Sprawdź się
Ius resistendi to prawo do… Możliwe odpowiedzi: 1. uczciwego procesu., 2. oporu., 3. obrony., 4. godnej śmierci.
Dokończ zdanie.
Ius resistendi to prawo do…
- uczciwego procesu.
- oporu.
- obrony.
- godnej śmierci.
Wskaż, które cechy charakteryzują obywatelskie nieposłuszeństwo.
- działanie ma charakter otwarty i wolny
- za podstawę uznaje się nieużywanie przemocy
- działanie jest bezprawne lub też występuje przeciw jakiemuś prawu lub postanowieniu
- stosuje się wszelkie konieczne środki, by działanie było skuteczne
Zdecyduj, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Hezjod uznawał prymat prawa silniejszego. | □ | □ |
| W opinii Cycerona prawo sprzeczne z prawem naturalnym nie jest prawem. | □ | □ |
| O prawie do stawienia oporu władzy mówi się dopiero w XX w. | □ | □ |
| Thomas Hobbes to autor Dwóch traktatów o rządzie. | □ | □ |
| Umowa społeczna to koncept obecny w myśli wyłącznie Johna Locke'a. | □ | □ |
Przyporządkuj opisy do właściwych kategorii.
Normy prawne powstałe nie wskutek ustanowienia ich przez państwo, lecz w wyniku uznania przez organy państwa panującego zwyczaju za prawo obowiązujące., Termin używany na określenie prawa aktualnie obowiązującego., Określenie reguł zachowania się lub ocen, które mają wynikać z „istoty” (…) zjawiska i zgodnie z którymi powinno się kształtować instytucje ekonomiczne, społeczno-polityczne i prawne.
| Prawo naturalne | |
|---|---|
| Prawo stanowione | |
| Prawo zwyczajowe |
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj polecenie.
Deklaracja praw człowieka i obywatela z 26 sierpnia 1789 r.Artykuł I
Ludzie rodzą się i pozostają wolni i równi w swych prawach. Zróżnicowania społeczne mogą być oparte wyłącznie na pożytku powszechnym.
Źródło: Deklaracja praw człowieka i obywatela z 26 sierpnia 1789 r., dostępny w internecie: libr.sejm.gov.pl [dostęp 9.07.2020 r.].
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.
Prawo naturalne jako hermeneutyczna podstawa etyki uniwersalnejPrawo naturalne jest dane wszystkim ludziom jako istotom rozumnym w sposób bezpośredni, prawo zaś stanowione jest spisane i wymaga intelektualnego poznania. Prawo stanowione nie jest też prawem powszechnym, lecz obowiązuje tylko obywateli konkretnej społeczności – polis, i w konkretnym czasie. Oba rodzaje praw stanowią niezbędny normatyw realizacji naturalnych celów ludzkich działań, gdyż ich przestrzeganie zapewnia sprawiedliwość naturalną i stanowioną.
Źródło: Józef Zabielski, Prawo naturalne jako hermeneutyczna podstawa etyki uniwersalnej, „Rocznik Teologii Katolickiej” 2015, nr 1, t. XIV, s. 92.
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.
Prawo naturalne jako hermeneutyczna podstawa etyki uniwersalnejIdąc za myślą Platona i stoików, św. Augustyn wyróżnia trzy rodzaje praw: prawo wieczne (lex aeterna), prawo naturalne (lex naturalis) i prawo stanowione (lex temporalis). Źródłem wszelkich norm jest prawo wieczne, którego treścią jest przenikający całą naturę świata Boski porządek, będący wyrazem rozumu i woli Boga. Wyrazem zaś uczestnictwa tego Boskiego porządku – lex aeterna – w rozumnej naturze człowieka jest prawo naturalne, które jest normą racjonalną (lex rationis) i moralną (lex naturalis moralis). Prawo naturalne stanowi subiektywną postać porządku obiektywnego i jest możliwe do poznania wszystkim ludziom jako istotom zdolnym do intelektualnej refleksji. Prawo stanowione przez ludzi tylko wtedy może być uznane za sprawiedliwą normę zobowiązującą, gdy jest wyprowadzone z prawa naturalnego, a w konsekwencji z wiecznego – Bożego. (…)
W czasach nowożytnych w pełni świecką koncepcję prawa naturalnego skonstruował holenderski myśliciel Huig de Groot (1585–1645), zwany Grocjuszem. W jego koncepcji prawo naturalne jest nakazem prawego rozumu (dictatus rectes rationis). Moralna wartość ludzkich działań zależna jest od zgodności z rozumną naturą człowieka. Rozum bowiem jest narzędziem rozpoznawania podstawowych zasad relacji międzyludzkich, których charakter zobowiązujący równy jest mocy obowiązywalności aksjomatów matematycznych: „prawo naturalne jest do tego stopnia niezmienne, że sam Bóg nie może go zmienić (…), nawet Bóg nie może sprawić, by dwa razy dwa nie było cztery, ani też, by to, co w sobie jest złe, nie było takim”.
Źródło: Józef Zabielski, Prawo naturalne jako hermeneutyczna podstawa etyki uniwersalnej, „Rocznik Teologii Katolickiej” 2015, nr 1, t. XIV, s. 93–94.
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.
Wiek XVI-XVIII w źródłachOgłoszenie niepodległości przez Zjednoczone Prowincje Północnych Niderlandów w 1581 r.
Wiadomo każdemu, że pan i książę kraju jest ustanowiony przez Boga zwierzchnikiem i kierownikiem swoich poddanych, aby zachowywać i bronić ich przed wszelkimi krzywdami (…).
Król hiszpański starał się wszelkimi środkami poddać ten kraj w niewolę i pod rządy Hiszpanów (…).
Z tego powodu (…) naczelnicy szlachty przedstawili w roku 1566 pewne upomnienie w formie prośby, aby w celu zaspokojenia ogółu i uniknięcia rozruchów i buntów raczyła j. król. mość złagodzić pewne punkty, zwłaszcza te, które dotyczą surowości inkwizycji i kary z powodu religii. (…) Król zamiast wysłuchać ich, polecił za namową rady hiszpańskiej ogłosić buntownikami i winnymi zbrodni obrazy majestatu wszystkich tych, którzy uczynili rzeczone upomnienie.
Źródło: Stanisław Lenard, Melania Sobańska-Bondaruk, Wiek XVI-XVIII w źródłach, Warszawa 1997, s. 230–231.