Sprawdź się
Tekst do ćwiczeń
Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/Dm80W6kJY
Nagranie z fragmentem tekstu z Księgi Rodzaju.
Rdz 1, 1–31; 2, 1–41. 1 Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię. 2 Ziemia zaś była bezładem i pustkowiem: ciemność była nad powierzchnią bezmiaru wód, a Duch Boży unosił się nad wodami.
3 Wtedy Bóg rzekł: «Niechaj się stanie światłość!» I stała się światłość. 4 Bóg widząc, że światłość jest dobra, oddzielił ją od ciemności. 5 I nazwał Bóg światłość dniem, a ciemność nazwał nocą. I tak upłynął wieczór i poranek - dzień pierwszy.6 A potem Bóg rzekł: «Niechaj powstanie sklepienie w środku wód i niechaj ono oddzieli jedne wody od drugich!» 7 Uczyniwszy to sklepienie, Bóg oddzielił wody pod sklepieniem od wód ponad sklepieniem; a gdy tak się stało, 8 Bóg nazwał to sklepienie niebem. I tak upłynął wieczór i poranek - dzień drugi.
9 A potem Bóg rzekł: «Niechaj zbiorą się wody spod nieba w jedno miejsce i niech się ukaże powierzchnia sucha!» A gdy tak się stało, 10 Bóg nazwał tę suchą powierzchnię ziemią, a zbiorowisko wód nazwał morzem. Bóg widząc, że były dobre, 11 rzekł: «Niechaj ziemia wyda rośliny zielone: trawy dające nasiona, drzewa owocowe rodzące na ziemi według swego gatunku owoce, w których są nasiona». I stało się tak. 12 Ziemia wydała rośliny zielone: trawę dającą nasienie według swego gatunku i drzewa rodzące owoce, w których było nasienie według ich gatunków. A Bóg widział, że były dobre. 13 I tak upłynął wieczór i poranek - dzień trzeci.
14 A potem Bóg rzekł: «Niechaj powstaną ciała niebieskie, świecące na sklepieniu nieba, aby oddzielały dzień od nocy, aby wyznaczały pory roku, dni i lata; 15 aby były ciałami jaśniejącymi na sklepieniu nieba i aby świeciły nad ziemią». I stało się tak. 16 Bóg uczynił dwa duże ciała jaśniejące: większe, aby rządziło dniem, i mniejsze, aby rządziło nocą, oraz gwiazdy. 17 I umieścił je Bóg na sklepieniu nieba, aby świeciły nad ziemią; 18 aby rządziły dniem i nocą i oddzielały światłość od ciemności. A widział Bóg, że były dobre. 19 I tak upłynął wieczór i poranek - dzień czwarty.
20 Potem Bóg rzekł: «Niechaj się zaroją wody od roju istot żywych, a ptactwo niechaj lata nad ziemią, pod sklepieniem nieba!» 21 Tak stworzył Bóg wielkie potwory morskie i wszelkiego rodzaju pływające istoty żywe, którymi zaroiły się wody, oraz wszelkie ptactwo skrzydlate różnego rodzaju. Bóg widząc, że były dobre, 22 pobłogosławił je tymi słowami: «Bądźcie płodne i mnóżcie się, abyście zapełniały wody morskie, a ptactwo niechaj się rozmnaża na ziemi». 23 I tak upłynął wieczór i poranek - dzień piąty.
24 Potem Bóg rzekł: «Niechaj ziemia wyda istoty żywe różnego rodzaju: bydło, zwierzęta pełzające i dzikie zwierzęta według ich rodzajów!» I stało się tak. 25 Bóg uczynił różne rodzaje dzikich zwierząt, bydła i wszelkich zwierząt pełzających po ziemi. I widział Bóg, że były dobre. 26 A wreszcie rzekł Bóg: «Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. Niech panuje nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym, nad bydłem, nad ziemią i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi!» 27 Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę. 28 Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: «Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi». 29 I rzekł Bóg: «Oto wam daję wszelką roślinę przynoszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie: dla was będą one pokarmem. 30 A dla wszelkiego zwierzęcia polnego i dla wszelkiego ptactwa w powietrzu, i dla wszystkiego, co się porusza po ziemi i ma w sobie pierwiastek życia, będzie pokarmem wszelka trawa zielona». I stało się tak. 31 A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre. I tak upłynął wieczór i poranek - dzień szósty.
