Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:

Ćwiczenie 1

Zapoznaj się z tabelą i wykonaj polecenie.

spis powszechny	liczba mieszkańców Białorusi \| procent ludności polskiej
Spis 1959	538 881 \| 6,69%
Spis 1970	382 600 \| 4,25%
Spis 1979	403 169 \| 4,23%
Spis 1989	417 720 \| 4,11%
Spis 1999	395 712 \| 3,94%
Spis 2009	294 549 \| 3,10%

RUTzxO5gnf3vJ

Wskaż, w którym dziesięcioleciu nastąpił największy spadek liczby ludności polskiej.

w latach 60.
w latach 70.
w latach 80.
w latach 90.
po roku 2000

R1VsciRIcxQny2

Ćwiczenie 2

Wskaż przyczyny zamieszkiwania Polaków za granicą w wymienionych okresach.

Emigracje	Przyczyny polityczne	Przyczyny ekonomiczne
Emigracja po 2004 r.	□	□
Emigracja solidarnościowa (lata 80. XX w.)	□	□
Emigracja w okresie międzywojennym	□	□
Wielka Emigracja	□	□

R1XG4bl7zYRQU21

Ćwiczenie 3

Przyporządkuj strategiczne cele zgodne z rządowym programem współpracy z Polonią i Polakami za granicą na latach 2015–2020 do praktycznych działań na tym polu. nauczanie języka polskiego za granicą Możliwe odpowiedzi: 1. dofinansowanie wydawania miesięcznika „Antwerpia po Polsku” (Belgia), 2. remont w polskiej szkole na Żyrmunach (Litwa), 3. dofinansowanie wydawania dwutygodnika „Nasz Świat” (Włochy), 4. zwiększenie efektywności i atrakcyjności nauki w sobotnich placówkach za granicą, 5. prace konserwatorskie przy czterech nagrobkach z cmentarza na Rossie w Wilnie (Litwa), 6. udział w obchodach rocznicy lądowania w Normandii (D-Day Overlord Memory, Normandia), 7. konserwacja i restauracja polichromii ściennych w wewnętrznej klatce schodowej w willi Alexandrine w Vence (Francja), 8. wystawa monograficzna Mariusza Hermanowicza w galerii Stowarzyszenia Litewskich Fotografów w Wilnie, 9. zabezpieczenie i promocja miejsc Pamięci Narodowej w Ostrogu i Raszkowie, 10. dotacje na prowadzenie Domu Polskiego, 11. Stowarzyszenie Wspólnota Polska – Razem dla Edukacji – współpraca szkół funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, 12. organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Azerbejdżanie, 13. organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Gruzji działalność mediów polonijnych i ich doskonalenie Możliwe odpowiedzi: 1. dofinansowanie wydawania miesięcznika „Antwerpia po Polsku” (Belgia), 2. remont w polskiej szkole na Żyrmunach (Litwa), 3. dofinansowanie wydawania dwutygodnika „Nasz Świat” (Włochy), 4. zwiększenie efektywności i atrakcyjności nauki w sobotnich placówkach za granicą, 5. prace konserwatorskie przy czterech nagrobkach z cmentarza na Rossie w Wilnie (Litwa), 6. udział w obchodach rocznicy lądowania w Normandii (D-Day Overlord Memory, Normandia), 7. konserwacja i restauracja polichromii ściennych w wewnętrznej klatce schodowej w willi Alexandrine w Vence (Francja), 8. wystawa monograficzna Mariusza Hermanowicza w galerii Stowarzyszenia Litewskich Fotografów w Wilnie, 9. zabezpieczenie i promocja miejsc Pamięci Narodowej w Ostrogu i Raszkowie, 10. dotacje na prowadzenie Domu Polskiego, 11. Stowarzyszenie Wspólnota Polska – Razem dla Edukacji – współpraca szkół funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, 12. organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Azerbejdżanie, 13. organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Gruzji utrzymywanie i rozbudowa infrastruktury domów i szkół polonijnych Możliwe odpowiedzi: 1. dofinansowanie wydawania miesięcznika „Antwerpia po Polsku” (Belgia), 2. remont w polskiej szkole na Żyrmunach (Litwa), 3. dofinansowanie wydawania dwutygodnika „Nasz Świat” (Włochy), 4. zwiększenie efektywności i atrakcyjności nauki w sobotnich placówkach za granicą, 5. prace konserwatorskie przy czterech nagrobkach z cmentarza na Rossie w Wilnie (Litwa), 6. udział w obchodach rocznicy lądowania w Normandii (D-Day Overlord Memory, Normandia), 7. konserwacja i restauracja polichromii ściennych w wewnętrznej klatce schodowej w willi Alexandrine w Vence (Francja), 8. wystawa monograficzna Mariusza Hermanowicza w galerii Stowarzyszenia Litewskich Fotografów w Wilnie, 9. zabezpieczenie i promocja miejsc Pamięci Narodowej w Ostrogu i Raszkowie, 10. dotacje na prowadzenie Domu Polskiego, 11. Stowarzyszenie Wspólnota Polska – Razem dla Edukacji – współpraca szkół funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, 12. organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Azerbejdżanie, 13. organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Gruzji ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą Możliwe odpowiedzi: 1. dofinansowanie wydawania miesięcznika „Antwerpia po Polsku” (Belgia), 2. remont w polskiej szkole na Żyrmunach (Litwa), 3. dofinansowanie wydawania dwutygodnika „Nasz Świat” (Włochy), 4. zwiększenie efektywności i atrakcyjności nauki w sobotnich placówkach za granicą, 5. prace konserwatorskie przy czterech nagrobkach z cmentarza na Rossie w Wilnie (Litwa), 6. udział w obchodach rocznicy lądowania w Normandii (D-Day Overlord Memory, Normandia), 7. konserwacja i restauracja polichromii ściennych w wewnętrznej klatce schodowej w willi Alexandrine w Vence (Francja), 8. wystawa monograficzna Mariusza Hermanowicza w galerii Stowarzyszenia Litewskich Fotografów w Wilnie, 9. zabezpieczenie i promocja miejsc Pamięci Narodowej w Ostrogu i Raszkowie, 10. dotacje na prowadzenie Domu Polskiego, 11. Stowarzyszenie Wspólnota Polska – Razem dla Edukacji – współpraca szkół funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, 12. organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Azerbejdżanie, 13. organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Gruzji opieka nad miejscami pamięci narodowej za granicą Możliwe odpowiedzi: 1. dofinansowanie wydawania miesięcznika „Antwerpia po Polsku” (Belgia), 2. remont w polskiej szkole na Żyrmunach (Litwa), 3. dofinansowanie wydawania dwutygodnika „Nasz Świat” (Włochy), 4. zwiększenie efektywności i atrakcyjności nauki w sobotnich placówkach za granicą, 5. prace konserwatorskie przy czterech nagrobkach z cmentarza na Rossie w Wilnie (Litwa), 6. udział w obchodach rocznicy lądowania w Normandii (D-Day Overlord Memory, Normandia), 7. konserwacja i restauracja polichromii ściennych w wewnętrznej klatce schodowej w willi Alexandrine w Vence (Francja), 8. wystawa monograficzna Mariusza Hermanowicza w galerii Stowarzyszenia Litewskich Fotografów w Wilnie, 9. zabezpieczenie i promocja miejsc Pamięci Narodowej w Ostrogu i Raszkowie, 10. dotacje na prowadzenie Domu Polskiego, 11. Stowarzyszenie Wspólnota Polska – Razem dla Edukacji – współpraca szkół funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, 12. organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Azerbejdżanie, 13. organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Gruzji promocja Polski Możliwe odpowiedzi: 1. dofinansowanie wydawania miesięcznika „Antwerpia po Polsku” (Belgia), 2. remont w polskiej szkole na Żyrmunach (Litwa), 3. dofinansowanie wydawania dwutygodnika „Nasz Świat” (Włochy), 4. zwiększenie efektywności i atrakcyjności nauki w sobotnich placówkach za granicą, 5. prace konserwatorskie przy czterech nagrobkach z cmentarza na Rossie w Wilnie (Litwa), 6. udział w obchodach rocznicy lądowania w Normandii (D-Day Overlord Memory, Normandia), 7. konserwacja i restauracja polichromii ściennych w wewnętrznej klatce schodowej w willi Alexandrine w Vence (Francja), 8. wystawa monograficzna Mariusza Hermanowicza w galerii Stowarzyszenia Litewskich Fotografów w Wilnie, 9. zabezpieczenie i promocja miejsc Pamięci Narodowej w Ostrogu i Raszkowie, 10. dotacje na prowadzenie Domu Polskiego, 11. Stowarzyszenie Wspólnota Polska – Razem dla Edukacji – współpraca szkół funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, 12. organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Azerbejdżanie, 13. organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Gruzji

