Zastanów się, jakie kryteria dotyczące kształtu i układu przestrzennego powinna spełniać osada o funkcji obronnej.

A. Okolnica

B. Ulicówka

Lepiej funkcje obronne pełniła okolnica – wieś o regularnym, zwartym kształcie, zajmująca stosunkowo niewielką powierzchnię i dająca się w całości otoczyć murem, ogrodzeniem lub wałem ziemnym, broniącym przed najeźdźcami. W przypadku ulicówki osiągającej znaczną długość wprowadzenie zewnętrznych zabezpieczeń było utrudnione.

Zwróć uwagę na funkcję obronną tych typów wsi i zastanów się, czy współcześnie funkcja ta jest potrzebna.

Owalnica i okolnica to typy wsi, które występowały w średniowieczu i pełniły funkcje obronne. Obecnie taki kształt wsi występuje w miejscowościach, w których okolicy znajduje się zbiornik wodny, wokół którego znajduje się zabudowa.

Zastanów się jakie przyczyny społeczne i gospodarcze powodują wzrost rozproszenia wsi.

W przeszłości fizjonomia wsi była dostosowywana do warunków środowiska danego obszaru i ściśle uzależniona od wprowadzonego reformą agrarną podziału i sposobu uprawy gruntów. Współcześnie obserwowany jest wzrost rozproszenia wsi spowodowany wieloma czynnikami. Do najważniejszych należą: zmiana podziału gruntów i upowszechnienie się wielkoobszarowej intensywnej produkcji rolniczej, jej specjalizacja, zmiana stylu życia mieszkańców wsi polegająca m.in. na dążeniu do życia w samodzielnych zagrodach, przemiany polityczno‑gospodarcze powodujące likwidację państwowych i spółdzielczych gospodarstw rolnych, migracja mieszkańców miast na wieś.