Podziel podane cechy budowy i modyfikacje na te, które są charakterystyczne dla małży osiadłych i na te charakterystyczne dla małży, które zachowały zdolność powolnego ruchu. małże osiadłe: Możliwe odpowiedzi: 1. zazwyczaj mają asymetryczną muszlę, bardziej spłaszczoną z jednej strony, 2. posiadają gruczoł bisiorowy, 3. ich noga jest bardzo kurczliwa i umięśniona, 4. mają uwstecznione więzadło łączące połówki muszli Małże z zachowaną zdolnością poruszania: Możliwe odpowiedzi: 1. zazwyczaj mają asymetryczną muszlę, bardziej spłaszczoną z jednej strony, 2. posiadają gruczoł bisiorowy, 3. ich noga jest bardzo kurczliwa i umięśniona, 4. mają uwstecznione więzadło łączące połówki muszli
Podziel podane cechy budowy i modyfikacje na te, które są charakterystyczne dla małży osiadłych i na te charakterystyczne dla małży, które zachowały zdolność powolnego ruchu. małże osiadłe: Możliwe odpowiedzi: 1. zazwyczaj mają asymetryczną muszlę, bardziej spłaszczoną z jednej strony, 2. posiadają gruczoł bisiorowy, 3. ich noga jest bardzo kurczliwa i umięśniona, 4. mają uwstecznione więzadło łączące połówki muszli Małże z zachowaną zdolnością poruszania: Możliwe odpowiedzi: 1. zazwyczaj mają asymetryczną muszlę, bardziej spłaszczoną z jednej strony, 2. posiadają gruczoł bisiorowy, 3. ich noga jest bardzo kurczliwa i umięśniona, 4. mają uwstecznione więzadło łączące połówki muszli
1
Ćwiczenie 2
RiONg6aWezBzw
Ilustracja
Sercówka pospolita (Cerastoderma glaucum).
Źródło: Wikipedia Commons, domena publiczna.
R1OV7UuQ6R3mC
Ilustracja
Szczeżuja wielka (Anodonta cygnea).
Źródło: F Lamiot, Wikipedia Commons, licencja: CC BY-SA 1.0.
R2Dp88NNQyArd
Ilustracja
Małgiew piaskołaz (Mya arenaria).
Źródło: Ecomare, Wikipedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.
RN60AnnlBZ4Ms
Ilustracja
Perłoródka rzeczna (Margaritifera margaritifera).
Źródło: Boldie, Wikipedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
ROzk1Yt8uIpeL
Ilustracja
Omułek jadalny (Mytilus edulis).
Źródło: Benutzer:Darkone, Wikipedia Commons, licencja: CC BY-SA 2.0.
RSC72Csiyu6Wt
sercówka pospolita Możliwe odpowiedzi: 1. Znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm., 2. Małe muszle o charakterystycznym kształcie, często spotykane na brzegu morskim., 3. Zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym., 4. Preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach. W Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły., 5. Osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony. szczeżuja wielka Możliwe odpowiedzi: 1. Znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm., 2. Małe muszle o charakterystycznym kształcie, często spotykane na brzegu morskim., 3. Zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym., 4. Preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach. W Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły., 5. Osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony. małgiew piaskołaz Możliwe odpowiedzi: 1. Znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm., 2. Małe muszle o charakterystycznym kształcie, często spotykane na brzegu morskim., 3. Zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym., 4. Preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach. W Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły., 5. Osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony. perłoródka rzeczna Możliwe odpowiedzi: 1. Znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm., 2. Małe muszle o charakterystycznym kształcie, często spotykane na brzegu morskim., 3. Zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym., 4. Preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach. W Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły., 5. Osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony. omułek jadalny Możliwe odpowiedzi: 1. Znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm., 2. Małe muszle o charakterystycznym kształcie, często spotykane na brzegu morskim., 3. Zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym., 4. Preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach. W Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły., 5. Osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony.
sercówka pospolita Możliwe odpowiedzi: 1. Znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm., 2. Małe muszle o charakterystycznym kształcie, często spotykane na brzegu morskim., 3. Zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym., 4. Preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach. W Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły., 5. Osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony. szczeżuja wielka Możliwe odpowiedzi: 1. Znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm., 2. Małe muszle o charakterystycznym kształcie, często spotykane na brzegu morskim., 3. Zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym., 4. Preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach. W Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły., 5. Osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony. małgiew piaskołaz Możliwe odpowiedzi: 1. Znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm., 2. Małe muszle o charakterystycznym kształcie, często spotykane na brzegu morskim., 3. Zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym., 4. Preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach. W Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły., 5. Osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony. perłoródka rzeczna Możliwe odpowiedzi: 1. Znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm., 2. Małe muszle o charakterystycznym kształcie, często spotykane na brzegu morskim., 3. Zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym., 4. Preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach. W Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły., 5. Osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony. omułek jadalny Możliwe odpowiedzi: 1. Znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm., 2. Małe muszle o charakterystycznym kształcie, często spotykane na brzegu morskim., 3. Zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym., 4. Preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach. W Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły., 5. Osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony.
