Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
R1U4XN5c4y9hU1
Ćwiczenie 1
Sprawdź, czy pamiętasz gradacyjną hierarchię platońską, grupując elementy od najważniejszego do najmniej ważnego. Elementy do uszeregowania: 1. materia, 2. idee matematyczne, 3. idee moralne, 4. idee fizyczne, 5. Idea Dobra
Rsj4Sd1Dmu1co11
Ćwiczenie 2
Wskaż, które zdanie trafnie opisuje sylwetkę Pitagorasa. Możliwe odpowiedzi: 1. Był założycielem ruchu filozoficznego; był autorem słynnego twierdzenia o dowolnym trójkącie prostokątnym, w którym suma kwadratów długości przyprostokątnych jest równa kwadratowi długości przeciwprostokątnej tego trójkąta; uczniowie oddawali mu po śmierci boską cześć i przypisywali wiele własnych odkryć., 2. Był założycielem ruchu mistyczno-religijnego przypominającego sektę; nie wiemy, czy był autorem słynnego twierdzenia o dowolnym trójkącie prostokątnym, w którym suma kwadratów długości przyprostokątnych jest równa kwadratowi długości przeciwprostokątnej tego trójkąta; uczniowie oddawali mu po śmierci boską cześć i przypisywali wiele własnych odkryć., 3. Był założycielem ruchu mistyczno-religijnego; nie wiemy, czy był autorem słynnego twierdzenia o dowolnym trójkącie prostokątnym, w którym suma kwadratów długości przyprostokątnych jest równa kwadratowi długości przeciwprostokątnej tego trójkąta, uczniowie oddawali mu po śmierci boską cześć i przypisywali wiele własnych odkryć, a jego najwybitniejszym i bezpośrednim uczniem był Platon., 4. Nie założył żadnego ruchu filozoficznego czy religijnego; był autorem słynnego twierdzenia o dowolnym trójkącie prostokątnym, w którym suma kwadratów długości przyprostokątnych jest równa kwadratowi długości przeciwprostokątnej tego trójkąta; uczniowie oddawali mu po śmierci boską cześć.
RkkQ0s2XM32k31
Ćwiczenie 3
Wskaż, które cechy świadczą o podobieństwie duszy ludzkiej do idei. Możliwe odpowiedzi: 1. zdolność anamnezy, 2. bycie tym, co nazywa się psyche, 3. niematerialność, 4. odwieczność i nieśmiertelność, 5. niezniszczalność
RPCJMUKnqUwVc11
Ćwiczenie 4
Przypisz odpowiednie cechy Pitagorasowi i Platonowi. Pitagoras| Możliwe odpowiedzi: 1. Twórca pierwszego systemu filozoficznego., 2. Twórca teorii niematerialnych, abstrakcyjnych liczb., 3. Twórca teorii niematerialnych, abstrakcyjnych idei., 4. Założyciel pierwszej uczelni., 5. Założyciel ruchu mistyczno-religijnego przypominającego sektę., 6. Wprowadził do filozofii dualizm świata materialnego i niematerialnego., 7. Ugruntował w filozofii dualizm świata materialnego i niematerialnego., 8. Twórca nowych misteriów religijnych. Platon Możliwe odpowiedzi: 1. Twórca pierwszego systemu filozoficznego., 2. Twórca teorii niematerialnych, abstrakcyjnych liczb., 3. Twórca teorii niematerialnych, abstrakcyjnych idei., 4. Założyciel pierwszej uczelni., 5. Założyciel ruchu mistyczno-religijnego przypominającego sektę., 6. Wprowadził do filozofii dualizm świata materialnego i niematerialnego., 7. Ugruntował w filozofii dualizm świata materialnego i niematerialnego., 8. Twórca nowych misteriów religijnych.
RHLVSd59KOCUp2
Ćwiczenie 5
Połącz w pary filozofów i wskazane przez nich arche. Tales z Miletu Możliwe odpowiedzi: 1. woda, 2. ogień, 3. cztery elementy, 4. powietrze, 5. liczba, 6. atom, 7. ziemia Anaksymenes z Miletu Możliwe odpowiedzi: 1. woda, 2. ogień, 3. cztery elementy, 4. powietrze, 5. liczba, 6. atom, 7. ziemia Heraklit z Efezu Możliwe odpowiedzi: 1. woda, 2. ogień, 3. cztery elementy, 4. powietrze, 5. liczba, 6. atom, 7. ziemia Ksenofanes z Kolofonu Możliwe odpowiedzi: 1. woda, 2. ogień, 3. cztery elementy, 4. powietrze, 5. liczba, 6. atom, 7. ziemia Empedokles z Agrygentu Możliwe odpowiedzi: 1. woda, 2. ogień, 3. cztery elementy, 4. powietrze, 5. liczba, 6. atom, 7. ziemia Demokryt z Abdery Możliwe odpowiedzi: 1. woda, 2. ogień, 3. cztery elementy, 4. powietrze, 5. liczba, 6. atom, 7. ziemia Pitagoras z Samos Możliwe odpowiedzi: 1. woda, 2. ogień, 3. cztery elementy, 4. powietrze, 5. liczba, 6. atom, 7. ziemia
RtinCEKlW2vjG21
Ćwiczenie 6
Oceń, które zdania opisujące relacje pitagoreizmu i Platona są prawdziwe, a które fałszywe. Pitagoras sprzedał swoje główne twierdzenia Platonowi za 100 złotych min. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Platon przejął od pitagorejczyków podział świata na sferę materialną, doświadczaną zmysłami, oraz niematerialne prawa rządzące rzeczywistością, które odkrywa rozum. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wpływ pitagoreizmu jest u Platona widoczny w dziedzinach takich, jak fizyka, metafizyka, epistemologia i kosmologia. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Teoria anamnezy wynikła z połączenia sokratejskiej koncepcji psyche z pitagorejską wiarą w reinkarnację. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Platońska Akademia była wzorowana na pitagorejskim ruchu filozoficznym. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
21
Ćwiczenie 7