2. 1 W ten sposób zostały ukończone niebo i ziemia oraz wszystkie jej zastępy [stworzeń].
2 A gdy Bóg ukończył w dniu szóstym swe dzieło, nad którym pracował, odpoczął dnia siódmego po całym swym trudzie, jaki podjął. 3 Wtedy Bóg pobłogosławił ów siódmy dzień i uczynił go świętym; w tym bowiem dniu odpoczął po całej swej pracy, którą wykonał stwarzając.
4 Oto są dzieje początków po stworzeniu nieba i ziemi.Źródło: Rdz 1, 1–31; 2, 1–4, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich, Poznań 1980, s. 24–25.
Zaprojektuj kalendarz, w którym zapiszesz najważniejsze informacje na temat kolejnych dni (etapów) stwarzania świata opisanego w Księdze Rodzaju.
Wyjaśnij, na czym polega proces stawania się świata i kosmogonii biblijnej od chaosu do kosmosu.
Dlaczego ostatni dzień jest odmienny od poprzednich sześciu? Sformułuj dwa argumenty.
Zapoznaj się z dwoma fragmentami wypowiedzi Kazimierza Bukowskiego. Wyjaśnij na ich podstawie, na czym polega literacki i teologiczny charakter Księgi Rodzaju.
Biblia a literatura polskaW Księdze Rodzaju istnieją dwa opisy biblijne. […] W drugim (Rdz 2, 4–25) […] ramy „tygodnia pracy”, w jakie jest ono ujęte, mają za zadanie uzasadnić obowiązek święcenia siódmego dnia – szabatu. Wyraźnie o tym mówi Księga Wyjścia: „Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić. Sześć dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci twego Boga – Pana […]. Bo w sześciu dniach uczynił Pan niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest w nich, w siódmym zaś dniu odpoczął. Dlatego błogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty”. (Wj 20,8.11)
W literackiej szacie tego opisu otrzymujemy doniosłe pouczenie religijne: przedwieczny, niezależny od materii Bóg jest absolutnym początkiem całego stworzenia. Rzeczy, istoty stworzone jako pochodzące od Boga, są dobre. Człowiek jedyny w świecie widzialnym – nosi na sobie podobieństwo do Boga. Czasownik „stworzył” oznacza zawsze działanie Boże; ma on zastosowanie również do dzieła odkupienia i ostatecznej przemiany wszechświata. Istnieją więc trzy akty stworzenia: „ na początku”, w dziejach zbawienia i u ich kresu.
Źródło: Kazimierz Bukowski, Biblia a literatura polska, Poznań 1988, s. 59.
Biblia a literatura polskaWspółczesna hermeneutyka biblijna, czyli nauka interpretacji Biblii, zwróciła uwagę na fundamentalną sprawę: gatunki literackie. Okazało się, że biblijny opis stworzenia świata jest poematem i trzeba go zatem traktować jako poemat, nie kronikę historycznych wydarzeń, bowiem autor biblijny nie był obecny przy stworzeniu świata. Sześć dni stworzenia to jakby sześć strof swoistej pieśni o stworzeniu. „I tak upłynął wieczór i poranek – dzień pierwszy, drugi, trzeci… A widział Bóg, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre” – oto powracający refren tej pieśni.
W początkowych trzech strofach jest mowa o oddzielaniu światłości od ciemności, wód górnych od wód dolnych (zgodnie ze starożytnym obrazem świata), mórz od lądów i o pojawieniu się pierwszej roślinności. Kolejne trzy zwrotki pieśni stworzenia wymieniają: na sklepieniu niebieskim – słońce, księżyc, gwiazdy, w wodzie i powietrzu – ryby, ptaki, na ziemi – zwierzęta i człowiek. W taki to poetycki sposób autor biblijny wyraża religijną prawdę, że wszystko, co istnieje, jest stworzone przez Boga. Warto dodać, że przedstawione następstwo dzieł stworzonych odpowiada stanowi wiedzy ludzi starożytnych, natomiast ich ujęcie w sześciu obrazach‑strofach jest z jednej strony zamysłem literackim, a z drugiej pragnie pouczyć ludzi, że nakaz świętowania co siódmy dzień ma charakter religijny, pochodzi od Boga
Źródło: Kazimierz Bukowski, Biblia a literatura polska, Poznań 1988, s. 33.
Uzasadnij na podstawie fragmentu Księgi Rodzaju oraz Psalmu 8 tezę, że człowiek jest stworzony na obraz i podobieństwo Boga w zakresie panowania nad ziemią, jest nie tylko istotą cielesną, lecz także obdarzoną rozumem i wolą (również duchową).
Rdz 1, 26–31; 2. 126 A wreszcie rzekł Bóg: «Uczyńmy człowieka na Nasz obraz, podobnego Nam. Niech panuje nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym, nad bydłem, nad ziemią i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi!» 27 Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył: stworzył mężczyznę i niewiastę. 28 Po czym Bóg im błogosławił, mówiąc do nich: «Bądźcie płodni i rozmnażajcie się, abyście zaludnili ziemię i uczynili ją sobie poddaną; abyście panowali nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi». 29 I rzekł Bóg: «Oto wam daję wszelką roślinę przynoszącą ziarno po całej ziemi i wszelkie drzewo, którego owoc ma w sobie nasienie: dla was będą one pokarmem. 30 A dla wszelkiego zwierzęcia polnego i dla wszelkiego ptactwa w powietrzu, i dla wszystkiego, co się porusza po ziemi i ma w sobie pierwiastek życia, będzie pokarmem wszelka trawa zielona». I stało się tak. 31 A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre. I tak upłynął wieczór i poranek – dzień szósty. 2. 1 W ten sposób zostały ukończone niebo i ziemia oraz wszystkie jej zastępy [stworzeń].
Źródło: Rdz 1, 26–31; 2. 1, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, oprac. Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, Poznań 1980, s. 25.
Psalm 8Pochwała wielkości Stwórcy i godności człowieka
1 Kierownikowi chóru. Na wzór z Gat. Dawidowy.
2 O Panie, nasz Boże,
jak przedziwne Twe imię po wszystkiej ziemi!
Tyś swój majestat wyniósł nad niebiosa
3 Sprawiłeś, że [nawet] usta dzieci i niemowląt oddają Ci chwałę,
na przekór Twym przeciwnikom,
aby poskromić nieprzyjaciela i wroga.
4 Gdy patrzę na Twe niebo, dzieło Twych palców,
księżyc i gwiazdy, któreś Ty utwierdził:
5 czym jest człowiek, że o nim pamiętasz,
i czym syn człowieczy, że się nim zajmujesz?6 Uczyniłeś go niewiele mniejszym od istot niebieskich,
chwałą i czcią go uwieńczyłeś.
7 Obdarzyłeś go władzą nad dziełami rąk Twoich;
złożyłeś wszystko pod jego stopy:
8 owce i bydło wszelakie,
a nadto i polne stada,
9 ptactwo podniebne oraz ryby morskie,
wszystko, co szlaki mórz przemierza.10 O Panie, nasz Panie,
jak przedziwne Twe imię po wszystkiej ziemi!Źródło: Psalm 8, [w:] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Poznań 1980, s. 575.
Opis stworzenia świata i człowieka oraz błogosławieństwo Boga jako wezwanie do zmiany sposobu myślenia, do działania i stawania się kimś nowym, lepszym. Rozważ ten problem i sformułuj argumenty uzasadniające twoje stanowisko.
Zaznacz we fragmencie wypowiedzi Anny Kamieńskiej różnymi kolorami słowa, które autor biblijny zawarł w pierwszym zdaniu Księgi Rodzaju: Bereszit, bara, Elohim. Przeanalizuj ciąg logiczny, który one tworzą.
Bereszit bara Elohim et haszamain we et haavec. [...] Pochylmy się nad monumentalnym zdaniem otwierającym Biblię, aby zobaczyć, że otwiera ono jakby wielką przestrzeń, że coś się naprawdę zaczyna. Bereszit – „na początku”. Słowo bereszit staje się nagłówkiem, tytułem hebrajskim Księgi, którą Wulgata nazywa Genesis, a my Księgą Rodzaju. „Na początku” – to słowo wprowadza nas od razu, jakby mocnym uderzeniem, w problem czasu. Cóż to jest początek? Początek wszystkiego? Nie możemy sobie wyobrazić początku, absolutnie początku. Zawsze pojawia się pytanie: a przedtem? Co było przedtem? Zanurzeni w czasie nie rozumiemy ani początku, ani kresu, i to wbrew doświadczeniu, które mówi nam ciągle o tym, że coś się zaczyna i coś kończy? [...] I tu kładzie się ogromnym ciężarem drugie słowo zdania: bara. Bara – „stworzył”. Słowo bara używane być może tylko w stosunku do Boga, oznacza stwórcze działanie Boga. Jest to więc słowo święte. Ma w sobie całą moc stwórczej potęgi Bożej. W tym sensie, o jakim mówi słowo bara – człowiek nie może nic stworzyć. Twórca, twórczość – to pojęcie wyłącznie ludzkie, które język hebrajski określa czasownikiem asa – „robić”, „czynić”. Również Bóg czyni rzeczy. Słowo asa powtarza się w opisie stworzenia. Ale nie jest tak znaczące jak bara. Bara to znaczy „stworzył od nowa”, „stworzył coś wielkiego,” wspaniałego, nadzwyczajnego. Mówi się, że Bóg stworzył świat z niczego. Takiego określenia nie zawiera Księga Rodzaju. Jest ono zbyt ogólne i pojęciowe. Ale w tym słowie bara zawiera się sens stworzenia czegoś absolutnie nowego, przedtem nie istniejącego. Jednocześnie w słowie tym jest jakaś prosta gwałtowność, natychmiastowość, jednorazowość. Czasownik asa obarczony jest trudem, pracą. Asa to „czynić żmudnie”. Bara to akt Boży wykonany jakby bez wysiłku. Jest jak grzmot, jak stuknięcie. Trzecim słowem jest podmiot zdania: Elohim. Słowo to ma formę liczby mnogiej. Nie oznacza jednak mnogości bogów, ale pewną sferę pojęciową. […] pełne treści i znaczenia jest słowo Elohim, które oddajemy przez pojęcie ogólne – „Bóg”. Elohim to wszystko co było, zanim było. Wszelka potęga i możliwość. Może to właśnie sugeruje liczba mnoga: absolutnie wszystko – jeszcze drzemiące, niezrealizowane, wszystko – w postaci niewyobrażalnego Pra-bytu. I podczas gdy bara brzmi mocno i ciężko, Elohim – ma w sobie jakąś duchową lekkość i światło. I znaczące „l” i przydechowe „h” – wszystko to sprawia, że słowo Elohim unosi się. I jest w nim już przeczucie tego obrazu, który pojawia się w zdaniu drugim, o tym ,że „Duch Boży unosił się nad wodami”.
bereszit bara Elohim
Anna Kamieńska
Na progu słowa
Bereszit bara Elohim et haszamain we et haavec. [...]
