1
Pokaż ćwiczenia:
R1DKs6w4qXyr91
Ćwiczenie 1
Jaką najmniejszą liczbę atomów węgla może mieć cykloalkan? Wskaż prawidłową odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. 3, 2. 1, 3. 2, 4. 4
R194o6ymIMeBg1
Ćwiczenie 2
Z podanych poniżej nazw wybierz właściwe i ułóż z nich fragment szeregu homologicznego (zwróć uwagę, że nazw systematycznych niektórych cykloalkanów może brakować). 1. cyklookten, 2. cyklometan, 3. cykloheksan, 4. cyklodekan, 5. cykloheptan, 6. cyklopentyn, 7. cyklobutan, 8. cyklopropan, 9. cykloetan → 1. cyklookten, 2. cyklometan, 3. cykloheksan, 4. cyklodekan, 5. cykloheptan, 6. cyklopentyn, 7. cyklobutan, 8. cyklopropan, 9. cykloetan → 1. cyklookten, 2. cyklometan, 3. cykloheksan, 4. cyklodekan, 5. cykloheptan, 6. cyklopentyn, 7. cyklobutan, 8. cyklopropan, 9. cykloetan → 1. cyklookten, 2. cyklometan, 3. cykloheksan, 4. cyklodekan, 5. cykloheptan, 6. cyklopentyn, 7. cyklobutan, 8. cyklopropan, 9. cykloetan
1
Ćwiczenie 3

Ile różnych podstawników posiada cykloalkan o następującym wzorze grupowym? Wskaż poprawną odpowiedź.

R5i6NjQWvekDB
Grafika do ćwiczenia
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RzZyYktaCnJ8g
Możliwe odpowiedzi: 1. 4, 2. 2, 3. 3, 4. 5
R76o5Xd9WkO2D1
Ćwiczenie 3
Zaznacz, ile podstawników posiada 1-bromo-5-chloro-1,3-difluoro-2-metylocykloheksan. Możliwe odpowiedzi: 1. 5, 2. 4, 3. 6, 4. 7
1
R1eNyenN8krK111
Ćwiczenie 4
Wymyśl pytanie na kartkówkę związane z tematem materiału.
Cykloalkany
Źródło: GroMar Sp. z o. o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RhMiQRPRXKCxF1
Ćwiczenie 4
Uzupełnij nazwę podstawionego związku cyklicznego zgodnie z zasadami. 1-1. chloro, 2. difluoro, 3. heksan, 4. metylo, 5. bromo-5-1. chloro, 2. difluoro, 3. heksan, 4. metylo, 5. bromo-1,3-1. chloro, 2. difluoro, 3. heksan, 4. metylo, 5. bromo-2-1. chloro, 2. difluoro, 3. heksan, 4. metylo, 5. bromocyklo1. chloro, 2. difluoro, 3. heksan, 4. metylo, 5. bromo
21
Ćwiczenie 5

Janek i Tomek dostali na lekcji chemii następujące zadanie: Podaj nazwę systematyczną cykloalkanu o wzorze sumarycznym C5H10. Cykloalkan ten posiada najmniejszą możliwą liczbę atomów węgla i dwa podstawniki. Uczniowie podali nazwę 1,2-dimetylocyklopropan.

Wyjaśnij, dlaczego Pani nauczycielka poprosiła ich o sprecyzowanie nazwy, mimo iż ich wypowiedzi były identyczne?

