Sprawdź się
Morze Bałtyckie jest morzem epikontynentalnym. Oznacza to, że jest morzem… Możliwe odpowiedzi: 1. głębokim, powstałym w miejscu spękań skorupy ziemskiej, otoczonym przez lądy kontynentów., 2. pokrywającym szelf lub wnętrze kontynentu, zwykle płytkim i młodym (w geologicznej skali czasu)., 3. szeroko połączonym z oceanem, oddzielonym od niego podmorskim progiem lub łańcuchem wysp., 4. odizolowanym od wód oceanicznych, niebędącym częścią oceanu światowego.
Dokończ zdanie.
Morze Bałtyckie jest morzem epikontynentalnym. Oznacza to, że jest morzem:
- głębokim, powstałym w miejscu spękań skorupy ziemskiej, otoczonym przez lądy kontynentów.
- płytkim i młodym (w geologicznej skali czasu), pokrywającym szelf lub wnętrze kontynentu.
- szeroko połączonym z oceanem, oddzielonym od niego podmorskim progiem lub łańcuchem wysp.
- odizolowanym od wód oceanicznych, niebędącym częścią oceanu światowego.
Oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe czy fałszywe.
Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
Morze Bałtyckie powstało (w dzisiejszej postaci) w plejstocenie. | □ | □ |
Gdyby poziom morza obniżył się o 50 m, z Bałtyku powstałoby kilka niezależnych od siebie jezior. | □ | □ |
Złoża ropy naftowej i gazu ziemnego znajdują się polskiej strefie ekonomicznej Morza Bałtyckiego | □ | □ |
Klify występują tylko na polskim odcinku wybrzeża Morza Bałtyckiego. | □ | □ |
Morze Bałtyckie jest największym na świecie morzem o wodach słonawych. | □ | □ |
Zaznacz w tekście prawidłowe odpowiedzi.
Morze Bałtyckie jest morzem {#śródlądowym}/{przybrzeżnym}, {otwartym}/{#półzamkniętym}. Leży w {#Europie Północnej}/{Europie Wschodniej} między {Półwyspem Jutlandzkim}/{#Półwyspem Skandynawskim} a środkową i {#wschodnią}/{zachodnią} częścią lądu europejskiego. Łączy się z {#Morzem Północnym}/{Zatoką Kilońską} poprzez {Cieśninę Duńską}/{#Cieśniny Duńskie}. Średnia głębokość wynosi {#53}/{459} m, maksymalna {#459}/{594} m (Głębia {Hoburg}/{#Landsort} na północny zachód od {#Gotlandii}/{Bornholmu}). Morze Bałtyckie powstało w {plejstocenie}/{#holocenie}. Jego zasięg i charakter ulegały zmianom w zależności od zmian klimatycznych oraz ruchów {#izostatycznych}/{górotwórczych}. Średnia roczna temperatura wód powierzchniowych wynosi {#8-9}/{10-20}°C i odznacza się {małymi}/{#dużymi} wahaniami w ciągu roku. Średnie zasolenie wód powierzchniowych Morza Bałtyckiego wynosi {#7,8}/{18,7}‰ i jest uzależnione od wlewów słonych wód z Morza Północnego. W północnej części akwenu zasolenie wód jest {większe}/{#mniejsze} niż w południowej. W okresie zimowym lód pokrywa północną część Zatoki {Ryskiej}/{#Botnickiej} i wschodnią część Zatoki {#Fińskiej}/{Luceckiej}. Na pozostałym obszarze zamarza tylko {pas przybrzeżny}/{#ujście rzek}. Morze Bałtyckie jest ekosystemem o {#małej}/{dużej} różnorodności biologicznej. Występują tu rośliny i zwierzęta słonowodne oraz słodkowodne.
Wody Morza Bałtyckiego charakteryzują się stratyfikacją. Wraz z głębokością następuje:
- wzrost temperatury wody i spadek zasolenia.
- spadek temperatury wody i wzrost zasolenia.
- wzrost temperatury wody i wzrost zasolenia.
- spadek temperatury wody i spadek zasolenia.
Przyporządkuj podane nazwy i terminy do oznaczeń cyfrowych na mapie Morza Bałtyckiego.
![Ilustracja](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RnIUHai7RlGdf/1645190077/2QTBHrajd4PUdsJoXokmPbErckGg2qBy.png)
Zatoka Fińska, Zatoka Botnicka, złoża ropy naftowej i gazu, strefa beztlenowa, Zatoka Gdańska, Gotlandia, wybrzeże klifowe, Sarema, złoża konkrecji polimetalicznych, Kattegat, Głębia Landsort, Basen Bornholmski, Zatoka Ryska, największe pływy, wybrzeże szkierowe
1 | |
2 | |
3 | |
4 | |
5 | |
6 | |
7 | |
8 | |
9 | |
10 | |
11 | |
12 | |
13 | |
14 | |
15 |
Wybierz, w jakim rejonie występuje Głębia Landsort:
- znajduje się na północny zachód od Gotlandii
- znajduje się na północny zachód od Bornholmu
- znajduje się na południowy zachód od Wysp Alandzkich
Wybierz, w jakim rejonie Bałtyku występują złoża konkrecji polimetalicznych:
- w Zatoce Botnickiej
- w rejonie Skagerrak
- w rejonie Kattegat
Uzupełnij ciąg przyczynowo-skutkowy przedstawiający etapy procesu eutrofizacji Morza Bałtyckiego, wpisując litery w odpowiednie miejsca schematu.
