Sprawdź się
Z cyklu sonetów Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach wypisz cztery słowa kluczowe, które uznasz za najistotniejsze. Uzasadnij swój wybór jednym zdaniem.
Słowo klucz | Uzasadnienie | |
---|---|---|
1. | ||
2. | ||
3. | ||
4. |
W klasycznym sonecie dwie pierwsze strofy są zazwyczaj opisowe, a dwie kolejne – refleksyjne. Przeczytaj wszystkie sonety z cyklu Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach i zastanów się, czy schemat klasycznego sonetu można zastować do całości cyklu. Sformułuj odpowiedź pisemną.
Odpowiedz na pytanie: Jak budowa cyklu sonetów wpływa na odbiór tych utworów?
Wskaż personifikacje zawarte w sonecie i wyjaśnij, jakie funkcje pełnią w utworze.
Krzak dzikiej róży w Ciemnych SmreczynachI
W Ciemnosmreczyńskich skał zwaliska,
Gdzie pawiookie drzemią stawy,
Krzak dzikiej róży pąs swój krwawy
Na plamy szarych złomów ciska.U stóp mu bujne rosną trawy,
Bokiem się piętrzy turnia śliska,
Kosodrzewiny wężowiska
Poobszywały głaźne ławy…Samotny, senny, zadumany,
Skronie do zimnej tuli ściany,
Jakby się lękał tchnienia burzy.Cisza… O liście wiatr nie trąca,
A tylko limba próchniejąca
Spoczywa obok krzaku róży.
W poniższym fragmencie książki Marii Podrazy‑Kwiatkowskiej Symbolizm i symbolika w poezji Młodej Polski badaczka zestawia funkcjonujące w kulturze znaczenia symboliki drzewa. Wybierz to, które twoim zdaniem najlepiej pasuje do próchniejącej limby z sonetów Kasprowicza i wyjaśnij dlaczego.
Symbolizm i symbolika w poezji Młodej PolskiI – znowu – kłopoty z bezwzględną oryginalnością symbolu. Wszystkie owe świerki, sosny, limby, a także bliżej nie sprecyzowane „drzewo” w Próżni Stanisława Korab‑Brzozowskiego, krzak dzikiej róży i próchniejąca limba w utworze Kasprowicza Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach itp., itp., należą do wielkiej rodziny symbolu „drzewa”.
Symbolika drzewa jest wieloraka. Autor hasła „drzewo” w słowniku ChevalieraChevaliera pisze, że bibliografia pozycji dotyczących symboliki drzewa utworzyłaby całą książkę. Jest drzewo rajskie, drzewo życia, drzewo męki, drzewo filozoficzne; drzewo stanowi oś między niebem i ziemią; symbolizuje mitycznego przodka, życie w wiecznej ewolucji, życie ludzkie itp. W wierzeniach ludowych występuje jako „zewnętrzna dusza”, spełniająca niejako rolę sobowtóra: śmierć drzewa, które jest odpowiednikiem jakiejś osoby, wróży jej śmierć.
Przeczytaj wiersz Jana Kasprowicza Ach! nieraz mi się zdaje, który pochodzi z tomu Krzak dzikiej róży (1898). Wypisz podobieństwa między nim a tytułowym cyklem sonetów.
Ach! nieraz mi się zdajeAch! nieraz mi się zdaje,
gdy tak samotny kroczę
W zachodu cichem złocie,
zadumą ogarnięty,
Że cień, co długi wstaje
spod nóg mych i swe mrocze
Na ziół tych ściele krocie,
nie ze mnie jest poczęty.Lecz że z przeszłości fali
czy z przyszłych dni głębiny –
Hen! Tam, gdzie ziemi końce –
Byt jakiś, tu nie znany,
Wychylił się w oddali
i że cień jego siny
Dnia dzisiejszego słońce,
mrąc, rzuca na te łany.I tęskność duszę chwyta
na wirchy gdzieś tajemne,
Lecz wraz ku memu łonu
zbliża się lęk ponury:
Ach! widzę jak okryta
w całuny mgławic ciemne,U stóp mych przepaść dyszy
głębokiem, cichem tchnieniem…
Jak przed zjawiskiem skonu,
zwrócony do purpury
Zachodu, drżę w tej ciszy –
przed swoim własnym cieniem…
Poszukaj informacji o faunie i florze występującej dzisiaj w Tatrach i porównaj z nimi krajobraz opisany w cyklu Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach.