Wykonując to ćwiczenie, skup się na własnych uczuciach podczas lektury wiersza.

Zastanów się, z jakiej perspektywy ogląda świat ktoś, kto stoi nad głębiną. Co wtedy widzi?

Adam Asnyk umieścił w tytule wiersza ważną wskazówkę interpretacyjną. Poeta powiązał wrażenia, których doznaje człowiek przyglądający się tajemniczym bezmiarom wód, nie mogąc dotrzeć wzrokiem do samego ich dna, z próbą zrozumienia sensu istnienia świata.

Zastanów się nad sensem utworu i w tym kontekście określ znaczenie wymienionych środków stylistycznych.

Przykładowa odpowiedź:

Przyjrzyj się pierwszej strofie utworu. 

Wiersz Asnyka rozpoczyna się od apostrofy do ruchliwiej fali. Sonety często rozpoczyna właśnie apostrofa, która zwraca uwagę odbiorcy na temat wiersza, a także wprowadza podniosły nastrój utworu.  

Iluminacja (łac. illuminatio) – w filozofii udzielenie człowiekowi przez Boga bezpośredniego, intuicyjnego poznania prawdy (św. Augustyn) lub wiedzy o samym Bogu (św. Bonawentura)

Asnyk mówi w tym fragmencie wiersza, że zdarza się, iż niekiedy, podczas chwilowego oświecenia, przed człowiekiem odsłoni się tajemnica bytu. Taką postawę można powiązać z iluminacją, o której w swoich pismach wspominał św. Augustyn.

Przypomnij sobie, co na temat możliwości poznawczych człowieka mówił Immanuel Kant.

Według Kanta człowiek, konstruując prawa rządzące światem, do pewnego stopnia sam tworzy oglądaną zmysłami rzeczywistość. To, co istota ludzka poznaje, to nie najprawdziwszy byt, czyli rzecz sama w sobie, ale to, co sama wytworzy, uporządkuje i ujmie w określone formy. Nic poza tym nie jest dla człowieka dostępne. Dlatego w dwóch ostatnich strofach wiersza Asnyk ostatecznie podkreśla bezsensowność wszelkich prób zgłębienia tajemnicy bytu.