A. intensywny rozwój roślin i zwierząt
B. ubytek tlenu i uwalnianie siarkowodoru
C. powstawanie pustyń beztlenowych (siarkowodorowych, azoicznych)
D. dostawa związków biogennych (azotowych i fosforowych)
E. zanikanie życia organicznego w wodach przydennych
F. zwiększone zużycie tlenu w czasie rozwoju i rozkładu szczątków organicznych
D, C, A, F, E, B
![](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res/R41W9zDHGs7cB/1645190089/rGlnAKLG43Zpq8fZbcSNviwITecNq4uQ.zip_extracted/ALTERNATIVE-STATIC/2M5WeWa4f5mB3OEqPxutbxj2IZA0Iccs.png)
A. intensywny rozwój roślin i zwierząt
B. ubytek tlenu i uwalnianie siarkowodoru
C. powstawanie pustyń beztlenowych (siarkowodorowych, azoicznych)
D. dostawa związków biogennych (azotowych i fosforowych)
E. zanikanie życia organicznego w wodach przydennych
F. zwiększone zużycie tlenu w czasie rozwoju i rozkładu szczątków organicznych Możliwe odpowiedzi: 1. A. intensywny rozwój roślin i zwierząt, B. ubytek tlenu i uwalnianie siarkowodoru, C. powstawanie pustyń beztlenowych (siarkowodorowych, azoicznych), D. dostawa związków biogennych (azotowych i fosforowych), E. zanikanie życia organicznego w wodach przydennych, F. zwiększone zużycie tlenu w czasie rozwoju i rozkładu szczątków organicznych, 2. B. ubytek tlenu i uwalnianie siarkowodoru, D. dostawa związków biogennych (azotowych i fosforowych), E. zanikanie życia organicznego w wodach przydennych, F. zwiększone zużycie tlenu w czasie rozwoju i rozkładu szczątków organicznych, C. powstawanie pustyń beztlenowych (siarkowodorowych, azoicznych), A. intensywny rozwój roślin i zwierząt
Wybierz właściwą kolejność ciągu przyczynowo-skutkowego przedstawiającego etapy procesu eutrofizacji Morza Bałtyckiego.
- A. intensywny rozwój roślin i zwierząt, B. ubytek tlenu i uwalnianie siarkowodoru, C. powstawanie pustyń beztlenowych (siarkowodorowych, azoicznych), D. dostawa związków biogennych (azotowych i fosforowych), E. zanikanie życia organicznego w wodach przydennych, F. zwiększone zużycie tlenu w czasie rozwoju i rozkładu szczątków organicznych
- B. ubytek tlenu i uwalnianie siarkowodoru, D. dostawa związków biogennych (azotowych i fosforowych), E. zanikanie życia organicznego w wodach przydennych, F. zwiększone zużycie tlenu w czasie rozwoju i rozkładu szczątków organicznych, C. powstawanie pustyń beztlenowych (siarkowodorowych, azoicznych), A. intensywny rozwój roślin i zwierząt
- D. dostawa związków biogennych (azotowych i fosforowych), A. intensywny rozwój roślin i zwierząt, F. zwiększone zużycie tlenu w czasie rozwoju i rozkładu szczątków organicznych, B. ubytek tlenu i uwalnianie siarkowodoru, E. zanikanie życia organicznego w wodach przydennych, C. powstawanie pustyń beztlenowych (siarkowodorowych, azoicznych)
Rysunki przedstawiają zasolenie wód przypowierzchniowych i wód przydennych Morza Bałtyckiego. Wyjaśnij przyczyny poziomego i pionowego zróżnicowania zasolenia wód.
Zapoznaj się z opisem rysunków przedstawiających zasolenie wód przypowierzchniowych i wód przydennych Morza Bałtyckiego. Wyjaśnij przyczyny poziomego i pionowego zróżnicowania zasolenia wód.
![Na ilustracji są dwie mapy Morza Bałtyckiego. Prezentują zasolenie. Na pierwszej mapie pokazano wody przypowierzchniowe. Na drugiej przydenne. Zasolenie wód przypowierzchniowych rzędu od 0 do 5 jest w północnej części Zatoki Botnickiej oraz we wschodniej części Zatoki Fińskiej. Zasolenie rzędu 5-10 promili obejmuje wiekszą część Bałtyku. Zasolenie od 10 do 20 promili występuje w rejonie Kattegatu, a zasolenie rzędu 20-30 promili w rejonie Skattegatu. Morze Norweskie ma zasolenie powyżej 30 promili. W przypadku wód przydennych zasolenie rzędu 0-5 promili to północna część Zatoki Botnickiej i wschodnia część Zatoki Fińskiej. Centralna część Bałtyku właściwego ma zasolenie 10-20 promili. W pobliżu Bornholmu i w cieśninie Kattegat jest zasolenie rzędu 20-30 promili. W cieśninie Skagerrak jest zasolenie powyżej 30 promili. Pozostałe wody Bałtyku maja zasolenie 10-20 promili.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RmuAcqP7o92mK/1645190095/1yqK1IHnxZivngnFcUo8WAt8m9tRN5sK.png)
Rysunek przedstawia liczbę gatunków fauny dennej w Morzu Bałtyckim. Wyjaśnij przyczyny przestrzennego zróżnicowania bioróżnorodności tej strefy morza.
Zapoznaj się z opisem rysunku przedstawiającego liczbę gatunków fauny dennej w Morzu Bałtyckim. Wyjaśnij przyczyny przestrzennego zróżnicowania bioróżnorodności tej strefy morza.
![Na mapie w rejonie Skagerraku jest wartość 1500, Kattegatu 838, na wschód od Bornholmu, u południowego wybrzeża Szwecji 438, na południu od Gotlandii 77, na południu Zatoki Botnickiej 52.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/RsRSurgSZkfEj/1645190102/2PexkZWRBaGyf8TGRmfJlweFWJ5nkX0T.png)