Pochylmy się nad monumentalnym zdaniem otwierającym Biblię, aby zobaczyć, że otwiera ono jakby wielką przestrzeń, że coś się naprawdę zaczyna. Bereszit – „na początku”. Słowo bereszit staje się nagłówkiem, tytułem hebrajskim Księgi, którą Wulgata nazywa Genesis, a my Księgą Rodzaju.
„Na początku” – to słowo wprowadza nas od razu, jakby mocnym uderzeniem, w problem czasu. Cóż to jest początek? Początek wszystkiego? Nie możemy sobie wyobrazić początku, absolutnie początku. Zawsze pojawia się pytanie: a przedtem? Co było przedtem? Zanurzeni w czasie nie rozumiemy ani początku, ani kresu, i to wbrew doświadczeniu, które mówi nam ciągle o tym, że coś się zaczyna i coś kończy? [...]
I tu kładzie się ogromnym ciężarem drugie słowo zdania: bara. Bara – „stworzył”. Słowo bara używane być może tylko w stosunku do Boga, oznacza stwórcze działanie Boga. Jest to więc słowo święte. Ma w sobie całą moc stwórczej potęgi Bożej. W tym sensie, o jakim mówi słowo bara – człowiek nie może nic stworzyć. Twórca, twórczość – to pojęcie wyłącznie ludzkie, które język hebrajski określa czasownikiem asa – „robić”, „czynić”. Również Bóg czyni rzeczy. Słowo asa powtarza się w opisie stworzenia. Ale nie jest tak znaczące jak bara. Bara to znaczy „stworzył od nowa”, „stworzył coś wielkiego,” wspaniałego, nadzwyczajnego. Mówi się, że Bóg stworzył świat z niczego. Takiego określenia nie zawiera Księga Rodzaju. Jest ono zbyt ogólne i pojęciowe. Ale w tym słowie bara zawiera się sens stworzenia czegoś absolutnie nowego, przedtem nie istniejącego. Jednocześnie w słowie tym jest jakaś prosta gwałtowność, natychmiastowość, jednorazowość. Czasownik asa obarczony jest trudem, pracą. Asa to „czynić żmudnie”. Bara to akt Boży wykonany jakby bez wysiłku. Jest jak grzmot, jak stuknięcie.
Trzecim słowem jest podmiot zdania: Elohim. Słowo to ma formę liczby mnogiej. Nie oznacza jednak mnogości bogów, ale pewną sferę pojęciową. […] pełne treści i znaczenia jest słowo Elohim, które oddajemy przez pojęcie ogólne – „Bóg”. Elohim to wszystko co było, zanim było. Wszelka potęga i możliwość. Może to właśnie sugeruje liczba mnoga: absolutnie wszystko – jeszcze drzemiące, niezrealizowane, wszystko – w postaci niewyobrażalnego Pra-bytu. I podczas gdy bara brzmi mocno i ciężko, Elohim – ma w sobie jakąś duchową lekkość i światło. I znaczące „l” i przydechowe „h” – wszystko to sprawia, że słowo Elohim unosi się. I jest w nim już przeczucie tego obrazu, który pojawia się w zdaniu drugim, o tym ,że „Duch Boży unosił się nad wodami”.
