Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
R19wtOwfKsi2D1
Ćwiczenie 1
Wskaż osoby dramatu o cechach kołtuna. Możliwe odpowiedzi: 1. Pani Dulska, 2. Pan Dulski, 3. Zbyszko Dulski, 4. Hesia Dulska, 5. Mela Dulska, 6. Juliasiewiczowa z Dulskich, 7. Lokatorka, 8. Hanka, 9. Tadrachowa
11
Ćwiczenie 2
R16xaAMZWWyeb
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Przedstawienie Moralność pani Dulskiej w Teatrze Nowym w Warszawie (1950)
Źródło: ze zbiorów NAC, tylko do użytku edukacyjnego.
1
Ćwiczenie 2
RRt3SIXJoRD8D
Która z wymienionych postaci dramatu jest najmłodsza? Możliwe odpowiedzi: 1. Dulska, 2. Tadrachowa, 3. Juliasiewiczowa, 4. Zbyszko, 5. Dulski
R1Jnk8tukAdE311
Ćwiczenie 3
Uzupełnij tekst, wstawiając w puste miejsca właściwe słowa. Gabriela Zapolska występowała w swoich utworach przeciwko 1. filistrów, 2. zewnętrzne, 3. nieobyczajności, 4. pozorach, 5. wśród elity społeczeństwa, 6. pozytywistów, 7. wewnętrzne, 8. obyczajowości, 9. we własnym środowisku, 10. państwowym mieszczan, którzy zwracali uwagę przede wszystkim na sprawy 1. filistrów, 2. zewnętrzne, 3. nieobyczajności, 4. pozorach, 5. wśród elity społeczeństwa, 6. pozytywistów, 7. wewnętrzne, 8. obyczajowości, 9. we własnym środowisku, 10. państwowym, zaniedbując inne. Artystka piętnowała życie oparte na 1. filistrów, 2. zewnętrzne, 3. nieobyczajności, 4. pozorach, 5. wśród elity społeczeństwa, 6. pozytywistów, 7. wewnętrzne, 8. obyczajowości, 9. we własnym środowisku, 10. państwowym, które prowadzili przedstawiciele tej klasy społecznej, znajdujący uzasadnienie dla swoich czynów w postawach obserwowanych 1. filistrów, 2. zewnętrzne, 3. nieobyczajności, 4. pozorach, 5. wśród elity społeczeństwa, 6. pozytywistów, 7. wewnętrzne, 8. obyczajowości, 9. we własnym środowisku, 10. państwowym. Krytyką mieszczaństwa Zapolska wpisywała się w młodopolski konflikt cyganerii artystycznej z pokoleniem 1. filistrów, 2. zewnętrzne, 3. nieobyczajności, 4. pozorach, 5. wśród elity społeczeństwa, 6. pozytywistów, 7. wewnętrzne, 8. obyczajowości, 9. we własnym środowisku, 10. państwowym.
R4i7xWerIQWdx1
Ćwiczenie 4
Ułóż osoby dramatu Moralność pani Dulskiej od najbardziej (na górze) do najmniej (na dole) niezależnych od innych w kwestii podejmowania decyzji życiowych. Elementy do uszeregowania: 1. Pan Dulski, 2. Lokatorka, 3. Hanka, 4. Zbyszko Dulski, 5. Pani Dulska, 6. Juliasiewiczowa z Dulskich
21
Ćwiczenie 5

Sformułuj własną definicję pojęcia „komedia satyryczna”.

R1XwF5ReSWWGc
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Wybierz jedną scenę Moralności pani Dulskiej i uzasadnij, dlaczego jest twoim zdaniem satyryczna.

R1ApAacBZlFGg
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Napisz rozprawkę na 200 słów, w której wyjaśnisz, na czym polega tragizm Moralności pani Dulskiej.

RFaxUNxsPih8Z
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się z wierszem Juliana Tuwima Mieszkańcy i porównaj ukazanych w nim mieszczan z bohaterami dramatu Zapolskiej. Na tej podstawie napisz rozprawkę na 200 słów, w której odpowiesz na pytanie, czy pomiędzy okresem Młodej Polski a dwudziestoleciem międzywojennym zaszły zmiany w mentalności tej warstwy społecznej.
Zapoznaj się z wierszem Juliana Tuwima Mieszkańcy i porównaj ukazanych w nim mieszczan z bohaterami dramatu Zapolskiej. Na tej podstawie napisz rozprawkę na 200 słów, w której odpowiesz na pytanie, czy pomiędzy okresem Młodej Polski a dwudziestoleciem międzywojennym zaszły zmiany w mentalności tej warstwy społecznej.
Julian Tuwim Mieszkańcy

Straszne mieszkania. W strasznych mieszkaniach
Strasznie mieszkają straszni mieszczanie.
Pleśnią i kopciem pełznie po ścianach
Zgroza zimowa, ciemne konanie.

Od rana bełkot. Bełkocą, bredzą,
Że deszcz, że drogo, że to, że tamto.
Trochę pochodzą, trochę posiedzą,
I wszystko widmo. I wszystko fantom.

Sprawdzą godzinę, sprawdzą kieszenie,
Krawacik musną, klapy obciągną
I godnym krokiem z mieszkań –  na ziemię,
Taką wiadomą, taką okrągłą.

I oto idą, zapięci szczelnie,
Patrzą na prawo, patrzą na lewo.
A patrząc – widzą wszystko  o d d z i e l n i e:
Że dom… że Stasiek… że koń… że drzewo…

Jak ciasto biorą gazety w palce
I żują, żują na papkę pulchną,
Aż, papierowym wzdęte zakalcem,
Wypchane głowy grubo im puchną.

I znowu mówią, że Ford… że kino…
Że Bóg… że Rosja… radio, sport, wojna…
Warstwami rośnie brednia potworna,
I w dżungli zdarzeń widmami płyną.

Głowę rozdętą i coraz cięższą
Ku wieczorowi ślepo zwieszają.
Pod łóżka włażą, złodzieja węszą,
Łbem o nocniki chłodne trącając.

I znowu sprawdzą kieszonki, kwitki,
Spodnie na tyłkach zacerowane,
Własność wielebną, święte nabytki,
Swoje, wyłączne, zapracowane.

Potem się modlą: „od nagłej śmierci…
…od wojny… głodu… odpoczywanie”
I zasypiają z mordą na piersi
W strasznych mieszkaniach straszni mieszczanie.

1 Źródło: Julian Tuwim, Mieszkańcy, [w:] tegoż, Wiersze wybrane, oprac. M. Głowiński, Wrocław 1973, s. 144–145.
R13ZBJjJsvCIo
(Uzupełnij).
Praca domowa

Przygotuj się do dyskusji, która będzie dotyczyć tego, czy Gabriela Zapolska za pomocą satyry inspirowała zmiany w krytykowanym przez siebie społeczeństwie, czy tylko potępiała jego wady bez wiary w możliwość przemiany.