Z treści lekcji znasz przykład jabłka, który egzemplifikuje sposób, w jaki niematerialne idee tworzą materialne przedmioty. Przedstaw własną egzemplifikację, która ukazywałaby powstawanie konkretnych przedmiotów.

RPQKIbgQDdSF5
(Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 8

Poniżej znajduje się fragment późnego dialogu platońskiego, noszącego tytuł Timajos. Przeczytaj tekst i własnymi słowami odpowiedz, o których kwestiach poruszanych w treści lekcji jest w nim mowa.

Platon Timajos

Otóż według mego zdania należy przede wszystkim rozróżnić te dwie rzeczy. Coś, co istnieje wiecznie, a powstawania nie ma, i coś, co powstaje zawsze, a nie istnieje nigdy. Jedno
rozumem, który ujmuje ściśle, uchwycić można jako zawsze takie samo, drugie mniemaniem
z pomocą spostrzeżeń nieścisłych [tzn. zmysłowych] daje się uchwycić jako coś, co powstaje i ginie, a w rzeczywistości nie istnieje nigdy [tzn. zmienia się stale]. A znowu wszystko, co powstaje, powstaje z konieczności pod wpływem jakiejś przyczyny. (…) Więc naprzód się nad tym musimy zastanowić – bo to jest przedmiotem rozważania: rozpatrzyć początek wszechrzeczy; czy świat istniał zawsze i nie miał żadnego początku, czy też powstał kiedyś i miał jakiś początek. Otóż powstał. Bo jest widzialny i dotykalny i ciało ma, a wszystkie tego rodzaju rzeczy są przedmiotami spostrzeżeń, a przedmioty spostrzeżeń dają się ujmować mniemaniem przy pomocy spostrzeżeń zmysłowych i okazały się tym, co powstaje i powstało. A powiedzieliśmy, że to, co powstaje, musi powstawać pod wpływem jakiejś przyczyny. Rzecz w tym, żeby znaleźć twórcę i ojca tego wszechświata (…).

W związku z nim zastanowić się znowu nad tym, według jakiego wzoru wykonał świat jego budowniczy, czy według tego wzoru, który zawsze jest taki sam, czy też według zrodzonego. Jeżeli piękny jest ten świat, a wykonawca jego dobry, to jasna rzecz, że patrzał na wzór wieczny. (…) Bo świat jest najpiękniejszy spośród zrodzonych, a wykonawca jego najlepszy jest ze sprawców. W ten sposób zrodzony, wykonany jest na wzór tego, co się myślą i rozumem uchwycić daje i zawsze jest takie samo.

1 Źródło: Platon, Timajos, [w:] Dialogi , t. II, tłum. W. Witwicki, Kęty 2005, s. 677–678.
Rq0ynFNpZJhuk
(Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 9

Poniżej znajduje się kolejny fragment dialogu Timajos, dotyczy naczelnej idei, której podporządkowany był Demiurg (nazywany „bogiem”), gdy tworzył świat. W oparciu o treść cytatu i lekcji, wskaż tę ideę, którą kierował się w akcie twórczym.