Przyporządkuj strategiczne cele zgodne z rządowym programem współpracy z Polonią i Polakami za granicą na latach 2015–2020 do praktycznych działań na tym polu.

organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Azerbejdżanie, prace konserwatorskie przy czterech nagrobkach z cmentarza na Rossie w Wilnie (Litwa), dofinansowanie wydawania dwutygodnika „Nasz Świat” (Włochy), remont w polskiej szkole na Żyrmunach (Litwa), zabezpieczenie i promocja miejsc Pamięci Narodowej w Ostrogu i Raszkowie, organizacja Festiwalu Polskich Filmów Wisła w Gruzji, dotacje na prowadzenie Domu Polskiego, zwiększenie efektywności i atrakcyjności nauki w sobotnich placówkach za granicą, udział w obchodach rocznicy lądowania w Normandii (D-Day Overlord Memory, Normandia), Stowarzyszenie Wspólnota Polska – Razem dla Edukacji – współpraca szkół funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, wystawa monograficzna Mariusza Hermanowicza w galerii Stowarzyszenia Litewskich Fotografów w Wilnie, dofinansowanie wydawania miesięcznika „Antwerpia po Polsku” (Belgia), konserwacja i restauracja polichromii ściennych w wewnętrznej klatce schodowej w willi Alexandrine w Vence (Francja)

nauczanie języka polskiego za granicą
działalność mediów polonijnych i ich doskonalenie
utrzymywanie i rozbudowa infrastruktury domów i szkół polonijnych
ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą
opieka nad miejscami pamięci narodowej za granicą
promocja Polski

RWQjpT0Q01JbX2

Ćwiczenie 4

Przyporządkuj znanych Polaków do kraju zamieszkania bądź pochodzenia.

Argentyna, Łotwa, Czechy, Francja

Jerzy Buzek
Witold Gombrowicz
Adam Mickiewicz
Teresa Czerwińska

R13J93palERZ921

Ćwiczenie 5

Wskaż, w jakim okresie fale emigracyjne do poszczególnych państw były szczególnie intensywne.

	XIX wiek	20-lecie międzywojenne	II wojna światowa	II połowa XX wieku	po 2004 roku
Francja	□	□	□	□	□
Wielka Brytania	□	□	□	□	□
USA	□	□	□	□	□
Niemcy	□	□	□	□	□

Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj ćwiczenie.

Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka
Art. 1
Ustawa określa uprawnienia osoby, której przyznano Kartę Polaka, zwanej dalej „posiadaczem Karty Polaka”, zasady przyznawania, utraty ważności i unieważniania Karty Polaka oraz właściwość i tryb postępowania organów w tych sprawach.
KP Źródło: Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 14.12.2020 r.].

RTYCXwLDLsABj

Źródła zdjęć: John Mathew Smith, CC BY‑SA. 2.0; Kancelaria Prezydenta RP, CC BY‑SA 3.0; Kancelaria Prezydenta RP, GFDL 1.2.

R9MbrSPZW7hcP

Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z mapami, a następnie wykonaj ćwiczenie.

Czy Pan(i) osobiście lub ktoś z Pana(i) przodków urodził(a) się na dawnych polskich Kresach Wschodnich?