stworzenia świata w postaci 1. Liczb, 2. Rodzaju, 3. Kapłańskiej, 4. sześć, 5. spis praw etycznych, 6. minerałami, 7. Wyjścia, 8. cztery, 9. panować, 10. zwierzętami, 11. człowiek, 12. lenistwem, 13. rozpaczać, 14. niepotrzebne, 15. kosmogonię, 16. poematu, 17. Powtórzonego Prawa, 18. Bóg, 19. kosmologiczny, 20. poszukiwanie rozrywek, 21. modlitwę do Boga, 22. piękne, 23. naukowy, 24. siedmiu, 25. teologiczny, 26. pracą, 27. szatan, 28. dobre, 29. pięć złożonego z 1. Liczb, 2. Rodzaju, 3. Kapłańskiej, 4. sześć, 5. spis praw etycznych, 6. minerałami, 7. Wyjścia, 8. cztery, 9. panować, 10. zwierzętami, 11. człowiek, 12. lenistwem, 13. rozpaczać, 14. niepotrzebne, 15. kosmogonię, 16. poematu, 17. Powtórzonego Prawa, 18. Bóg, 19. kosmologiczny, 20. poszukiwanie rozrywek, 21. modlitwę do Boga, 22. piękne, 23. naukowy, 24. siedmiu, 25. teologiczny, 26. pracą, 27. szatan, 28. dobre, 29. pięć części. Pierwszych 1. Liczb, 2. Rodzaju, 3. Kapłańskiej, 4. sześć, 5. spis praw etycznych, 6. minerałami, 7. Wyjścia, 8. cztery, 9. panować, 10. zwierzętami, 11. człowiek, 12. lenistwem, 13. rozpaczać, 14. niepotrzebne, 15. kosmogonię, 16. poematu, 17. Powtórzonego Prawa, 18. Bóg, 19. kosmologiczny, 20. poszukiwanie rozrywek, 21. modlitwę do Boga, 22. piękne, 23. naukowy, 24. siedmiu, 25. teologiczny, 26. pracą, 27. szatan, 28. dobre, 29. pięć przedstawia poszczególne etapy tworzenia – Bóg zapełnia przestrzenie ciałami niebieskimi, roślinami i 1. Liczb, 2. Rodzaju, 3. Kapłańskiej, 4. sześć, 5. spis praw etycznych, 6. minerałami, 7. Wyjścia, 8. cztery, 9. panować, 10. zwierzętami, 11. człowiek, 12. lenistwem, 13. rozpaczać, 14. niepotrzebne, 15. kosmogonię, 16. poematu, 17. Powtórzonego Prawa, 18. Bóg, 19. kosmologiczny, 20. poszukiwanie rozrywek, 21. modlitwę do Boga, 22. piękne, 23. naukowy, 24. siedmiu, 25. teologiczny, 26. pracą, 27. szatan, 28. dobre, 29. pięć. Na końcu do życia powołany został 1. Liczb, 2. Rodzaju, 3. Kapłańskiej, 4. sześć, 5. spis praw etycznych, 6. minerałami, 7. Wyjścia, 8. cztery, 9. panować, 10. zwierzętami, 11. człowiek, 12. lenistwem, 13. rozpaczać, 14. niepotrzebne, 15. kosmogonię, 16. poematu, 17. Powtórzonego Prawa, 18. Bóg, 19. kosmologiczny, 20. poszukiwanie rozrywek, 21. modlitwę do Boga, 22. piękne, 23. naukowy, 24. siedmiu, 25. teologiczny, 26. pracą, 27. szatan, 28. dobre, 29. pięć, który ma 1. Liczb, 2. Rodzaju, 3. Kapłańskiej, 4. sześć, 5. spis praw etycznych, 6. minerałami, 7. Wyjścia, 8. cztery, 9. panować, 10. zwierzętami, 11. człowiek, 12. lenistwem, 13. rozpaczać, 14. niepotrzebne, 15. kosmogonię, 16. poematu, 17. Powtórzonego Prawa, 18. Bóg, 19. kosmologiczny, 20. poszukiwanie rozrywek, 21. modlitwę do Boga, 22. piękne, 23. naukowy, 24. siedmiu, 25. teologiczny, 26. pracą, 27. szatan, 28. dobre, 29. pięć nad całym światem. Bóg, oceniając kolejne swoje dzieła, stwierdza, że były one 1. Liczb, 2. Rodzaju, 3. Kapłańskiej, 4. sześć, 5. spis praw etycznych, 6. minerałami, 7. Wyjścia, 8. cztery, 9. panować, 10. zwierzętami, 11. człowiek, 12. lenistwem, 13. rozpaczać, 14. niepotrzebne, 15. kosmogonię, 16. poematu, 17. Powtórzonego Prawa, 18. Bóg, 19. kosmologiczny, 