Animacja
Dla nauczyciela
Sprawdź się
Okres obiegu orbity musi być taki sam, jak gwiazdowy okres obrotu Ziemi. Dodatkowo, satelita musi być umieszczony ponad równikiem i krążyć w tym samym kierunku, w jakim obraca się Ziemia. Wszystkie trzy kryteria muszą być spełnione, by satelita pozostawał w stałym położeniu względem powierzchni Ziemi.
Wyznacz okres obiegu Ziemi Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Ponieważ stacja orbituje na wysokości 400 km nad powierzchnią Ziemi, promień jej orbity ma długość RIndeks dolny Z Indeks dolny koniecZ + 400 km.
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna jest umieszczona na tzw. niskiej orbicie okołoziemskiej. Prawie wszystkie satelity, w tym większość satelitów pogodowych, znajdują się na niskiej orbicie okołoziemskiej. Satelity GPS krążą na wysokości około 20 000 km – są umieszczone na tzw. średniej orbicie okołoziemskiej. Im wyżej położona jest orbita, tym więcej energii jest potrzebne, aby umieścić tam satelitę, podobnie by do niego dotrzeć w przypadku, gdyby wymagana była jego naprawa. Szczególnie interesujące są satelity na tzw. orbicie geostacjonarnej. Wszystkie anteny satelitarne na Ziemi (np. te do odbioru telewizji) są skierowane w stronę satelitów geostacjonarnych. Satelity te są umieszczane w konkretnej odległości od powierzchni Ziemi ponad równikiem tak, że ich okres obiegu orbity wynosi dokładnie 1 dzień. W związku z tym pozostają one w stałym położeniu względem powierzchni Ziemi. Przeciętna odległość od środka Ziemi do środka Księżyca to 384 399 km
Pamiętaj, że czas obiegu satelity musi być taki jak okres obrotu Ziemi - najlepiej gwiazdowy, czyli 23 godziny 56 minut 4 sekundy.
gdzie = 35786 km + 6371 km =42157 km = 42157000 m, = 6,6743 · 10Indeks górny -11-11 mIndeks górny 33/(kg·sIndeks górny 22), a = 5,972 · 10Indeks górny 2424 kg.
Podstawiając dane do wzoru otrzymujemy wynik = 3074,62291 m/s = 3,0746 km/s.
czyli
= 90 min = 5400 s. Podstawiając dane otrzymujemy = 6652489,3 m. = 6652,5 - 6371 = 281,5 km, czyli jest to niska orbita okołoziemska.
Orbita ISS wokół Ziemi zmniejsza się ze względu na wpływ atmosfery. Prędkość zmniejsza się, odpowiednio, zmniejsza się i wysokość. Jak więc znowu podnieść orbitę? Wysokość orbity stacji ISS może się zmieniać przy pomocy silników statków. Jeszcze w lutym 2011 roku wysokość orbity ISS wynosiła 353 km. Wszystkie obliczenia dokonywane są w odniesieniu do poziomu morza. Wysokość orbity ISS w czerwcu tego samego roku wzrosła do 375 km. Ale i to nie jest limit. Wysokość orbity z 2014 roku przekraczała 400 kilometrów nad poziomem morza. Aktualnie średnia wysokość ISS wynosi 426,32km (informacja z https://isstracker.pl z dnia 21 grudnia 2021 r.).
Na orbitach LEO, czyli niskich orbitach okołoziemskich znajdują się głównie satelity wojskowe, szpiegowskie, ewentualnie meteorologiczne i badawcze. Jest to również jedna z najbardziej zaśmieconych przestrzeń okołoziemska. Jak sądzisz, dlaczego?
Rozważ ilość energii jaka potrzebna jest do wyniesienia orbity na daną wysokość, zastanów się nad mocą nadajników takich satelitów. Pamiętaj, że z niskiej orbity lepiej widać powierzchnię Ziemi.
Umieszczenie satelity na orbicie LEO wymaga znacznie mniejszych zasobów paliwa, energii niż na wyższych orbitach. Dodatkowo, nadajniki satelitów LEO mają znacznie mniejszy zasięg i moc. Oznacza to, że satelity takie są znacznie tańsze w konstrukcji.
Zastanów się i wyjaśnij dlaczego satelity nie są umieszczane na wysokościach mniejszych niż 160 km nad powierzchnią Ziemi. Sprawdź w dostępnych źródłach, czym jest linia Karmana.
Zastanów się, co może przeszkadzać, stawiać opór w ruchu satelitów.
Linia Karmana jest to umowna granica pomiędzy atmosferą Ziemi a przestrzenią kosmiczną. Znajduje się ona na wysokości 100 km nad poziomem morza. Wszystkie stacje kosmiczne, satelity i inne urządzenia astronomiczne umieszczane są powyżej 160 km nad powierzchnią Ziemi ponieważ:
atmosfera powyżej tej wysokości jest już bardzo rzadka i nie działają tam zasady aeronautyki, czyli zasady dzięki, którym możliwe są loty samolotów w powietrzu. Opory powietrza sprawiłyby, że satelita spadnie na Ziemię, co oczywiście się zdarza. Dlatego stacje kosmiczne muszą mieć korygowane orbity. Podniesienia orbity gwałtownie zwiększają jej wysokość oraz powodują stopniowe zmniejszanie wysokości związane z oporem atmosfery ziemskiej. Samo tempo opadania stacji nie jest jednak jednostajne i zależy od gęstości zewnętrznych warstw atmosfery, która to z kolei zależy głównie od aktywności Słońca. Nawet na wysokości 400 km nadal działają opory i wysokość w naturalny sposób maleje;
atmosfera nie rozprasza już promieniowania słonecznego, więc powyżej tej wysokości możliwe są badania i pomiary astronomiczne;
satelity w łatwy sposób, będąc tak wysoko nad powierzchnią mogą przesyłać sygnał pomiędzy sobą, a także obejmować swoim sygnałem dużą powierzchnię Ziemi.