1
Ćwiczenie 2
RUCoQjv5Hlzlo
Połącz w pary gatunek małży z jej opisem: sercówka pospolita Możliwe odpowiedzi: 1. zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym, 2. małe muszle o charakterystycznym wachlarzowatym kształcie, często spotykane na brzegu morskim, 3. osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony, 4. preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach; w Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły, 5. znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm szczeżuja wielka Możliwe odpowiedzi: 1. zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym, 2. małe muszle o charakterystycznym wachlarzowatym kształcie, często spotykane na brzegu morskim, 3. osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony, 4. preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach; w Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły, 5. znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm małgiew piaskołaz Możliwe odpowiedzi: 1. zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym, 2. małe muszle o charakterystycznym wachlarzowatym kształcie, często spotykane na brzegu morskim, 3. osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony, 4. preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach; w Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły, 5. znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm perłoródka rzeczna Możliwe odpowiedzi: 1. zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym, 2. małe muszle o charakterystycznym wachlarzowatym kształcie, często spotykane na brzegu morskim, 3. osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony, 4. preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach; w Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły, 5. znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm omułek jadalny Możliwe odpowiedzi: 1. zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym, 2. małe muszle o charakterystycznym wachlarzowatym kształcie, często spotykane na brzegu morskim, 3. osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony, 4. preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach; w Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły, 5. znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm
Połącz w pary gatunek małży z jej opisem: sercówka pospolita Możliwe odpowiedzi: 1. zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym, 2. małe muszle o charakterystycznym wachlarzowatym kształcie, często spotykane na brzegu morskim, 3. osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony, 4. preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach; w Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły, 5. znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm szczeżuja wielka Możliwe odpowiedzi: 1. zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym, 2. małe muszle o charakterystycznym wachlarzowatym kształcie, często spotykane na brzegu morskim, 3. osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony, 4. preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach; w Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły, 5. znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm małgiew piaskołaz Możliwe odpowiedzi: 1. zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym, 2. małe muszle o charakterystycznym wachlarzowatym kształcie, często spotykane na brzegu morskim, 3. osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony, 4. preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach; w Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły, 5. znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm perłoródka rzeczna Możliwe odpowiedzi: 1. zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym, 2. małe muszle o charakterystycznym wachlarzowatym kształcie, często spotykane na brzegu morskim, 3. osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony, 4. preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach; w Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły, 5. znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm omułek jadalny Możliwe odpowiedzi: 1. zaopatrzony w długi bisior i zredukowaną nogę, jest gatunkiem jadalnym, 2. małe muszle o charakterystycznym wachlarzowatym kształcie, często spotykane na brzegu morskim, 3. osobniki tego gatunku żyją w strefie przybrzeżnej, mają jajowatą muszlę i długie syfony, 4. preferuje życie w zimnych rzekach i strumieniach; w Polsce jest gatunkiem uważanym za wymarły, 5. znajduje się pod ścisłą ochroną, muszla może osiągnąć nawet 20 cm
RLIeXiN5VRtxG1
Ćwiczenie 3
Łączenie par. . U gatunków zagrzebujących się pod powierzchnią dna syfony przyjmują postać długich, mięsistych rurek, wystawionych ponad powierzchnię dna.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Niektóre gatunki małży drążą obrotami muszli korytarze w drewnie czy skałach.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Głowa służy małżom do poruszania się i zakopywania w dnie.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Łączenie par. . U gatunków zagrzebujących się pod powierzchnią dna syfony przyjmują postać długich, mięsistych rurek, wystawionych ponad powierzchnię dna.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Niektóre gatunki małży drążą obrotami muszli korytarze w drewnie czy skałach.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Głowa służy małżom do poruszania się i zakopywania w dnie.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
R1AOvmtwhzPq02
Ćwiczenie 4
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
Źródło: Kim Lindgren, licencja: CC BY-SA 3.0.
2
Ćwiczenie 4
RCQulG7POtfp0
Scharakteryzuj budowę małży. (Uzupełnij).
RPoyK9S7K6GFk2
Ćwiczenie 5
Przyporządkuj podanym sformułowaniom odpowiadające im definicje. Zamek muszli Możliwe odpowiedzi: 1. element spajający muszlę, zbudowany z zębów na jednej połowie muszli i dołków na drugiej połowie., 2. szczelina w tylnej części ciała małża., 3. element łączący połówki muszli małży, zbudowany z białek elastycznych i nieelastycznych. Syfon Możliwe odpowiedzi: 1. element spajający muszlę, zbudowany z zębów na jednej połowie muszli i dołków na drugiej połowie., 2. szczelina w tylnej części ciała małża., 3. element łączący połówki muszli małży, zbudowany z białek elastycznych i nieelastycznych. Więzadło muszli Możliwe odpowiedzi: 1. element spajający muszlę, zbudowany z zębów na jednej połowie muszli i dołków na drugiej połowie., 2. szczelina w tylnej części ciała małża., 3. element łączący połówki muszli małży, zbudowany z białek elastycznych i nieelastycznych.