Platon Timajos

Bóg chciał, żeby wszystko było dobre, a lichego żeby nie było nic, ile możności, więc wziął wszechświat cały widzialny, który nie miał spokoju, tylko się poruszał byle jak i bez porządku, wyprowadził go z chaosu i doprowadził do ładu, uważając, że to ze wszech miar lepsze niż tamto. Nie było racji i nie ma, żeby ktoś najlepszy robił coś innego, jak tylko to, co najpiękniejsze. Obrachował więc sobie i znalazł, że spośród rzeczy z natury swej widzialnych żadne dzieło nierozumne nie będzie nigdy jako całość piękniejsze od dzieła rozumnego jako całości, a nie może mieć rozumu nic, co nie ma duszy. Zważywszy to sobie, złożył rozum w duszy, a duszę w ciele i w ten sposób wszystko zmajstrował, aby wszechświat był jak najpiękniejszy w swej naturze.

2 Źródło: Platon, Timajos, [w:] tegoż, Dialogi, t. II, tłum. Władysław Witwicki, s. 679.
R137K9SfIyB5h
(Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 10

Z treści lekcji wiesz już, na czym polega różnica w opisie platońskiego Demiurga i biblijnego Boga. Łączy ich z pewnością ta cecha, że obaj realizowali ideę dobra. Przeczytaj fragmenty Księgi Rodzaju i oceń, na czym polega różnica w obu opisach stworzenia świata.

Księga Rodzaju. Świat stworzony przez Boga

1 (…) Bóg stworzył niebo i ziemię. 2 Ziemia zaś była bezładem i pustkowiem (…). 3 Wtedy Bóg rzekł: «Niechaj się stanie światłość!» (…) 4 Bóg widząc, że światłość jest dobra, oddzielił ją od ciemności. 5 (…) I tak upłynął (…) dzień pierwszy. 6 A potem Bóg rzekł: «Niechaj powstanie sklepienie w środku wód i niechaj ono oddzieli jedne wody od drugich!» 7 (…) 8 Bóg nazwał to sklepienie niebem. I tak upłynął (…) dzień drugi. 9 A potem Bóg rzekł: «Niechaj zbiorą się wody spod nieba w jedno miejsce i niech się ukaże powierzchnia sucha!» (…) 10 Bóg nazwał tę suchą powierzchnię ziemią, a zbiorowisko wód nazwał morzem. Bóg widząc, że były dobre, 11 rzekł: «Niechaj ziemia wyda rośliny zielone: trawy dające nasiona, drzewa owocowe rodzące na ziemi według swego gatunku owoce, w których są nasiona». (…) A Bóg widział, że były dobre. 13 I tak upłynął (…) dzień trzeci. 14 A potem Bóg rzekł: «Niechaj powstaną ciała niebieskie, (…) aby oddzielały dzień od nocy, (…)». (…) 16 Bóg uczynił dwa duże ciała jaśniejące: większe, aby rządziło dniem, i mniejsze, aby rządziło nocą, oraz gwiazdy. 17 (…) A widział Bóg, że były dobre. 19 I tak upłynął (…) dzień czwarty. 20 Potem Bóg rzekł: «Niechaj się zaroją wody od roju istot żywych, a ptactwo niechaj lata nad ziemią, pod sklepieniem nieba!» 21 (…) Bóg widząc, że były dobre, 22 pobłogosławił je (…) 23 I tak upłynął (…) dzień piąty. 24 Potem Bóg rzekł: «Niechaj ziemia wyda istoty żywe różnego rodzaju(…)!» I stało się tak. 25 (…) I widział Bóg, że były dobre. 26 A wreszcie rzekł Bóg: «Uczyńmy człowieka na Nasz obraz (…). Niech panuje nad rybami morskimi, nad ptactwem powietrznym, nad bydłem, nad ziemią i nad wszystkimi zwierzętami pełzającymi po ziemi!» 27 Stworzył więc Bóg (…) mężczyznę i niewiastę. 31 A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre. I tak upłynął (…) dzień szósty.

bib Źródło: Księga Rodzaju. Świat stworzony przez Boga, [w:] Biblia Tysiąclecia.
RqXiC4N707LrW
(Uzupełnij).