Sprawdź się
Na podstawie wypowiedzi bohaterów Powrotu posła zaznacz, o jakiej cesze charakteru Starosty świadczą jego słowa.
Powrót posła. Komedia w trzech aktachSTAROŚCINA
płacze
Chcieć Waćpanu dogodzić jest rzecz, widzę, prożna,
Kiedy się nie podobam, to się rozwieść można.
STAROSTA
na boku
Tam do kata! gdyby iść chciała do rozwodu,
Utraciłbym połowę rocznego dochodu.
To nie żart, żonę taką trzeba menażowaćmenażować.Źródło: Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła. Komedia w trzech aktach, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, s. 68.
Na podstawie poniższego fragmentu scharakteryzuj Starościnę.
Powrót posła. Komedia w trzech aktachSTAROŚCINA
Tych łez słodkich, tych nocy bezsennie trawienia.SZARMANCKI
Bezsennie? On noc całą chrapie jak zabity.STAROŚCINA Ach! bo mu serca ogień nie pali ukryty,
Ni okrutne suwnirysuwniry!
PłaczeSZARMANCKI
Te łzy, te rozpacze
Porzuć proszę, bo ja się prawdziwie rozpłaczę.STAROŚCINA
Comme vous êtes bon, honnêteComme vous êtes bon, honnête, jak masz duszę tkliwę!
Ty jeden cieszyć możesz serca nieszczęśliwe.Źródło: Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła. Komedia w trzech aktach, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, s. 58–59.
Na podstawie powyższego fragmentu napisz przykład dodatkowych didaskaliów do wypowiedzi Szarmanckiego, czyli zasugeruj reżyserowi spektaklu, w jaki sposób bohater utworu powinien zachowywać się w tej scenie.
Na podstawie wypowiedzi Podkomorzego zaznacz, jakie można mu nadać nazwisko znaczące.
Powrót posła. Komedia w trzech aktachPODKOMORZY
No, moi kochani,
Agatka obyczajna, tyś człowiek poczciwy,
Ja dwakroć w dniu dzisiejszym sądzę się szczęśliwy,
Że i takiej synowy Pan Bóg dał mi dożyć,
I razem do waszego szczęścia się przyłożyć.
Wszak wszyscy, co w obrębie mej włości mieszkacie,
Po dzieciach pierwsze miejsce w sercu moim macie;
Słodko mi było waszym zatrudniać się stanem,
Być raczej waszym ojcem aniżeli panem,
Mieć nad wami staranie, chciwości dalekie,
Rozciągać nie surowość, lecz tkliwą opiekę.
Dzień dzisiejszy jest dla mnie święty i radośny,
Nie chcę, ażeby obchód oznaczył go głośny,
Milej mi będzie, że ci, z których żyjem pracy,
Stwierdzą go szczęściem swoim poczciwi wieśniacy,
Niech ich podległość ze dniem dzisiejszym ustaje:
Ciebie i włość mą całą wolnością nadaję.Źródło: Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła. Komedia w trzech aktach, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, s. 94.
Wyobraź sobie, że jesteś Szarmanckim. Napisz do Starościny liścik z prośbą o spotkanie.
Powrót posła. Komedia w trzech aktachSTAROŚCINA
Tą śmiercią omylona w najtkliwszym wyborze
Le reste de mes joursLe reste de mes jours chciałam przepędzić w klasztorze
I zostać bernardynką. Rodziców rozkazy
Nowe sercu mojemu przyczyniły razy,
Łącząc mię malgré moimalgré moi , z dziwacznym człowiekiem,
Co się nie zgadza ze mną ni gustem, ni wiekiem,
Który nawet wyrazów moich nie rozumie,
Co się attandrysowaćattandrysować ni jęczeć nie umie.
A kiedy ja w najtkliwszym jestem rozkwileniu.
On przychodzi mi gadać o życie, jęczmieniu,
O fryjorze do Gdańskafryjorze do Gdańska …Źródło: Julian Ursyn Niemcewicz, Powrót posła. Komedia w trzech aktach, oprac. Z. Skwarczyński, Wrocław 1983, s. 64.