartymi w bloku tekstowym oceń poniższe zdania pod kątem ich prawdziwości. Zaznacz Prawda lub Fałsz. Władysław Broniewski urodził się w Płocku w szlacheckiej, inteligenckiej rodzinie. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Ojciec poety zginął w powstaniu styczniowym. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Debiutancki tomik Broniewskiego nosił tytuł Bagnet na broń. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Zbiór wierszy Anka to świadectwo rozpaczy poety po śmierci jedynej córki. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Jako legionista Piłsudskiego poeta brał udział w walce o Polskę. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W PRL-u poeta był przewodniczącym Związku Pisarzy Polskich. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Pisarz był więziony za przekonania polityczne. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
21
Ćwiczenie 5

Do jakiej analogii odwołał się poeta w wierszu O sobie samym, opisując swoje twórcze działania? Podkreśl fragmenty, które o tym świadczą.

RqL4v1ZzxnBm9
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Władysław Broniewski, O sobie samym, [w:] tegoż, Wiersze i poematy, Łódź 1980, s. 76.

Do jakiej analogii odwołał się poeta w wierszu O sobie samym, opisując swoje twórcze działania? Podaj fragmenty, które o tym świadczą.

O sobie samym

Umiem strzelać pewnie i celnie,

Umiem w ogniu wytrwać spokojnie,

Moje słowa ranią śmiertelnie

Jak śmiertelne kule na wojnie,

Moje słowa płoną i świecą,

Kiedy w serca je wbijam jak sztylet,

Moje słowa jak wichry lecą

Przebitymi sercami na wylot.

Czy wiecie, jak świszczy i warczy

Pocisk, zanim kolumnę rozerwie? –

Ja wam słów jak pocisk dostarczę,

Niech wgryzają się w krwistą czerwień.

W czas zdrad i klęsk,

Gdy osaczą was morem i głodem,

Gdy za gardło was zdusi lęk –

Ja się nie poddam!

Chorągwie czerwone słowami

Rozwinę nad waszym pochodem!

Pieśń moja pójdzie z wami!

Przodem!

Władysław Broniewski, O sobie samym, [w:] tegoż, Wiersze i poematy, Łódź 1980, s. 76.

R1VjbbRpu6eAC
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z poniższą historią. Odpowiedz na pytanie, o czym świadczy przytoczona przez Broniewskiego anegdota w kontekście jego twórczości?

Eliza Czapska Rozmowa Władysława Broniewskiego z historią. Mity i role artysty w symbolicznym imaginarium Polski

Broniewski z humorem opowiedział kiedyś Monice Warneńskiej, jak po aresztowaniu w roku 1931, przebywając w celi więziennej, usłyszał piosenkę śpiewaną przez współtowarzyszy niedoli. Była to piosenka więzienna pod tytułem Bezrobotny, rozpoczynająca się słowami: Nie ma za co jeść i pić, którą on sam napisał w 1928 roku. Śpiewający przekręcali słowa piosenki, więc Broniewski zareagował: „Gdy im o tym powiedziałem, spojrzeli na mnie pobłażliwie. Wreszcie jeden rzekł: „E, co wy się tam na tym znacie, towarzyszu! To przecież nasza więzienna piosenka i my dobrze wiemy, jak ją śpiewać.

3 Źródło: Eliza Czapska, Rozmowa Władysława Broniewskiego z historią. Mity i role artysty w symbolicznym imaginarium Polski, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Sociologica” 2018, nr 66.
RBkJ14ytLNpjd
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z wierszem Do przyjaciół‑poetów Władysława Broniewskiego. Odpowiedz na pytanie, czy odnajdujesz w nim cechy poezji rewolucyjnej? Podaj je.

Władysław Broniewski Do przyjaciół-poetów

Mało nas
a odnajdujemy się w tłumie,
złączeni krokiem żelaznym,
złączeni pieśnią żelazną –
my,
podpalacze serc
dynamitardzidynamitardzidynamitardzi sumień
recydywiścirecydywistarecydywiści marzenia
gniewu i entuzjazmu.

Słowem nagim i skutym,
jak Prometeusz na skale,
świecimy nieustraszeni
otchłaniom czasów pogardy.
Przyjdzie dzień,
przyjdzie dzień,
i radośnie będziemy podpalać!
Cóż, że knebel zatyka usta
I kolano uciska gardło?

W blasku dni, które idą,
Nasze słowa staną jak wojsko,
Trzeba dziś je uzbroić,
Jutro – dać im wielkość i sławę
By się prawem stały i siłą
Ponad Ziemią, Europą, Polską,
Trwalsze od tablic praw Rzymu,
Wyższe niż Wawel.

10 Źródło: Władysław Broniewski, Do przyjaciół-poetów, [w:] Władysław Broniewski, Wiersze i poematy, Łódź 1984, s. 151.
RV5Bb1oyNHNkd
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Przeanalizuj wiersz Dąb w kontekście opinii, że poezja Broniewskiego, mimo iż rewolucyjna i ideowa, posiadała także osobisty, liryczny ton.

Władysław Broniewski Dąb

Idę sobie zamaszyście
I opada ze mnie życie jak jesienne liście.
Jakie liście? – dębu, topoli,
Ale to boli.

No cóż? było kilka miłości
I trwoga, i noce bezsenne,
Było dużo tkliwości i złości,
Wszystko zmienne.

No i lecą liście, liście,
A każde: imię.
Powiedz je uroczyście,
Wymień.

Ach, nie! To już nagie gałęzie
Chwytliwe.
Kiedy serce i myśl na uwięzi,
Jak być szczęśliwym?
I ostał się pień nagi,
Nad nim zamieci kłąb.
Odwagi!
To ja – dąb.

18.X.1961

7 Źródło: Władysław Broniewski, Dąb, [w:] tegoż, Wiersze i poematy, Łódź 1980, s. 409.
R6WpjilYdQmFD
(Uzupełnij).
poezja tyrtejska
poezja tyrtejska

nazwa wywodzi się od imienia spartańskiego poety Tyrtajosa, autora poematów zagrzewających do walki; rodzaj poezji patriotycznej nawołującej do walki w obronie ojczyzny i niepodległości

dynamitardzi
dynamitardzi

rewolucjoniści używający do zamachów zbrojnych dynamitu

recydywista
recydywista

(łac. recidere – popadać w coś na nowo; wracać) – wielokrotny przestępca, ktoś, kto ponownie popełnia to samo przestępstwo