Na podstawie tekstu źródłowego wskaż aspekty, które sprawiają, że Kosowo jest postrzegane jako państwo peryferyjne.

Kosowo jest krajem skrajności. Największa misja UE w dziejach, najbardziej skomplikowana misja ONZ w historii tej organizacji, największa w Europie ilość pomocy rozwojowej przeznaczonej na odbudowę, najwięcej międzynarodowych ekspertów i organizacji skupionych w jednym miejscu na świecie, najmłodsze państwo Europy. Czy w ten sposób można określić peryferyjność? Czy tak można opisać niewielkie zainteresowanie wielkich tego świata tym małym kawałkiem Europy? A jak nazwać najwyższą w Europie stopę bezrobocia, najniższy PKB per capita, największą liczbę dzieci przypadających na jedną kobietę, najmłodsze społeczeństwo na północ od Sahary, największe centrum handlu kobietami w Europie? Centrum, kraj rozwijający się, przyszłość Bałkanów? Niestety nie. Kosowo to peryferie, ciągle nierozwiązany problem, z którym Europa od 11 lat nie jest sobie w stanie poradzić. Peryferyjność Kosowa ze względu na jego historię i położenie geopolityczne posiada zdecydowanie negatywne znaczenie, które objawia się w oddziaływaniu na rozwój najmłodszego państwa Europy. Oczywistą bazą analizy peryferyjności w przypadku Kosowa jest jego geografia i historia, mająca ogromny wpływ na percepcję tego obszaru zarówno w polityce międzynarodowej, jak i polityce bezpieczeństwa największych światowych aktorów, w działaniach UE oraz innych państw europejskich, a także w relacjach ludzi zamieszkujących ten kraj. […] Z pewnością bardzo duży wpływ na postrzeganie Kosowa jako terytorium peryferyjnego ma jego położenie geograficzne. Jest to górzysty obszar leżący między wzniesieniami Szar Płaniny na południowym wschodzie, Górami Północnoalbańskimi i Mokrą Planiną na północnym zachodzie a pasmem gór Kopaonik na północy. Zachodnią i południowo‑zachodnią granicę tego terenu stanowią góry Prokletije, natomiast wschodnią wyznacza pasmo Goljak. Większość powierzchni liczącego ponad dziesięć tysięcy kilometrów kwadratowych obszaru zajmują dwie górskie kotliny: Kosowskie Pole na wschodzie i Metochia na zachodzie. Kosowo, mimo iż leży w samym centrum Bałkanów, jest od nich naturalnie oddzielone, przez co staje się odległe i izolowane. […] Peryferyjność Kosowa, zwłaszcza obserwowana przez pryzmat jej negatywnych konsekwencji, jest faktem. Zarówno w sferze geograficznej, politycznej, jak i psychologicznej ten najmłodszy kraj na świecie spychany jest na margines zainteresowania Europy oraz reszty świata. Unia Europejska, zwłaszcza jej Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa, nie jest stanie poradzić sobie z problemem, jaki stanowi niepodległość byłej serbskiej prowincji. Bruksela nie okazuje się na razie na tyle silna, by móc zmienić obecną sytuację, choć aktualna polityka stosowana wobec Serbii i innych krajów Bałkanów Zachodnich zaczyna przynosić wymierne rezultaty w postaci reform gospodarczych i społecznych. Niemoc UE powoduje, że w samym Kosowie jako najważniejsze i najbardziej przychylne nowo powstałemu państwu postrzegane są USA. […] Dla społeczności międzynarodowej, a w szczególności organizacji dbających o zapewnienie światowego pokoju i bezpieczeństwa, Kosowo stało się wyjątkową lekcją, mówiącą że stabilna władza i prosperująca gospodarka nie powstają same z siebie, lecz muszą być zbudowane poprzez wspólny wysiłek i dogłębne zrozumienie problemów danej społeczności.

Indeks dolny Źródło: J. Żmuda, Kosowo, czyli państwo peryferyjne w sercu Europy, „Kultura i Polityka” 2010, nr 7, s. 53–67. Indeks dolny koniec_{Źródło: J. Żmuda, Kosowo, czyli państwo peryferyjne w sercu Europy, „Kultura i Polityka” 2010, nr 7, s. 53–67.}

Zapoznaj się z tekstem źródłowym. Na jego podstawie wykonaj polecenia.

a) Podaj rok, w którym Sudan Południowy uzyskał niepodległość.

b) Wskaż główny problem Sudanu Południowego, który hamuje rozwój państwa i sprawia, że mieszkańcy nie mogą czuć się bezpiecznie.

c) Wskaż dwie kwestie, w których społeczność międzynarodowa oczekuje od rządu Sudanu Południowego zdecydowanej poprawy.