R1ID8BUuyFJQm

Odsetek odpowiedzi twierdzących w województwach Polski

Kraj: dolnośląskie

Wartość: 47

Kraj: kujawsko-pomorskie

Wartość: 8

Kraj: lubuskie

Wartość: 51

Kraj: łódzkie

Wartość: 5

Kraj: lubelskie

Wartość: 10

Kraj: małopolskie

Wartość: 4

Kraj: mazowieckie

Wartość: 10

Kraj: opolskie

Wartość: 30

Kraj: podlaskie

Wartość: 11

Kraj: podkarpackie

Wartość: 9

Kraj: pomorskie

Wartość: 17

Kraj: świętokrzyskie

Wartość: 3

Kraj: śląskie

Wartość: 11

Kraj: warmińsko-mazurskie

Wartość: 18

Kraj: wielkopolskie

Wartość: 8

Kraj: zachodniopomorskie

Wartość: 25

Podstawę procentowania stanowi ogół respondentów w danym województwie Polski. Oprac. na podst.: CBOS, Kresowe korzenie Polaków, Komunikat z badań BS/50/2012, cbos.pl [dostęp: 14.12.2020 r.].

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

R8wbB79ptQJlD

Odsetek odpowiedzi twierdzących w regionach Polski

Kraj: region południowo-zachodni

Wartość: 42

Kraj: region północny

Wartość: 14

Kraj: region północno-zachodni

Wartość: 20

Kraj: region centralny

Wartość: 8

Kraj: region wschodni

Wartość: 9

Kraj: region południowy

Wartość: 8

Kraj: region centralny

Wartość: 8

Kraj: region południowo-zachodni

Wartość: 42

Kraj: region wschodni

Wartość: 9

Kraj: region wschodni

Wartość: 9

Kraj: region północny

Wartość: 14

Kraj: region wschodni

Wartość: 9

Kraj: region południowy

Wartość: 8

Kraj: region północny

Wartość: 14

Kraj: region północno-zachodni

Wartość: 20

Kraj: region północno-zachodni

Wartość: 20

Podstawę procentowania stanowi ogół respondentów w danym regionie Polski. Oprac. na podst.: CBOS, Kresowe korzenie Polaków, Komunikat z badań BS/50/2012, cbos.pl [dostęp: 14.12.2020 r.].

Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

R1OA80PXoeptl

Wyjaśnij procentowe rozłożenie respondentów deklarujących pochodzenie z Kresów Wschodnich przedstawione na mapach.

Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem, a następnie wykonaj ćwiczenie.

Wiesław Rymajdo Polacy we współczesnej Republice Łotewskiej. Społeczno-kulturalna aktywność mniejszości polskiej
Analiza tych danych pokazuje, że od czasu rozpadu ZSRS i powstania państwa łotewskiego, oraz co za tym idzie, odbudowy szkolnictwa polskiego, niestety nie nastąpił wśród społeczności polskiej zauważalny postęp w dziedzinie znajomości i używania na co dzień języka ojczystego. (…) Dodatkowym czynnikiem jest bardzo duża liczba tzw. małżeństw mieszanych. Można sądzić, że w takich rodzinach, gdzie jedno z rodziców jest pochodzenia polskiego, a drugie rosyjskiego, językiem rodziny staje się rosyjski, jako język kultury dominującej oraz dawny język urzędowy.
Ma to jeszcze jeden negatywny skutek dla ludności polskiej starszego pokolenia na tych terenach. Nie zna ona bowiem często także języka łotewskiego, będącego językiem urzędowym w kraju. Co za tym idzie, takie osoby, bez znajomości języka łotewskiego nie uzyskały obywatelstwa łotewskiego, a w konsekwencji nie posiadają prawa wyborczego, prawa do nabywania ziemi i zajmowania stanowisk w administracji państwowej. Ustawa o obywatelstwie z 1994 r. przewidywała bowiem, że obywatelami Łotwy są tylko te osoby i ich potomkowie, które posiadały obywatelstwo łotewskie w 1940 r., a osoby nie spełniające tego kryterium, mogły ubiegać się o nadanie obywatelstwa przy spełnieniu szeregu wymogów, jednym z których była znajomość języka łotewskiego potwierdzona egzaminem państwowym. Część ludności polskiej nie spełniała żadnego z tych warunków, pozwalających uzyskać obywatelstwo państwa łotewskiego.
łotwa Źródło: Wiesław Rymajdo, Polacy we współczesnej Republice Łotewskiej. Społeczno-kulturalna aktywność mniejszości polskiej, „Studia Podlaskie” 2018, t. XXVI, s. 172.

Rgq7tzfc6b8TD

Podaj, jak według kryterium obywatelstwa określa się opisanych w tekście Polaków mieszkających na Łotwie.

Mapa interaktywna

Dla nauczyciela