1
Pokaż ćwiczenia:
RIv6maUMpC4HB1
Ćwiczenie 1
Uporządkuj poniższe pojęcia, biorąc pod uwagę, z jakimi kategoriami wiąże je w Ludziach bezdomnych Stefan Żeromski. Dom Możliwe odpowiedzi: 1. poczucie bezpieczeństwa, 2. aktywizm, 3. stagnacja, 4. ruch, 5. zmienność, 6. konformizm, 7. nostalgia, 8. inercja Bezdomność Możliwe odpowiedzi: 1. poczucie bezpieczeństwa, 2. aktywizm, 3. stagnacja, 4. ruch, 5. zmienność, 6. konformizm, 7. nostalgia, 8. inercja
R16AndW6r937a1
Ćwiczenie 2
Pośród podanych przyczyn wskaż te, które łączą się z ,,bezdomnością” bohaterów powieści Stefana Żeromskiego. Możliwe odpowiedzi: 1. wyobcowanie, poczucie niezrozumienia, 2. egzystencjalny lęk, 3. zagubienie, 4. bunt, 5. chęć odmiany swego losu, 6. ciekawość świata, 7. bieda, 8. idealizm, 9. wychowanie, 10. wyznawane ideały
1
Ćwiczenie 3
RAa5AvKaGHCdj
Wskaż w Ludziach bezdomnych bohaterów, którzy doświadczają bezdomności o podłożu wskazanym w tabeli. Bezdomność o podłożu społecznym Możliwe odpowiedzi: 1. Wiktor Judym, 2. mieszkańcy folwarku w Cisach, 3. Joanna Podborska, 4. Korzecki, 5. Tomasz Judym, 6. mieszkańcy paryskich noclegowni Bezdomność o podłożu duchowym Możliwe odpowiedzi: 1. Wiktor Judym, 2. mieszkańcy folwarku w Cisach, 3. Joanna Podborska, 4. Korzecki, 5. Tomasz Judym, 6. mieszkańcy paryskich noclegowni Bezdomność o podłożu materialnym Możliwe odpowiedzi: 1. Wiktor Judym, 2. mieszkańcy folwarku w Cisach, 3. Joanna Podborska, 4. Korzecki, 5. Tomasz Judym, 6. mieszkańcy paryskich noclegowni

Teksty do ćwiczeń 4. i 5.

Stefan Żeromski Ludzie bezdomni

Miejsce – snuje swą bolesną refleksję Joasia – zostało to samo. Wszystko przeminęło w czasie, odpłynęło z wodą. Grunt obojętny został sam jeden i jak przed wiekami zielenił się do końca. Nic tu nie ocalało po moim ojcu, po mojej matce, po mnie i braciach. Obszar przesiąkły pracą, myślami i uczuciami nas wszystkich, wziął inny człowiek. W tym miejscu, gdzie ostatni jęk wydali oni, które jest dla mnie świętym świętych – szwargocą cudzy ludzie. [...] – wszystko dziedziczy przychodzień.

I on tak samo jak my przeminie i zstąpi [...] w tę ziemię, która wszystko pożera. Ujrzałam wtedy jej prawdziwe oblicze! Jej uśmiech do wiecznego słońca, w którym było jakby drwiące natrząsanie się z miłości mojej dla niej, jakby jej cyniczna spowiedź, że ona mię nigdy nie widziała, że nie wie wcale,
kto jestem! Ona nie taka jest, jaką kochałam.

6 Źródło: Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni, Kraków 2004, s. 128.
Stefan Żeromski Ludzie bezdomni

Dziś rocznica mojego przyjazdu do Warszawy. Więc to już sześć lat upłynęło! Sześć lat! Ogromny tydzień mojego wieku. Wtedy miałam siedemnaście, dziś już dwadzieścia trzy „wiosny”. Jeżeli porównać tamtą Joasię z dzisiejszą – jakiż to deficyt! Joasiu, Joasiu… [...] Jak dziś pamiętam tę noc ostatnią, gdy przyszedł telegram od pani W. W ciągu czterech godzin zdecydowałam się opuścić Kielce, jechać do Warszawy – i pojechałam. [...] Ach, ten dzień, ten popłoch! Zbieranie rzeczy, bielizny, drobiazgów, szybko, szybko, drżącymi rękoma, wśród łez i wybuchów odwagi [...]. Sama jazda koleją była to już czynność, co się zowie. Pod sekretem mówiąc, przecie to pierwszy raz jechałam wówczas „koleją żelazną”. Pierwszy raz – i prosto w świat! [...] waliłam w życie z kapitałem składającym się z biletu kolejowego, z tobołka rzeczy, pięciu złotówek „grosza gotowego”, no i z telegramu pani W.

7 Źródło: Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni, Kraków 2004, s. 91.
11
Ćwiczenie 4

Przeczytaj powyższe fragmenty Ludzi bezdomnych Stefana Żeromskiego. Wyjaśnij, jakie uczucia i emocje wywołują w Joasi Podborskiej przedstawione sytuacje.

R12KgJE1gKsjC
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5

Odnosząc się do podanych fragmentów Ludzi bezdomnych zdecyduj, czy decyzje życiowe podjęte przez Joannę Podborską można uznać za źródło sukcesu,
czy raczej przyczynę życiowej klęski. Swoją odpowiedź uzasadnij.

RDlKWjDQJb1Uz
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z fragmentami Ludzi bezdomnych Stefana Żeromskiego. Wyjaśnij, z czym wiąże się idea domu dla Wiktora Judyma, a z czym utożsamia ją jego żona.