RUfJ4olLzUtNs
Odpowiedź: (Uzupełnij).
RCbMWQbZJtaCb2
Ćwiczenie 5
Uzupełnij tekst. Cykloalkany są przedstawicielami związków 1. CnH2n, 2. pojedyncze, 3. organicznych, 4. nasyconymi, 5. CnH2n+2, 6. nienasyconymi, 7. w pierścień, 8. łańcuchowo, 9. nieorganicznych, 10. nienasycone, 11. nasycone --- węglowodorów. Zbudowane są wyłącznie z atomów węgla (połączonych 1. CnH2n, 2. pojedyncze, 3. organicznych, 4. nasyconymi, 5. CnH2n+2, 6. nienasyconymi, 7. w pierścień, 8. łańcuchowo, 9. nieorganicznych, 10. nienasycone, 11. nasycone) oraz atomów wodoru. Wzór ogólny cykloalkanów to 1. CnH2n, 2. pojedyncze, 3. organicznych, 4. nasyconymi, 5. CnH2n+2, 6. nienasyconymi, 7. w pierścień, 8. łańcuchowo, 9. nieorganicznych, 10. nienasycone, 11. nasycone. Mogą również zawierać łańcuchy boczne. Z uwagi na to, że są to węglowodory 1. CnH2n, 2. pojedyncze, 3. organicznych, 4. nasyconymi, 5. CnH2n+2, 6. nienasyconymi, 7. w pierścień, 8. łańcuchowo, 9. nieorganicznych, 10. nienasycone, 11. nasycone, w strukturze pierścienia posiadają wiązania 1. CnH2n, 2. pojedyncze, 3. organicznych, 4. nasyconymi, 5. CnH2n+2, 6. nienasyconymi, 7. w pierścień, 8. łańcuchowo, 9. nieorganicznych, 10. nienasycone, 11. nasycone, czyli są 1. CnH2n, 2. pojedyncze, 3. organicznych, 4. nasyconymi, 5. CnH2n+2, 6. nienasyconymi, 7. w pierścień, 8. łańcuchowo, 9. nieorganicznych, 10. nienasycone, 11. nasycone węglowodorami monocyklicznymi. Pamiętaj, że wiązanie pojedyncze jest wiązaniem typu sigma (σ).
1
211
Ćwiczenie 6

Podaj nazwy cyklicznych izomerów konstytucyjnych – położenia podstawnika dimetylocykloheksanu C8H16.

R1U2KHGRs2wZR
Odpowiedź: (Uzupełnij).
R8jQuJPUGrOCf2
Ćwiczenie 6
Zaznacz prawidłowe nazwy cyklicznych izomerów konstytucyjnych – położenia podstawnika dimetylocykloheksanu. Możliwe odpowiedzi: 1. 1,2-dimetylocykloheksan, 2. 1,3-dimetylocykloheksan, 3. 1,4-dimetylocykloheksan, 4. 1,1-dimetylocykloheksan, 5. 2,2-dimetylocykloheksan, 6. 1,5-dimetylocykloheksan
31
Ćwiczenie 7

Narysuj wzory grupowe (płaskie) izomerów konstytucyjnych cykloalkanów, które posiadają cztery atomy węgla, oraz podaj ich nazwy systematyczne.
Wzory grupowe sporządź w zeszycie, następnie porównaj je ze wzorami podanymi w odpowiedzi do zadania.

R15N1FpVkitXd
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
Rv8V1RUwMrj8Q3
Ćwiczenie 7
Zaznacz nazwy systematyczne izomerów konstytucyjnych cykloalkanów, które posiadają cztery atomy węgla. Możliwe odpowiedzi: 1. metylocyklopropan, 2. cyklobutan, 3. 1,2-dimetylocyklopropan, 4. 1,1-dimetylocyklopropan, 5. 1-metylocyklobutan
1
311
Ćwiczenie 8

Narysuj wzór grupowy cykloalkanu, o którym wiadomo, że jego liczba atomów węgla jest równa numerowi okresu, w którym położony jest metal występujący w warunkach normalnych, w ciekłym stanie skupienia. Z kolei liczba atomów wodoru równa jest numerowi grupy, w której położony jest cynk. Cykloalkan ten ma tylko drugorzędowe atomy wodoru.

R1Y6XleZdMFJB
Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu.
RRRUjkJZ0ip0o3
Ćwiczenie 8
Dopasuj definicję do podanego pojęcia. Związki cykliczne - Możliwe odpowiedzi: 1. związki, w których występują atomy związane ze sobą tak, że tworzą jeden lub więcej zamkniętych pierścieni., 2. atom lub ich grupa w miejscu atomu wodoru przy atomie węgla w związkach organicznych., 3. węglowodory o cząsteczkach, w których atomy węgla tworzą otwarte łańcuchy (proste lub rozgałęzione)., 4. nazwa związku chemicznego, która jest złożona całkowicie ze specjalnie stworzonych sylab, liczbowych przedrostków i innych znaków, która jest zgodna z regułami systematycznej nomenklatury zalecanej przez IUPAC, np.
6‑etylo‑3,4‑dimetylononan., 5. węglowodory cykliczne (pierścieniowe), mające między atomami węgla wszystkie wiązania pojedyncze (węglowodory nasycone)., 6. cyfra w nazwie systematycznej związku org., wskazująca atom węgla w cząsteczce tego związku (w łańcuchu bądź pierścieniu), z którym jest związany podstawnik lub atom węgla, połączony z innym atomem węgla wiązaniem nienasyconym., 7. nazwa związku chemicznego, często używana w chemicznym żargonie lub praktyce laboratoryjnej. Cykloalkany - Możliwe odpowiedzi: 1. związki, w których występują atomy związane ze sobą tak, że tworzą jeden lub więcej zamkniętych pierścieni., 2. atom lub ich grupa w miejscu atomu wodoru przy atomie węgla w związkach organicznych., 3. węglowodory o cząsteczkach, w których atomy węgla tworzą otwarte łańcuchy (proste lub rozgałęzione)., 4. nazwa związku chemicznego, która jest złożona całkowicie ze specjalnie stworzonych sylab, liczbowych przedrostków i innych znaków, która jest zgodna z regułami systematycznej nomenklatury zalecanej przez IUPAC, np.
6‑etylo‑3,4‑dimetylononan., 5. węglowodory cykliczne (pierścieniowe), mające między atomami węgla wszystkie wiązania pojedyncze (węglowodory nasycone)., 6. cyfra w nazwie systematycznej związku org., wskazująca atom węgla w cząsteczce tego związku (w łańcuchu bądź pierścieniu), z którym jest związany podstawnik lub atom węgla, połączony z innym atomem węgla wiązaniem nienasyconym., 7. nazwa związku chemicznego, często używana w chemicznym żargonie lub praktyce laboratoryjnej. Nazwa systematyczna - Możliwe odpowiedzi: 1. związki, w których występują atomy związane ze sobą tak, że tworzą jeden lub więcej zamkniętych pierścieni., 2. atom lub ich grupa w miejscu atomu wodoru przy atomie węgla w związkach organicznych., 3. węglowodory o cząsteczkach, w których atomy węgla tworzą otwarte łańcuchy (proste lub rozgałęzione)., 4. nazwa związku chemicznego, która jest złożona całkowicie ze specjalnie stworzonych sylab, liczbowych przedrostków i innych znaków, która jest zgodna z regułami systematycznej nomenklatury zalecanej przez IUPAC, np.
6‑etylo‑3,4‑dimetylononan., 5. węglowodory cykliczne (pierścieniowe), mające między atomami węgla wszystkie wiązania pojedyncze (węglowodory nasycone)., 6. cyfra w nazwie systematycznej związku org., wskazująca atom węgla w cząsteczce tego związku (w łańcuchu bądź pierścieniu), z którym jest związany podstawnik lub atom węgla, połączony z innym atomem węgla wiązaniem nienasyconym., 7. nazwa związku chemicznego, często używana w chemicznym żargonie lub praktyce laboratoryjnej. Nazwa zwyczajowa - Możliwe odpowiedzi: 1. związki, w których występują atomy związane ze sobą tak, że tworzą jeden lub więcej zamkniętych pierścieni., 2. atom lub ich grupa w miejscu atomu wodoru przy atomie węgla w związkach organicznych., 3. węglowodory o cząsteczkach, w których atomy węgla tworzą otwarte łańcuchy (proste lub rozgałęzione)., 4. nazwa związku chemicznego, która jest złożona całkowicie ze specjalnie stworzonych sylab, liczbowych przedrostków i innych znaków, która jest zgodna z regułami systematycznej nomenklatury zalecanej przez IUPAC, np.
