Traktat północnoatlantycki

Artykuł 5

Strony zgadzają się, że zbrojna napaść na jedną lub kilka z nich w Europie lub Ameryce Północnej będzie uważana za napaść przeciwko nim wszystkim; wskutek tego zgadzają się one na to, że jeżeli taka zbrojna napaść nastąpi, każda z nich, w wykonaniu prawa do indywidualnej lub zbiorowej samoobrony, uznanego przez Artykuł 51 Karty Narodów Zjednoczonych, udzieli pomocy Stronie lub Stronom tak napadniętym, podejmując natychmiast indywidualnie i w porozumieniu z innymi Stronami taką akcję, jaką uzna za konieczną, nie wyłączając użycia siły zbrojnej, w celu przywrócenia i utrzymania bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego. O każdej takiej zbrojnej napaści i o wszystkich środkach zastosowanych w jej wyniku zostanie bezzwłocznie powiadomiona Rada Bezpieczeństwa. Środki takie zostaną zaniechane, gdy tylko Rada Bezpieczeństwa podejmie działania konieczne do przywrócenia i utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.

cytat1 Źródło: Traktat północnoatlantycki, 4.04.1949 r., dostępny w internecie: nato.int [dostęp 29.06.2020 r.].

AF Polska przyjęta do Rady Bezpieczeństwa ONZ. Co to oznacza?

Polską kandydaturę na niestałego członka Rady Bezpieczeństwa poparło 190 krajów spośród 192. Dwa państwa wstrzymały się od głosu. Nasz kraj był jedynym kandydatem z regionu Europy Wschodniej. Polska oficjalnie zgłosiła swoją kandydaturę do Rady Bezpieczeństwa na lata 2018‑2019 już w marcu 2009 r. Szanse mieliśmy spore m.in. z tego powodu, że żaden inny kraj z naszego regionu nie kandydował. Poza Polską Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych wybrało dziś w tajnym głosowaniu także Kuwejt, Peru, Wybrzeże Kości Słoniowej oraz Gwineę Równikową.

Co warto wiedzieć o samej Radzie Bezpieczeństwa?

1. W skład Rady Bezpieczeństwa ONZ wchodzi piętnaście państw, w tym pięciu członków stałych: Stany Zjednoczone, Francja, Wielka Brytania, Chiny oraz Rosja. Pozostałych, na dwuletnią kadencję, wybiera się w drodze głosowania. Każdego roku po pięć państw przy zachowaniu tzw. klucza regionalnego: pięć krajów z Afryki i Azji, po dwa z Ameryki Łacińskiej oraz Europy Zachodniej oraz jeden z Europy Wschodniej. Obecnie w Radzie Bezpieczeństwa oprócz stałych członków zasiada Boliwia, Etiopia, Egipt, Japonia, Kazachstan, Senegal, Szwecja, Ukraina, Urugwaj i Włochy.

2. Szanse Polski były spore, ponieważ jesteśmy jedynym kandydatem z grupy państw Europy Wschodniej. W grudniu zeszłego roku z wyścigu wycofała się Bułgaria, jedyny kontrkandydat Polski z regionu. Sofia zrezygnowała z ubiegania się o miejsce w Radzie Bezpieczeństwa po porażce bułgarskiego kandydata na stanowisko sekretarza generalnego ONZ.

3. Do obowiązków Rady Bezpieczeństwa należy przede wszystkim badanie sporów i sytuacji zagrażających pokojowi oraz rekomendowanie sposobów ich rozwiązywania. Rada decyduje o zastosowaniu odpowiednich środków w celu przywrócenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, np. sankcji ekonomicznych lub użycia siły. Do tego udziela rekomendacji Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ w sprawach przyjęcia nowych członków oraz kandydatów na Sekretarza Generalnego ONZ. Tyle teorii.

4. Skuteczne działanie Rady Bezpieczeństwa nie zawsze jest możliwe ze względu na prawo weta stałych członków. Paradoksalnie w instytucji, która ma gwarantować bezpieczeństwo zasiadają kraje odpowiedzialne za wzniecanie wojny – np. Rosja zaangażowana w wojnę na Ukrainie. Kijów jako obecnie niestały członek RB może co najwyżej podejmować dyskusje na temat rosyjskiej agresji.

