1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1

Na podstawie wypowiedzi bohaterów Powrotu posła zaznacz, o jakiej cesze charakteru Starosty świadczą jego słowa.

Julian Ursyn Niemcewicz Powrót posła. Komedia w trzech aktach

STAROŚCINA
płacze
Chcieć Waćpanu dogodzić jest rzecz, widzę, prożna,
Kiedy się nie podobam, to się rozwieść można.
STAROSTA
na boku
Tam do kata! gdyby iść chciała do rozwodu,
Utraciłbym połowę rocznego dochodu.
To nie żart, żonę taką trzeba menażowaćmenażowaćmenażować.

Powrót_posła Źródło: Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła. Komedia w trzech aktach, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, s. 68.
Rl5UlGSiqmarC
Możliwe odpowiedzi: 1. wierność, 2. współczucie, 3. dbałość o majątek, 4. troskliwość, 5. skąpstwo, 6. dobroduszność, 7. opiekuńczość
menażować
11
Ćwiczenie 2

Na podstawie poniższego fragmentu scharakteryzuj Starościnę.

Julian Ursyn Niemcewicz Powrót posła. Komedia w trzech aktach

STAROŚCINA
Tych łez słodkich, tych nocy bezsennie trawienia.

SZARMANCKI
Bezsennie? On noc całą chrapie jak zabity.

STAROŚCINA Ach! bo mu serca ogień nie pali ukryty,
Ni okrutne suwnirysuwnirysuwniry!
Płacze

SZARMANCKI
Te łzy, te rozpacze
Porzuć proszę, bo ja się prawdziwie rozpłaczę.

STAROŚCINA
Comme vous êtes bon, honnêteCommeComme vous êtes bon, honnête, jak masz duszę tkliwę!
Ty jeden cieszyć możesz serca nieszczęśliwe.

Powrót_posła_cz2 Źródło: Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła. Komedia w trzech aktach, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, s. 58–59.
RF8skOcQarRnM
(Uzupełnij).
suwniry
Comme
R1HDvyTGH0Uzp1
Ćwiczenie 3
Scharakteryzuj Szarmanckiego i Walerego.
Źródło: Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła. Komedia w trzech aktach, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, s. 54–55.
1
Ćwiczenie 3
R2dWAmgRs5NDV1
SZARMANCKI Zważaj, waćpan, proszę: Patrzyć na te zdobycze, co to za rozkosze! Walery spoziera wzrokiem pogardy pełnym WALERY Przynajmniej nie chciej waćpan imion ich powiadać. SZARMANCKI Czemuż nie? tych skrupułów czas by już postradać. Krzyczy Portret Szambelanowej: patrz, jak wdzięków wiele! Kochałem ją serdecznie całe dwie niedziele. Wyjmuje duży pierścień włosów i przypatruje się Już zapomniałem, czyje te włosów pierścienie Ha, ha, Pułkownikowej, oj, ta się szalenie Kochała we mnie, ja jej nie lubiłem wcale; Co to były za szlochy, narzekania, żale! Pokazuje drugi portret Ten portret w dezabilu i w nocnym negliżu Francuzka na wyjezdnym dała mi w Paryżu. Bierze jeden po drugim i pokazuje prędko To portret Cześnikowej, włosy Podczaszanki, Obrączka Chorążyny, pierścień Kasztelanki, A to wachlarz kuzynki, w tym zamknięciu złotym. Listy chcesz czytać teraz alboli też potym?. (Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 4

Na podstawie powyższego fragmentu napisz przykład dodatkowych didaskaliów do wypowiedzi Szarmanckiego, czyli zasugeruj reżyserowi spektaklu, w jaki sposób bohater utworu powinien zachowywać się w tej scenie.

R1AKE5qFiFaCa
(Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 5

Na podstawie wypowiedzi Podkomorzego zaznacz, jakie można mu nadać nazwisko znaczące.

Julian Ursyn Niemcewicz Powrót posła. Komedia w trzech aktach

PODKOMORZY
No, moi kochani,
Agatka obyczajna, tyś człowiek poczciwy,
Ja dwakroć w dniu dzisiejszym sądzę się szczęśliwy,
Że i takiej synowy Pan Bóg dał mi dożyć,
I razem do waszego szczęścia się przyłożyć.
Wszak wszyscy, co w obrębie mej włości mieszkacie,
Po dzieciach pierwsze miejsce w sercu moim macie;
Słodko mi było waszym zatrudniać się stanem,
Być raczej waszym ojcem aniżeli panem,
Mieć nad wami staranie, chciwości dalekie,
Rozciągać nie surowość, lecz tkliwą opiekę.
Dzień dzisiejszy jest dla mnie święty i radośny,
Nie chcę, ażeby obchód oznaczył go głośny,
Milej mi będzie, że ci, z których żyjem pracy,
Stwierdzą go szczęściem swoim poczciwi wieśniacy,
Niech ich podległość ze dniem dzisiejszym ustaje:
Ciebie i włość mą całą wolnością nadaję.

Powrót_posła_cz4 Źródło: Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła. Komedia w trzech aktach, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, s. 94.
R1EjGYjTI44qe
Możliwe odpowiedzi: 1. Tradycjusz, 2. Oświeceniusz, 3. Staruszkiewicz, 4. Reformiusz, 5. Ciaśnicki, 6. Ciemnicki
2
Ćwiczenie 6
R51F61wf4ryew
Uzupełnij tekst odpowiednimi słowami Charakterystyka pośredniabezpośrednia jest głównym sposobem charakteryzowania postaci dramatu. Dramatopisarz nie ma możliwości zastosowania w utworze opisu, czyli charakterystyki bezpośredniej pośredniej. Autor może się jeszcze posłużyć didaskaliamikomentarzem oraz nadaniem bohaterowi nazwiska znaczącego mówiącego. Dzięki niemu podkreślona zostaje najważniejsza nieistotna cecha charakteru postaci.
31
Ćwiczenie 7

Wyobraź sobie, że jesteś Szarmanckim. Napisz do Starościny liścik z prośbą o spotkanie.

R10aFnuwoTqLZ
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8
Poniższy fragment jest charakterystyką pośrednią Starościny. Zapoznaj się z nim i zamień na charakterystykę bezpośrednią.
Poniższy fragment jest charakterystyką pośrednią Starościny. Zapoznaj się z nim i zamień na charakterystykę bezpośrednią.
Julian Ursyn Niemcewicz Powrót posła. Komedia w trzech aktach

STAROŚCINA
Tą śmiercią omylona w najtkliwszym wyborze
Le reste de mes joursLeLe reste de mes jours chciałam przepędzić w klasztorze
I zostać bernardynką. Rodziców rozkazy
Nowe sercu mojemu przyczyniły razy,
Łącząc mię malgré moimalgrémalgré moi , z dziwacznym człowiekiem,
Co się nie zgadza ze mną ni gustem, ni wiekiem,
Który nawet wyrazów moich nie rozumie,
Co się attandrysowaćattandrysowaćattandrysować ni jęczeć nie umie.
A kiedy ja w najtkliwszym jestem rozkwileniu.
On przychodzi mi gadać o życie, jęczmieniu,
fryjorze do Gdańskafryjorzefryjorze do Gdańska

Powrót_posła_cz3 Źródło: Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła. Komedia w trzech aktach, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, s. 64.
R7D8M718tvzM6
(Uzupełnij).
Le
malgré
attandrysować
fryjorze