20. poszukiwanie rozrywek, 21. modlitwę do Boga, 22. piękne, 23. naukowy, 24. siedmiu, 25. teologiczny, 26. pracą, 27. szatan, 28. dobre, 29. pięć. Ostatnia część kosmogonii nie jest zbędna – korzystając z symboliki liczb autor podkreślił doskonałość i pełnię stworzenia, a przy tym uzmysławiał, że życie ludzkie ma dwie sfery: fizyczną (wypełnioną m.in. 1. Liczb, 2. Rodzaju, 3. Kapłańskiej, 4. sześć, 5. spis praw etycznych, 6. minerałami, 7. Wyjścia, 8. cztery, 9. panować, 10. zwierzętami, 11. człowiek, 12. lenistwem, 13. rozpaczać, 14. niepotrzebne, 15. kosmogonię, 16. poematu, 17. Powtórzonego Prawa, 18. Bóg, 19. kosmologiczny, 20. poszukiwanie rozrywek, 21. modlitwę do Boga, 22. piękne, 23. naukowy, 24. siedmiu, 25. teologiczny, 26. pracą, 27. szatan, 28. dobre, 29. pięć) i duchową. Przesłanie tego fragmentu Księgi 1. Liczb, 2. Rodzaju, 3. Kapłańskiej, 4. sześć, 5. spis praw etycznych, 6. minerałami, 7. Wyjścia, 8. cztery, 9. panować, 10. zwierzętami, 11. człowiek, 12. lenistwem, 13. rozpaczać, 14. niepotrzebne, 15. kosmogonię, 16. poematu, 17. Powtórzonego Prawa, 18. Bóg, 19. kosmologiczny, 20. poszukiwanie rozrywek, 21. modlitwę do Boga, 22. piękne, 23. naukowy, 24. siedmiu, 25. teologiczny, 26. pracą, 27. szatan, 28. dobre, 29. pięć ma charakter 1. Liczb, 2. Rodzaju, 3. Kapłańskiej, 4. sześć, 5. spis praw etycznych, 6. minerałami, 7. Wyjścia, 8. cztery, 9. panować, 10. zwierzętami, 11. człowiek, 12. lenistwem, 13. rozpaczać, 14. niepotrzebne, 15. kosmogonię, 16. poematu, 17. Powtórzonego Prawa, 18. Bóg, 19. kosmologiczny, 20. poszukiwanie rozrywek, 21. modlitwę do Boga, 22. piękne, 23. naukowy, 24. siedmiu, 25. teologiczny, 26. pracą, 27. szatan, 28. dobre, 29. pięć.
Uzupełnij tekst podanymi możliwościami.
cztery, siedmiu, sześć, panować, rozpaczać, modlitwę do Boga, Rodzaju, Wyjścia, poszukiwanie rozrywek, Powtórzonego Prawa, minerałami, kosmogonię, lenistwem, Kapłańskiej, Bóg, piękne, niepotrzebne, pracą, teologiczny, naukowy, dobre, szatan, poematu, człowiek, kosmologiczny, zwierzętami, Liczb, pięć, spis praw etycznych
Pierwsze wersety Pisma Świętego zawierają ........................................... Autor przedstawił swą wizję
stworzenia świata w postaci .......................................... złożonego z .......................................... części. Pierwszych .......................................... przedstawia poszczególne etapy tworzenia – Bóg zapełnia przestrzenie ciałami niebieskimi, roślinami i ........................................... Na końcu do życia powołany został .........................................., który ma .......................................... nad całym światem. Bóg, oceniając kolejne swoje dzieła, stwierdza, że były one ........................................... Ostatnia część kosmogonii nie jest zbędna – korzystając z symboliki liczb autor podkreślił doskonałość i pełnię stworzenia, a przy tym uzmysławiał, że życie ludzkie ma dwie sfery: fizyczną (wypełnioną m.in. ..........................................) i duchową. Przesłanie tego fragmentu Księgi .......................................... ma charakter ...........................................