5. Nie brakuje jednak pozytywnych przykładów, kiedy tymczasowi członkowie wpływali na działania Rady Bezpieczeństwa proponując teksty rezolucji czy punkty agendy. Kiedy w 2014 r. zestrzelono samolot linii Malaysia Airlines nad Ukrainą, to Australia podjęła ten temat na forum Rady i doprowadziła do przyjęcia rezolucji. – „Dużo zależy od aktywności państwa będącego niestałym członkiem Rady Bezpieczeństwa” – twierdzi ekspert PISM Marek Wąsiński. – „Nowej Zelandii udało się wywalczyć co najmniej trzy rezolucje związane z konfliktem w Syrii dotyczące m.in. ochrony konwojów humanitarnych czy pomocy medycznej” – zaznaczył. Dodał, że Nowa Zelandia miała też udział w przyjęciu przez RB ONZ w grudniu 2016 r. rezolucji żądającej od Izraela wstrzymania budowy osiedli na okupowanych terytoriach palestyńskich. – „To właśnie to państwo jako niestały członek poddało projekt rezolucji pod głosowanie” – podkreślił ekspert.

6. Priorytetem niestałego członkostwa Polski w RB ONZ będzie prawdopodobnie kwestia konfliktu na Ukrainie. Zdaniem Wąsińskiego Warszawa powinna się także angażować w bieżące sprawy na innych kontynentach, bezpośrednio niepowiązane z naszym regionem. Chodzi o budowanie relacji i szukanie przyszłych sojuszników w sprawach ważnych dla Polski.

7. Polska zasiadała w Radzie Bezpieczeństwa kilkakrotnie, w latach: 1946–1947, 1960, 1970–1971, 1982–1983 oraz 1996–1997.

cytat2 Źródło: AF, Polska przyjęta do Rady Bezpieczeństwa ONZ. Co to oznacza?, 17.02.2018 r., dostępny w internecie: newsweek.pl [dostęp 29.06.2020 r.].

Otwarty konkurs ofert na finansowe wspieranie zadań z zakresu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 „MALUCH+” 2021

Celem Programu jest zwiększenie dostępności terytorialnej i finansowej miejsc opieki w żłobkach, klubach dziecięcych i u dziennych opiekunów dla wszystkich dzieci, w tym dzieci niepełnosprawnych oraz wymagających szczególnej opieki, a także podwyższenie standardów opieki. Wzrost dostępności miejsc opieki przyczynia się nie tylko do zwiększenia odsetka dzieci objętych opieką, ale także umożliwia łączenie życia zawodowego z rodzinnym i pozwala na zwiększenie zatrudnienia, zwłaszcza kobiet. Program, by wzmocnić działania w obszarze rynku pracy, będzie dodatkowo finansowany ze środków Funduszu Pracy, uwzględniając sytuację na lokalnym rynku pracy, a przy rozdysponowywaniu tych środków preferencyjnie będą mogły być traktowane oferty z powiatów o stopie bezrobocia przekraczającej 150% przeciętnej w kraju. Środki te umożliwią aktywizację zawodową rodziców, w szczególności będących osobami bezrobotnymi, które dotychczas nie mogły podjąć pracy ze względu na konieczność sprawowania bezpośredniej opieki nad dziećmi do lat 3, wiążącą się m.in. z brakiem dostępu terytorialnego i finansowego do instytucji opieki. Dodatkowo, rozwój instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 pozytywnie wpłynie na wzrost zatrudnienia – w tworzonych instytucjach konieczne będzie zatrudnienie opiekunów i pozostałej kadry.

maluch Źródło: Otwarty konkurs ofert na finansowe wspieranie zadań z zakresu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 „MALUCH+” 2021, 29.07.2020 r., dostępny w internecie: gov.pl [dostęp 5.10.2020 r.].

Maciej Szopa Polska wpłaciła pieniądze za F-35

Polska zapłaciła Stanom Zjednoczonym pierwsze pieniądze za samoloty wielozadaniowe 5. generacji F‑35A Lightning II zakupione w ramach programu Harpia. Tym samym została uruchomiona realizacja umowy międzyrządowej po stronie amerykańskiej. MON przyznało jednocześnie, że analizuje wpływ pandemii koronawirusa na realizację zobowiązań finansowych, ale żadnych rozmów z USA na temat ewentualnych zmian w harmonogramie płatności za myśliwce nie prowadzono. W odpowiedzi na pytania Defence24.pl Centrum Operacyjne MON poinformowało, że Polska dokonała już płatności początkowej za myśliwce F‑35, natomiast dalsze szczegóły harmonogramu są niejawne, podobnie jak wpłacona kwota. Jak poinformował wiceminister Wojciech Skurkiewicz na posiedzeniu Senackiej Komisji Obrony Narodowej w lutym br., cały budżet przewidziany na F‑35A w 2020 r. to około 1,952 mld PLN, co jest równoznaczne z około 11 proc. całej wartości kontraktu.

F35 Źródło: Maciej Szopa, Polska wpłaciła pieniądze za F-35, 13.05.2020 r., dostępny w internecie: defence24.pl [dostęp 7.01.2020 r.].