Najważniejsze wydarzenia z życia poety znajdziesz w rozdziale „O Władysławie Broniewskim”.

W twojej odpowiedzi powinny się znaleźć takie wątki autobiograficzne, jak: udział w wojnie polsko‑bolszewickiej (1920 rok), doświadczenia komunistyczne (poeta proletariacki), śmierć córki, własne dzieciństwo, z którego pochodzi dąb – częsty bohater wierszy Broniewskiego.

Przypomnij sobie przede wszystkim Treny X, XI i XIX albo Sen.

• „nie widzę cię w żadnym niebie / i nie chcę takich nieb!” – nawiązanie do Trenu X, w którym Jan Kochanowski szukał swojej córki w różnych zaświatach: chrześcijańskich i pogańskich.

• „Żadna tu filozofia / sprawy tej nie zgładzi” – nawiązanie do Trenu XI, w którym padają ważne słowa „Fraszka cnota”, będące rozpoczęciem refleksji podmiotu lirycznego o tym, że filozofia stoicka nie jest w stanie uchronić człowieka przed cierpieniem.

• „i jakoś czas na to poradził” – nawiązanie do słów „czas doktór każdemu” z Trenu XIX albo Snu Jana Kochanowskiego, oznaczających, że czas leczy wszystkie rany.

• „A ja myślę i myślę o tobie / po przebudzeniu, przed snem...” – nawiązanie do Trenu XIX albo Snu, zaczynającego się wspomnieniem „żałości”, przez którą poeta cierpi na bezsenność.

• Matka – nawiązanie do Trenu XIX albo Snu, w którym poecie ukazuje się jego zmarła matka z ukochaną córką na rękach.

• Wiersz rozpoczyna się apostrofą do zmarłej córki, podobnie jak często rozpoczynały się Treny Jana Kochanowskiego.

Przypomnij sobie, na czym polega liryka maski. Określ, kim jest podmiot liryczny i do kogo się zwraca, czy możemy wskazać konkretnego adresata? Co stanowi temat wypowiedzi podmiotu lirycznego?

Kto mówi? – Podmiotem lirycznym jest człowiek, który przybiera w wierszu maskę drzewa.

Do kogo mówi? – Podmiot zwraca się do ogółu, nie możemy wskazać konkretnego adresata.

Typ liryki: Liryka maski.

Temat wypowiedzi: Przemijanie czasu zestawione z nieśmiertelnością dębu, którego stałość jest źródłem odwagi dla człowieka podsumowującego swoje życie i wspominającego różne, często bolesne, zdarzenia.

Przypomnij sobie funkcję: epitetów, wyliczeń, powtórzeń, wykrzyknień, pytań retorycznych, personifikacji.

Odwołaj się do ćwiczenia 7. Przeanalizuj podane funkcje wskazanych środków stylistycznych i zastanów się, w jaki sposób wpływają one na wymowę wiersza. Czemu przede wszystkim są podporządkowane?

Środki stylistyczne budują nastrój melancholii i zadumy w wierszu Dąb, m.in. epitety, wykrzyknienia, powtórzenia, wyliczenie. Wprowadzają refleksję nad losem ludzkim, np. pytanie retoryczne o szczęście.

Teza interpretacyjna powinna być zbudowana na podstawie analizy wiersza, której dokonano w ćwiczeniach od 6. do 8. Argumenty to zdania twierdzące, odwołujące się do utworu, które potwierdzają słuszność tezy.

Teza interpretacyjna: Wiersz Władysława Broniewskiego Dąb jest wyznaniem człowieka, który podsumowuje swoje dotychczasowe losy, przybierając liryczną maskę dębu. Chce w ten sposób – odwołując się do trwałości drzewa – dodać sobie otuchy na dalsze życie.

Argumenty potwierdzające tezę:

1. Opadające liście symbolizują w wierszu wspomnienia różnych wydarzeń z życia podmiotu lirycznego, a także imiona bliskich mu osób, które już odeszły. Ich utrata związana jest z bólem, zestawionym w utworze z bólem drzewa tracącego swoje liście.

2. Przemijanie ludzkiego życia zostało ukazane w wierszu Dąb poprzez odwołanie do jesiennego krajobrazu, który powszechnie kojarzony jest z zamieraniem przyrody na zimę.

3. Do ludzkich doświadczeń podmiot liryczny odwołuje się we zwrotkach drugiej i czwartej, mówiąc o minionych uczuciach oraz zadając pytanie retoryczne dotyczące szczęścia.

4. Wspomniany w ostatniej zwrotce nagi pień dębu jest dla człowieka źródłem odwagi i nadziei – choć drzewo jesienią traci swoje liście, na wiosnę zyska nowe. Cykliczne odradzanie się przyrody to symbol odmiany losu.