Południowy Sudan w dążeniu do niepodległości przeszedł długą i skomplikowaną drogę nacechowaną prześladowaniami i cierpieniem. Podczas jej trwania południowosudańska ludność pozostawała w osamotnieniu. W przypadku tego kraju problematyka funkcjonowania w charakterze niepodległego państwa należy do skomplikowanych i złożonych. Wydarzenia prowadzące do uzyskania przez Południowy Sudan niepodległości przyniosły nadzieję na uzyskanie trwałej zgody między licznymi plemionami zamieszkującymi to państwo. Początkowo wydawało się, że po kilkudziesięciu latach podległości pod znienawidzonym reżimem Chartumu, na fali euforii wynikającej z ustanowienia w 2011 r. suwerennego państwa, południowosudańskie społeczeństwo wyrzeknie się uprzedzeń plemiennych i przy znaczącej pomocy międzynarodowej będzie zmierzać do budowy coraz lepiej funkcjonujących zrębów państwowości. W rzeczywistości przez pierwsze miesiące niepodległości wpływ czynników zewnętrznych oraz animozji wewnątrzplemiennych nie prowadził do walk, jednak po kilkunastu miesiącach konflikty wybuchły na nowo, powodując wycofanie z Południowego Sudanu wielu organizacji międzynarodowych i pozarządowych. Południowy Sudan jest modelowym państwem posiadającym niestabilny sektor bezpieczeństwa i obrony. W tym silnie spersonalizowanym sektorze indywidualności z najwyższych kręgów władzy zarządzają lojalnymi wobec nich siłami paramilitarnymi, którymi w tym przypadku są elementy narodowych sił bezpieczeństwa. Wielką porażką rządzących niepodległym państwem jest przełożenie wywołanych międzyplemiennymi animozjami konfliktów na szczebel społeczeństwa. Walki między grupami wiernymi pochodzącemu z plemienia Dinków prezydentowi kraju a pochodzącemu z plemienia Nuerów wiceprezydentowi doprowadziły do wybuchu wojny domowej, w której śmierć poniosło około milion obywateli. W południowowsudańskich realiach brakuje zaufania społeczeństwa do rządzących i rządzących do społeczeństwa. Państwo potrzebuje niezwłocznej pomocy w zakresie reform sektora bezpieczeństwa i obrony. Funkcjonujący system nie tylko nie zapewnia obywatelom bezpiecznego bytowania, ale przynosi nieustające obawy, niepewność jutra i życie w ciągłym zagrożeniu. Mimo faktu przeznaczania aż do 35% rocznego PKB na poprawę bezpieczeństwa obywateli, państwo znajduje się w stanie nieustającej anarchii wywołanej sporami międzyplemiennymi. Z niepewnej sytuacji związanej z bezpieczeństwem wynikł również fakt wycofania się z Południowego Sudanu większości organizacji międzynarodowych i pozarządowych, przez co kraj ten pozostał z niewielkim wsparciem państw wysoko rozwiniętych. Pomimo fizycznego odłączenia się od swego odwiecznego wroga, jakim było państwo Sudan ze stolicą w Chartumie, zdominowane przez ludność pochodzenia arabskiego i wyznające wiarę muzułmańską, plemiona Południowego Sudanu nie były zdolne do zakończenia międzyplemiennych, bratobójczych walk. Wnioski z przebiegu dotychczasowych działań południowosudańskiej administracji w opisanych realiach wskazują, że oprócz wynegocjowania i podpisania porozumień należy podjąć szczególne wysiłki, które zapewnią ich przestrzeganie. W zakresie poprawy funkcjonowania sektora bezpieczeństwa i obrony społeczność międzynarodowa oczekuje od rządu Południowego Sudanu postępu w dwóch kwestiach. Pierwszą z nich jest potwierdzenie niezaprzeczalnej woli czynników politycznych sprawujących w kraju władzę do przeprowadzenia skutecznych reform. Druga kwestia to odpowiednie dostosowanie liczebności i struktur sił bezpieczeństwa i obrony, uwzględniające etniczną różnorodność plemion zamieszkujących państwo. Wypełnienie oczekiwań w obydwu kwestiach jest warunkiem kontynuacji wsparcia międzynarodowego.

Indeks dolny M. Brylonek, Południowy Sudan: droga do niepodległości i bieżące problemy bezpieczeństwa, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy” 2019, nr 32, s. 65–82. Indeks dolny koniec_{M. Brylonek, Południowy Sudan: droga do niepodległości i bieżące problemy bezpieczeństwa, „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy” 2019, nr 32, s. 65–82.}