Sprawdź się
Do deformacji ciągłych należy... Możliwe odpowiedzi: 1. fałd przewalony., 2. rów tektoniczny., 3. uskok transformacyjny., 4. zrąb tektoniczny.
Dokończ zdanie.
Do deformacji ciągłych należy
- fałd przewalony.
- rów tektoniczny.
- uskok transformacyjny.
- zrąb tektoniczny.
Przyporządkuj wymienione krainy geograficzne do odpowiednich jednostek tektonicznych.
Ural, Pojezierze Mazurskie, Karpaty, Nizina Wschodnioeuropejska, Nizina Podlaska, Góry Świętokrzyskie, Góry Kaledońskie, Żuławy Wiślane, Pireneje, Masyw Czeski, Góry Dynarskie, Apeniny
| Platforma prekambryjska | |
|---|---|
| Górotwory paleozoiczne | |
| Obszary fałdowań alpejskich |
Oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe czy fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Platformy krystaliczne mają z reguły dwudzielną budowę – krystaliczne podłoże (cokół) i leżące na nim warstwy osadów. | □ | □ |
| Przykładami tarcz krystalicznych są prekambryjskie tarcze: bałtycka, ukraińska, kanadyjska, gujańska, dekańska. | □ | □ |
| W obrębie platformy zachodnioeuropejskiej występuje wał pomorsko‑kujawski, który jest wielkim synklinorium biegnącym w Polsce z północnego zachodu na południowy wschód. | □ | □ |
Wyjaśnij powstawanie monokliny.
Uzupełnij tekst, zaznaczając właściwe sformułowania.
Antyklina, czyli {łęk}/{#siodło}, to część fałdu, w której warstwy skalne wygięte są ku górze. Synklina, czyli {#łęk}/{siodło}, to część fałdu, w której warstwy skalne wygięte są ku dołowi. Uskok to przesunięcie warstw skalnych wzdłuż {#powierzchni pęknięcia}/{warstw skalnych}. Jeżeli wzdłuż dwóch uskoków nastąpi obniżenie fragmentu litosfery między nimi – powstanie {#rów tektoniczny}/{zrąb tektoniczny}. Uskok, w którym kierunek przemieszczania się skrzydeł jest równoległy do powierzchni uskokowej, nazywany jest uskokiem {#przesuwczym}/{odwróconym}.
Korzystając z podanych materiałów, uzasadnij, że góry Harz to góry zrębowe.
Góry Harz to stare góry; Harz po polsku to Góry Smolne – pasmo górskie w środkowych Niemczech (Saksonia‑Anhalt, Dolna Saksonia oraz Turyngia), stanowiące część Średniogórza Niemieckiego. Najwyższy szczyt Brocken (1 142 m n.p.m.), to szczyt, od którego przyjęło nazwę słynne „widmo brockenu”. Harz – góry zbudowane głównie z granitów i skał metamorficznych formowanych w paleozoiku, odmłodzone w trzeciorzędzie.
Indeks dolny Źródło: PTTNS, Harzowanie w górach Harzu, pttns.pl (dostęp 8.07.2021). Indeks dolny koniecŹródło: PTTNS, Harzowanie w górach Harzu, pttns.pl (dostęp 8.07.2021).
Wyjaśnij, korzystając z poniższych źródeł, czym jest okno tektoniczne.
Na przełomie oligocenu i miocenu (28 mln lat p.n.e.) […] powstał szereg ponasuwanych na siebie płaszczowin, zróżnicowanych pod względem składu mineralogicznego i strukturalnego […]. Spoczywają one na krystalicznym podłożu platformy paleozoicznej. Obszar Beskidu Niskiego obejmują płaszczowiny: śląską, dukielską (tzw. fałdy dukielsko‑użockie) i magurską. Jednostka śląska – najniższa – obejmuje północno‑wschodnią część Beskidu Niskiego, na nią nasuwają się stromo ustawione fałdy dukielskie, które z kolei wynurzają się spod najwyższej jednostki magurskiej. W licznych oknach tektonicznych płaszczowiny magurskiej ukazują się utwory zaliczane do jednostki grybowskiej, znajdujące się głębiej pod tą płaszczowiną.
Indeks dolny Źródło: B. Tokasz, Geomorfologia Beskidu Niskiego, beskid‑niski.pl (dostęp 8.07.2021). Indeks dolny koniecŹródło: B. Tokasz, Geomorfologia Beskidu Niskiego, beskid‑niski.pl (dostęp 8.07.2021).