Przyporządkuj podanym sformułowaniom odpowiadające im definicje. Zamek muszli Możliwe odpowiedzi: 1. element spajający muszlę, zbudowany z zębów na jednej połowie muszli i dołków na drugiej połowie., 2. szczelina w tylnej części ciała małża., 3. element łączący połówki muszli małży, zbudowany z białek elastycznych i nieelastycznych. Syfon Możliwe odpowiedzi: 1. element spajający muszlę, zbudowany z zębów na jednej połowie muszli i dołków na drugiej połowie., 2. szczelina w tylnej części ciała małża., 3. element łączący połówki muszli małży, zbudowany z białek elastycznych i nieelastycznych. Więzadło muszli Możliwe odpowiedzi: 1. element spajający muszlę, zbudowany z zębów na jednej połowie muszli i dołków na drugiej połowie., 2. szczelina w tylnej części ciała małża., 3. element łączący połówki muszli małży, zbudowany z białek elastycznych i nieelastycznych.
RwwKIhTcuV6he2
Ćwiczenie 6
Uzupełnij tekst, wybierając prawidłowe sformułowania. Małże to zwierzęta dwubocznie symetryczne/niesymetryczne, których ciała są wydłużone, spłaszczone i zamknięte między dwiema połówkami muszli. Większość swojego życia spędzają zagrzebane w mule dennym. Są one pozbawione nogi/głowy, co odróżnia je od pozostałych mięczaków. Ciało składa się z worka trzewiowego i nogi/worka trzewiowego i głowy. Worek trzewiowy jest okryty płaszczem, który tworzy jamę płaszczową. Woda wpływa i wypływa do jamy płaszcza przez syfony/otwory wpustowe i wypustowe. Syfony są kluczowe dla funkcjonowania gatunków małży o wolnożyjącym/osiadłym trybie życia. Całe ciało małży okryte jest dwuklapową muszlą, będącą wytworem nogi/płaszcza. Muszle małży mają trzy warstwy, a warstwa wewnętrzna ma zdolność tworzenia pereł/kryształów w odpowiedzi na wniknięcie do wnętrza muszli drażniącej drobiny np. ziarenka piasku.
Uzupełnij tekst, wybierając prawidłowe sformułowania. Małże to zwierzęta dwubocznie symetryczne/niesymetryczne, których ciała są wydłużone, spłaszczone i zamknięte między dwiema połówkami muszli. Większość swojego życia spędzają zagrzebane w mule dennym. Są one pozbawione nogi/głowy, co odróżnia je od pozostałych mięczaków. Ciało składa się z worka trzewiowego i nogi/worka trzewiowego i głowy. Worek trzewiowy jest okryty płaszczem, który tworzy jamę płaszczową. Woda wpływa i wypływa do jamy płaszcza przez syfony/otwory wpustowe i wypustowe. Syfony są kluczowe dla funkcjonowania gatunków małży o wolnożyjącym/osiadłym trybie życia. Całe ciało małży okryte jest dwuklapową muszlą, będącą wytworem nogi/płaszcza. Muszle małży mają trzy warstwy, a warstwa wewnętrzna ma zdolność tworzenia pereł/kryształów w odpowiedzi na wniknięcie do wnętrza muszli drażniącej drobiny np. ziarenka piasku.
31
Ćwiczenie 7
R1ZBb4RxWf93O
Wymień funkcje, które pełni wydzielina gruczołu bisiorowego oraz wyjaśnij, jaka zaleta może wynikać z faktu, że bisior nie jest związany z małżem na stałe. (Uzupełnij).
Zastanów się, do czego małże wykorzystują bisior oraz jakie korzyści wynikają z możliwości przemieszczania się małży.
Wydzielina gruczołu bisiorowego, czyli bisior, służy głównie do przytwierdzania małża do podłoża, ale u niektórych gatunków skleja też materiały gniazda. Dzięki temu, że bisior nie jest na stałe przytwierdzony do ciała małża, małż może w każdej chwili porzucić bisior i przenieść się w inne miejsce, co zwiększa możliwości małża w zakresie zdobywania pokarmu i zmiany siedliska.
31
Ćwiczenie 8
RfJjWO4WdVyDU
Wyjaśnij, z czego może wynikać fakt, że zdarzają się przypadki zatruć pokarmowych po spożyciu małży. (Uzupełnij).
Zastanów się, jak zdolność oczyszczania przez małże zbiorników wodnych może wpływać na jakość ich mięsa.
Małże są filtratorami wody przydennej, a w zanieczyszczonych środowiskach mogą kumulować szkodliwe substancje. Spożycie własnoręcznie zebranych małży lub małży pochodzących z niesprawdzonego źródła może skutkować zatruciem pokarmowym, gdyż małże te mogą pochodzić z zanieczyszczonych wód i zawierać w mięsie trujące dla człowieka substancje.
