„Mutualizm fakultatywny przynosi korzyści osobnikom obu gatunków, ale nie jest konieczny do ich przeżycia [...]. Przykładem jest związek między dużymi zwierzętami roślinożernymi, takimi jak bawoły, nosorożce, żyrafy i antylopy, a bąkojadami. Bąkojady (Buphagus sp.) to drobne ptaki, które czyszczą skórę bawoła z pasożytujących na niej owadów i innych bezkręgowców. W ten sposób zdobywają pożywienie i sierść potrzebną do budowy gniazd. Związki o charakterze mutualizmu fakultatywnego występują również między roślinami a zwierzętami zapylającymi kwiaty, np. owadami i ptakami. Zależność ta jest dla obu partnerów korzystna, ponieważ umożliwia roślinom kontynuowanie rozwoju prowadzącego do wytworzenia nasion i owoców, a zwierzętom - odżywianie się nektarem lub pyłkiem ich kwiatów. […] Mutualizm fakultatywny dotyczy również rozsiewania nasion. U niektórych roślin jest to związane ze zjadaniem ich owoców przez zwierzęta, m.in. ptaki czy ssaki (nietoperze i gryzonie) oraz usuwaniem wraz z odchodami niestrawionych nasion. Dlatego rośliny wykształcają mięsiste owoce wabiące zwierzęta intensywną barwą i zapachem. Rozsiewanie może być też związane z gubieniem przenoszonych owoców lub pozostawianiem ich w kryjówkach. Dzieje się tak np. u wiewiórek, które okresowo magazynują pokarm”.

Indeks górny Źródło: Kamil Sobieszek, Oddziaływania nieantagonistyczne między organizmami. Indeks górny koniec^{Źródło: Kamil Sobieszek, Oddziaływania nieantagonistyczne między organizmami.}

„W wypadku mutualizmu obligatoryjnego osobniki są od siebie tak uzależnione, że nie mogą wieść samodzielnego życia. Przykładem takiego związku są porosty, których plechę tworzą komórki glonów (zielenic lub sinic) i strzępki grzybów (workowców lub podstawczaków). Glony dostarczają grzybom pożywienia w postaci produktów fotosyntezy, natomiast grzyby dostarczają glonom wodę z solami mineralnymi – chronią w ten sposób ich komórki przed wysychaniem i nadmiernym nasłonecznieniem. Dzięki temu porosty są w stanie przeżyć nawet w wyjątkowo niekorzystnych warunkach środowiska, w których samodzielnie nie przetrwałyby ani glony, ani grzyby wchodzące w skład porostów”.

Indeks górny Źródło: Kamil Sobieszek, Oddziaływania nieantagonistyczne między organizmami. Indeks górny koniec^{Źródło: Kamil Sobieszek, Oddziaływania nieantagonistyczne między organizmami.}