Sprawdź się
Zapoznaj się z fragmentem artykułu Piotra Sochy Autorzy nieskromni, a następnie wyjaśnij, dlaczego przytoczone przez autora wiersza Izabeli Bill, Alicji Elżbiety Przepiórki i Agnieszki Wypych zostały uznane za grafomańskie.
Autorzy nieskromniEkwilibrystyka stosowana
Dzisiaj [...] dostarczycieli fatalnych książek nie ubywa, a grafomania ma się znakomicie. [...]
Wśród poetów w modzie jest przede wszystkim repertuar klasyczny i nieśmiertelny: przyroda, uniesienia zmysłowe, czasami – doniosłe wydarzenia historyczne. Styl często do złudzenia przypomina piśmiennictwo XIX‑wieczne. Wiersze te obfitują w solenne nastroje i piętrowe, pompatyczne metafory. Poezja z perspektywy grafomańskiej to najczęściej ekwilibrystyka wyrafinowana do tego stopnia, że trudno odgadnąć, co poeta miał na myśli. „Pustynie zdychających łabędzi” – tak zatytułował swój tomik Paweł Pomorski (który pisze np. o Krakowie: „wyłożony płytami strych dla synogarlic świata/– Ludzkich ofiar Kraków czczących przeszłości kałomoczem”).
Izabela Bill w tomiku Seksapil duszy nazywa płacz „siklawą łez”. Sporą popularnością cieszą się również kunsztowne zabiegi archaizacyjne, mające dodać dziełu powagi i eleganckiej patyny (przoduje w tym Alicja Elżbieta Przepiórka i jej poezja pełna figur mitologicznych oraz słów w rodzaju przeto czy atoli, a także Jan Marian Gulak, autor – jak sam skromnie określa – „największego eposu w historii”). Na drugim biegunie znajdziemy twórców zakochanych w rymie, możliwie dokładnym. Szczeciński poeta Paweł Sajdak tymi słowy ubolewa nad stanem przyrody: „Znów się klimat zmieni, tlenu będzie mniej/I wszyscy narzekać będziemy, ojej!”. W prozie znajdziemy więcej śmiałych słowotwórczych akrobacji: „(...) czuła się jak ’JA’(bł)USZKO nieoddzielone od mamy i taty – jaBŁONI (...) otrzymujące mądrość z BŁONI wiedzy” – pisze Agnieszka Wypych w powieści pod tajemniczym tytułem Trawka brzuszkowa. Są też osobliwe dumania filozoficzne czy literatura „mocna”, w zamyśle kontrowersyjna, co na ogół przekłada się na obfitujące w detal sceny erotyczne oraz brzydkie wyrazy.
W tej ostatniej przoduje prozaik ukrywający się pod pseudonimem Andrzej Te, „odczuwający gniew, złość i kontestujący obecną rzeczywistość globalną”. Buduje nawet własny katalog neologizmów wydalniczych typu „kałokultura”.Źródło: Piotr Socha, Autorzy nieskromni, „Polityka” 2015, nr 28 (3017), s. 76.
Na podstawie poniższego cytatu podaj podobieństwa i różnice między grafomanią oraz kiczem.
Dawni autorzy o grafomaniiGrafomania łatwo bowiem traci tożsamość w sąsiedztwie zjawisk, wydawałoby się, pokrewnych. Rozważmy oto stosunek grafomanii do kiczu. Pojęcia te bywają niekiedy utożsamiane, podczas gdy pod paroma względami układają się wręcz w opozycję przeciwstawną. (...) Jedno i drugie charakteryzuje się mizerią estetyczną, ale: grafomania dąży do utrwalenia sygnatury autorskiej - kicz jest często skrywany pod pseudonimem lub zgoła anonimowy; grafomania ma poświadczyć indywidualność - kicz jest rezultatem taśmowej (czasem dosłownie) produkcji; grafoman chętnie dołoży do publikacji swoich utworów - kicz jest wytwórczością obliczoną na zysk (w tym samym stopniu ogrodowy krasnal, co kilka strofek przeplatanych refrenem „O dziewczyno ma, gdzie jest miłość twa”). Grafomania jest naznaczona swoistym heroizmem, kicz jest ze swej natury oportunistyczny. Grafomania to bezkompromisowy gest narzucenia się publiczności - kicz jest elastyczną odpowiedzią na popyt; owszem, może go przez jakiś czas kreować, wzmacniać, ale zaniknie wraz z malejącym zapotrzebowaniem.
Źródło: Dariusz Śnieżko, Dawni autorzy o grafomanii, „Przestrzenie Teorii” 2008, s. 148.
Podaj cechy literatury popularnej na przykładzie fragmentu powieści Janusza Wiśniewskiego Samotność w sieci. Tryptyk. Posłuż się funkcjonalnymi cytatami. Odpowiedz, czy w przywołanym fragmencie powieści znajdują się też fragmenty grafomańskie? Odpowiedź uzasadnij.
Zajmij stanowisko wobec twierdzenia, że w dzisiejszej kulturze dzielenie sztuki na wysoką i niską bądź elitarną i popularną jest bezzasadne.
Napisz rozprawkę, w której zajmiesz stanowisko wobec twierdzenia, że w szkole nie ma miejsca na literaturę popularną. Twoja praca powinna liczyć przynajmniej 250 słów.