Sprawdź się
Zapoznaj się z Pieśnią XXIV z Ksiąg pierwszych Jana Kochanowskiego i wybierz właściwą odpowiedź na pytanie, jaką postawę wobec przemijania przyjmuje podmiot liryczny.
Pieśń XXIVZegar, słyszę, wybija,
Ustąp, melankolija!
Dosyć na dniu ma statekstatek,U Boga każdy błazen,
Choć tu przymówki prazenprazen,
A im się barziej silisili,
Tym jeszcze więcej mylimyli.A kto by chciał na świecie
Uważyć, co się plecie,
Dziwnie to prawdy blisko,
Że człek – Boże igrzysko.Dygnitarstwa, urzędy,
Wszystko to jawne błędybłędy;
Bo nas równo śmierć sadza,
Ani pomoże władza.A nad chłopa chciwego
Nie masz nic nędzniejszego;
Bo na drugim zbiera,
A sam głodem umieraumiera.Więc, byby tacy synowie
Byli jako ojcowie,
Dawno by z tej przyczyny
Świat się jął żebraninyLecz temu Bóg poradził,
Bo, co jeden zgromadził,
To drugi wnet rozciska;
Niech świata głód nie ściska.Po śmierci trudno rządzićrządzić:
Tyś mógł, ojcze, nie błądzić,
Syn tylko worki zliczy,
W rozumie nie dziedziczy.Przeto te troski płone
Szatanowi zleconeSzatanowi zlecone;
Niech, uprzątnąwszyuprzątnąwszy głowę,
Mkną w skrzynię FokarowęFokarowę.A wina przynoście,
Z wina dobra myśl roście;
A frasunek podlany
Taje by śnieg zagrzany.
Jakie doświadczenie egzystencjalne Kochanowskiego zmieniło jego sposób patrzenia na świat? Wyjaśnij, jak doświadczenie to łączy się z jego odczuwaniem upływu czasu.
Przeanalizuj, w jaki sposób Jan Kochanowski w Pieśni XXIV oraz Daniel Naborowski w wierszu Krótkość żywota, a więc poeci dwóch różnych epok, reagowali na przemijanie.
Tekst do ćwiczeń 4‑8
PiosenkaAnnie MicińskiejAnnie Micińskiej
Jakakolwiek jest boleść, będzie więcej boleści.
Noc jest czarna, ale będzie czarniejsza.
Dobrze takim co żyli ale w porę odeszli.
Ty więc nie bierz spraw ludzkich do serca.
Los był prosty, ale będzie krzywy.
Czysta woda zostanie zatruta.
Kto jest mądry będzie nieszczęśliwy,
A głupiemu szczęście jak pokuta.Gwiazda wzejdzie i zaraz przeminie.
Na czekaniu puste lata zbiegną.
Co upadło, zetleje w ruinie.
I goryczą będzie ziemskie piękno.1980
Stwórz mapę myśli na temat słownictwa występującego w wierszu Czesława Miłosza. Do jakich wniosków można dojść na podstawie analizy sformułowań występujących w wierszu?
Wyjaśnij, na czym polega związek między tytułem wiersza a całym utworem.
Wykorzystaj wnioski interpretacyjne dotyczące poznanych przez ciebie utworów i napisz rozprawkę na temat: Człowiek wobec czasu, przemijania i własnej egzystencji. Rozważania na podstawie wybranych tekstów kultury różnych epok.