6‑etylo‑3,4‑dimetylononan., 5. węglowodory cykliczne (pierścieniowe), mające między atomami węgla wszystkie wiązania pojedyncze (węglowodory nasycone)., 6. cyfra w nazwie systematycznej związku org., wskazująca atom węgla w cząsteczce tego związku (w łańcuchu bądź pierścieniu), z którym jest związany podstawnik lub atom węgla, połączony z innym atomem węgla wiązaniem nienasyconym., 7. nazwa związku chemicznego, często używana w chemicznym żargonie lub praktyce laboratoryjnej. Lokant - Możliwe odpowiedzi: 1. związki, w których występują atomy związane ze sobą tak, że tworzą jeden lub więcej zamkniętych pierścieni., 2. atom lub ich grupa w miejscu atomu wodoru przy atomie węgla w związkach organicznych., 3. węglowodory o cząsteczkach, w których atomy węgla tworzą otwarte łańcuchy (proste lub rozgałęzione)., 4. nazwa związku chemicznego, która jest złożona całkowicie ze specjalnie stworzonych sylab, liczbowych przedrostków i innych znaków, która jest zgodna z regułami systematycznej nomenklatury zalecanej przez IUPAC, np.
6‑etylo‑3,4‑dimetylononan., 5. węglowodory cykliczne (pierścieniowe), mające między atomami węgla wszystkie wiązania pojedyncze (węglowodory nasycone)., 6. cyfra w nazwie systematycznej związku org., wskazująca atom węgla w cząsteczce tego związku (w łańcuchu bądź pierścieniu), z którym jest związany podstawnik lub atom węgla, połączony z innym atomem węgla wiązaniem nienasyconym., 7. nazwa związku chemicznego, często używana w chemicznym żargonie lub praktyce laboratoryjnej. Węglowodory acykliczne - Możliwe odpowiedzi: 1. związki, w których występują atomy związane ze sobą tak, że tworzą jeden lub więcej zamkniętych pierścieni., 2. atom lub ich grupa w miejscu atomu wodoru przy atomie węgla w związkach organicznych., 3. węglowodory o cząsteczkach, w których atomy węgla tworzą otwarte łańcuchy (proste lub rozgałęzione)., 4. nazwa związku chemicznego, która jest złożona całkowicie ze specjalnie stworzonych sylab, liczbowych przedrostków i innych znaków, która jest zgodna z regułami systematycznej nomenklatury zalecanej przez IUPAC, np.
6‑etylo‑3,4‑dimetylononan., 5. węglowodory cykliczne (pierścieniowe), mające między atomami węgla wszystkie wiązania pojedyncze (węglowodory nasycone)., 6. cyfra w nazwie systematycznej związku org., wskazująca atom węgla w cząsteczce tego związku (w łańcuchu bądź pierścieniu), z którym jest związany podstawnik lub atom węgla, połączony z innym atomem węgla wiązaniem nienasyconym., 7. nazwa związku chemicznego, często używana w chemicznym żargonie lub praktyce laboratoryjnej. Podstawnik - Możliwe odpowiedzi: 1. związki, w których występują atomy związane ze sobą tak, że tworzą jeden lub więcej zamkniętych pierścieni., 2. atom lub ich grupa w miejscu atomu wodoru przy atomie węgla w związkach organicznych., 3. węglowodory o cząsteczkach, w których atomy węgla tworzą otwarte łańcuchy (proste lub rozgałęzione)., 4. nazwa związku chemicznego, która jest złożona całkowicie ze specjalnie stworzonych sylab, liczbowych przedrostków i innych znaków, która jest zgodna z regułami systematycznej nomenklatury zalecanej przez IUPAC, np.
6‑etylo‑3,4‑dimetylononan., 5. węglowodory cykliczne (pierścieniowe), mające między atomami węgla wszystkie wiązania pojedyncze (węglowodory nasycone)., 6. cyfra w nazwie systematycznej związku org., wskazująca atom węgla w cząsteczce tego związku (w łańcuchu bądź pierścieniu), z którym jest związany podstawnik lub atom węgla, połączony z innym atomem węgla wiązaniem nienasyconym., 7. nazwa związku chemicznego, często używana w chemicznym żargonie lub praktyce laboratoryjnej.