Fragment 1
Stefan Żeromski Ludzie bezdomni

Na drugim piętrze Wiktor otworzył drzwi i wpuścił swoją rodzinę do mieszkania. Było istotnie ciasne i niskie tak dalece, że się głową dotykało powały, ale miłe. [...] Judymowa z uśmiechem patrzyła na ten lokal i doznawała wrażenia, że wcale jeszcze nie wyszła z pociągu, tak bardzo te dwa pudełka wymalowane i lśniące, ale oto w drugiej izdebce dostrzegła łóżko, łóżko pod sam sufit zasłane betami. Zaczęła się co tchu rozbierać. Judym wyszedł do swej fabryki. Dzieci nie chciały iść spać i wybiegły z ojcem na miasto.

Tonąc w puchu, Judymowa wodziła oczami po czystych ścianach, po prostych sprzętach, które nie miały na sobie ani jednej plamki, i usiłowała zatrzymać je w miejscu. [...] Z drugiej strony wąskiej uliczki na tej samej wysokości były rozwarte okna jakiejś dużej sali. Na małych drewnianych stołeczkach siedziało tam kilkadziesiąt, pewno ze czterdzieści sztuk indywiduów w wieku lat od czterech do sześciu. Osoby te gwarzyły, beczały, śmiały się… [...] Patrząc na tę swawolę połączoną z robotą, słuchając chóralnego gwarzenia, które nie było jeszcze śpiewem, ale już było rytmem podniecającym do wykonania bez przykrości pracy, doznała dziwnego uczucia. Przytulona do ściany, z oczyma utkwionymi w ten obraz, który miała przed sobą, myślała o czymś, co jej nigdy przenigdy nie przychodziło do głowy. I wnet, ledwie pojęła tę rzecz głęboką i mądrą, uczuła w sobie żal śmiertelny. W głowie jej sunęły się wciąż mury, okna, żaluzje, a z oczu leciały łzy rzęsiste. Wzdychała nad sobą i nie tylko nad sobą… Trzymała w sercu bezsilną mękę patrzenia na dzieci swoje rosnące ponad rynsztokiem.

8 Źródło: Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni, Kraków 2004, s. 168–170.
Fragment 2
Stefan Żeromski Ludzie bezdomni

Ech, już z tym narodem to człowiek nigdy do ładu nie dojdzie. To prawdziwy kryminał ten kraj! Tu o godzinie dziesiątej wieczorem już ci nie wolno we własnym mieszkaniu tupnąć obcasem w podłogę, bo się cały dom zleci. Nie wolno ci rozmówić się z drugim głośniej, nie wolno ci w kuchni trzymać wiązki drzewa, palić ognia, jak wiatr wieje… [...] Wreszcie rzekł do żony:

– Ja ci otwarcie powiem, że ja tu nie myślę siedzieć.
– Gdzie?
– A tu.
– Cóż ty znowu gadasz?
– Ja rznę do Ameryki. 
– Wiktor!
– To jest niewola, ten kraj! Zarabiam tu wprawdzie więcej niż w Warszawie, ale wiesz ty, ile przy Bessemerze płacą w Ameryce? [...] To jest dopiero pieniądz!
– Cóż ty mówisz, cóż ty mówisz.... – mamrotała.
– To my już do dom nigdy… – Do Warszawy? Masz ci! Jakże ja mam wracać? Zgłupiałaś? A zresztą po jakie sto tysięcy diabłów?

Myślał chwilę, a później mówił głośno, wstrząsając głową:

– Moja kochana, Bessemer jest wszędzie na świecie. Ja idę za nim. Gdzie mi lepiej płacą, tam idę. Mam tu siedzieć w tej dziurze? Nie ma głupich!...

W oczach Judymowej wędrowały wciąż ściany, okna i sprzęty. Upadła na poduszki jak bezwładne drewno i osłupiałymi oczyma patrzyła się w malowane deski sufitu, który się z nią dokądś, w nieskończoność, w zaświaty posuwał, posuwał…

9 Źródło: Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni, Kraków 2004, s. 170–171.
RcfKxOTFxd9n4
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Wyjaśnij motywy decyzji doktora Tomasza Judyma: Nie mogę mieć ani ojca,
ani matki, ani żony [...]
.

RNETOz9wN8yRI
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Czy poczucie wyobcowania oraz bezdomność Tomasza Judyma i Wiktora Judyma oraz Joasi Podborskiej i Judymowej mają jakieś cechy wspólne? Uzasadnij swoją odpowiedź.

RZioG3BDpsS2y
(Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 9

Wskaż po jednym pozytywnym i jednym negatywnym skutku wyboru postawy życiowej przez wskazanych bohaterów.

RhkolVGKw8sPi
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
R10cznCRwr16Y
(Uzupełnij).
Praca domowa
  1. Czy można dopatrzeć się podobieństwa pomiędzy Tomaszem Judymem a Stanisławem Wokulskim, bohaterem Lalki Bolesława Prusa, biorąc pod uwagę podejście tych bohaterów do otaczającego ich świata? Swoją odpowiedź uzasadnij, formułując dwa argumenty.

  2. Czy biorąc pod uwagę sposób prezentacji idei domu i bezdomności w Ludziach bezdomnych, można uznać wymowę powieści Żeromskiego za aktualną, odnoszącą się do problemów współczesnego świata? Swoją odpowiedź uzasadnij.