Sprawdź się
Ułóż wymienione wydarzenia w kolejności chronologicznej.
- klęska Antiocha III w wojnie z Rzymem
- zakończenie wojny Rzymu z Kartaginą
- zajęcie Macedonii przez Rzym
- „wyzwolenie Hellady” przez Rzymian
- przyłączenie Egiptu do imperium rzymskiego
Uzupełnij tekst.
Marek Antoniusz, Seleukidów, Cheroneą, Oktawian August, Macedonię, Galię, egipskim, Ptolemeuszy, Magnezją, Persję
Po zakończeniu wojny z Kartaginą Rzymianie zdecydowali się zaatakować ............................... Stoczono wówczas trzy wojny, w wyniku których kraj ten stał się rzymską prowincją. Następnie Rzymianie weszli w konflikt z państwem .............................., którzy zostali pobici w 190 r. p.n.e. w bitwie pod ............................... W wyniku tych zwycięstw wpływy rzymskie sięgnęły Egiptu rządzonego wówczas przez dynastię ............................... Państwo faraonów ostatecznie przyłączył do imperium rzymskiego ...............................
Zaznacz, które z poniższych zdań są prawdziwe, a które fałszywe.
| Zdanie | Prawda | Fałsz |
| Pokonanie Kartaginy w drugiej wojnie punickiej umożliwiło Rzymowi podjęcie działań militarnych w Grecji i Macedonii. | □ | □ |
| Antioch III zrezygnował z prowadzenia polityki podbojów ze względu na ostrzeżenia płynące z Rzymu. | □ | □ |
| Za koniec niezależnego państwa macedońskiego można uznać klęskę w bitwie pod Pydną w 168 r. p.n.e. | □ | □ |
| Egipt pozostawał niezależnym państwem aż do czasów rzymskiego podboju za panowania Oktawiana Augusta. | □ | □ |
| Rzymianie systematycznie zajmowali państwa hellenistyczne zgodnie z przyjętą strategią. | □ | □ |
| Rzymianie nie ingerowali w relacje między poszczególnymi państwami hellenistycznymi. | □ | □ |
Przyporządkuj fragmenty źródłowe opisujące relacje Rzymu z innymi państwami do kraju hellenistycznego, którego te opisy dotyczą.
Po pokoju punickim przyszła kolej na [następną] wojnę […], nie mogącą się zresztą w żadnej mierze równać z tą ostatnią wojną co do wielkości niebezpieczeństwa czy męstwa wodza, czy sił militarnych, a sławną raczej dzięki świetności tradycji królestwa i ze względu na dawną chwałę rodu królewskiego i wielkość państwa, które niegdyś swą siłą zbrojną obejmowało wiele krajów Europy i większą część Azji.
(Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, ks. XXXI, 1), Po odprawieniu posłów król odbył naradę w sprawie wojny z Rzymem. Tutaj jeden drugiego prześcigał w napastliwości, bo im kto ostrzej mówił przeciw Rzymowi, tym większych spodziewał się względów u króla […]. Uczestniczył w tej naradzie Akarnańczyk Aleksander […]. On to twierdził teraz – jakby narada dotyczyła nie pytania, czy podejmować wojnę, czy nie, lecz gdzie i w jaki sposób prowadzić – że on sam już przewiduje niewątpliwe zwycięstwo, jeżeli król przeprawi się do Europy i obierze sobie gdzieś w Grecji oparcie dla wojny…
(Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, ks. XXXV, 17–18), Najpierw zaproszono posłów z Aleksandrii […]. Weszli oni do kurii [senatu] w nędznym odzieniu, z zapuszczonymi włosami i brodami, z gałązką oliwki w ręku i padli na kolana, wygłaszając słowa budzące jeszcze więcej współczucia niż sam ich wygląd […]. Król syryjski […] już odniósł zwycięstwo w bitwie morskiej koło Pelusjonu, zbudował naprędce most na Nilu i przeszedł z wojskiem pod Aleksandrię, grożąc jej oblężeniem. I już zdawało się, że niewiele brakuje do zdobycia tego bardzo bogatego królestwa. Na to właśnie skarżyli się posłowie i prosili senat, żeby niezwłocznie przybył z pomocą królestwu i jego władcom, rzymskim przyjaciołom.
(Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, ks. XLIV, 19)
| Fragment źródłowy | Kraj hellenistyczny |
|---|---|
|
Po pokoju punickim przyszła kolej na [następną] wojnę […], nie mogącą się zresztą w żadnej mierze równać z tą ostatnią wojną co do wielkości niebezpieczeństwa czy męstwa wodza, czy sił militarnych, a sławną raczej dzięki świetności tradycji królestwa i ze względu na dawną chwałę rodu królewskiego i wielkość państwa, które niegdyś swą siłą zbrojną obejmowało wiele krajów Europy i większą część Azji. (Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, ks. XXXI, 1) |
|
|
Po odprawieniu posłów król odbył naradę w sprawie wojny z Rzymem. Tutaj jeden drugiego prześcigał w napastliwości, bo im kto ostrzej mówił przeciw Rzymowi, tym większych spodziewał się względów u króla […]. Uczestniczył w tej naradzie Akarnańczyk Aleksander […]. On to twierdził teraz – jakby narada dotyczyła nie pytania, czy podejmować wojnę, czy nie, lecz gdzie i w jaki sposób prowadzić – że on sam już przewiduje niewątpliwe zwycięstwo, jeżeli król przeprawi się do Europy i obierze sobie gdzieś w Grecji oparcie dla wojny… (Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, ks. XXXV, 17–18) |
|
|
Najpierw zaproszono posłów z Aleksandrii […]. Weszli oni do kurii [senatu] w nędznym odzieniu, z zapuszczonymi włosami i brodami, z gałązką oliwki w ręku i padli na kolana, wygłaszając słowa budzące jeszcze więcej współczucia niż sam ich wygląd […]. Król syryjski […] już odniósł zwycięstwo w bitwie morskiej koło Pelusjonu, zbudował naprędce most na Nilu i przeszedł z wojskiem pod Aleksandrię, grożąc jej oblężeniem. I już zdawało się, że niewiele brakuje do zdobycia tego bardzo bogatego królestwa. Na to właśnie skarżyli się posłowie i prosili senat, żeby niezwłocznie przybył z pomocą królestwu i jego władcom, rzymskim przyjaciołom. (Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, ks. XLIV, 19) |
Źródło A
Fragment bizantyńskiej encyklopedii Liber Suda będącej kompilacją dzieł historiograficznych z epoki hellenistycznej.
Historia Starożytnych Greków. Tom 3: Okres hellenistyczny[…] Ani urodzenie, ani sprawiedliwość nie dają ludziom królestw, lecz przypadają one w udziale tym, którzy potrafią dowodzić wojskiem i rozsądnie prowadzić sprawy polityczne. Taki był Filip [II Macedoński] i tacy byli następcy Aleksandra [Wielkiego], bo temu, kto z racji urodzenia był jego synem, owo pokrewieństwo nic nie pomogło…
Źródło: B. Bravo, Wipszycka E., Historia Starożytnych Greków. Tom 3: Okres hellenistyczny, s. 143.
Źródło B
Źródło C
Tytulatura Ptolemeusza VI (180–145 r. p.n.e.): król Ptolemeusz Bóg Miłujący Matkę.
Porównaj nowożytne ilustracje przedstawiające ogłoszenie „wyzwolenia Hellady” przez rzymskiego konsula Tytusa Kwinkcjusza Flamininusa na igrzyskach istmijskich w 196 r. p.n.e. Wskaż różnice w wymowie obu dzieł. Określ, która interpretacja jest twoim zdaniem bliższa prawdzie. Uzasadnij swoją opinię.
Źródło A
Źródło B
Na podstawie lektury dwóch fragmentów źródłowych odpowiedz na pytanie: czemu służyła rzymska deklaracja o „wyzwoleniu Hellady” ze 196 r. p.n.e. w kontekście fragmentu Liwiusza dotyczącego sytuacji Antiocha III w Grecji w 191 r. p.n.e.
Źródło A
Żywoty sławnych mężów. Tytus Kwinkcjusz FlamininusKiedy zaś wezwano wszystkich trąbką do zachowania ciszy, na środek wystąpił herold i podał do wiadomości, że senat rzymski i Tytus Kwinkcjusz jako naczelny wódz, pobiwszy w wojnie Filipa i Macedończyków, ogłaszają za wolne od załóg wojskowych, niezależne, wolne od świadczeń podatkowych i pozostając przy własnych prawach ojczystych ludy Koryntu, Lokrydy, Fokidy, Eubei, Achai Ftiotydzkiej, Magnezji i Perajbii.
Źródło: Plutarch, Żywoty sławnych mężów. Tytus Kwinkcjusz Flamininus, [w:] Sprawski S., Chomicki G. Plutarch, Starożytność. Teksty źródłowe, komentarze i zagadnienia do historii w szkole średniej, Kraków 1999, s. 214.
Źródło B
Dzieje Rzymu od założenia miasta. Księgi XXXV-XLW czasie tych zdarzeń Antioch bawił w Chalkidzie. Już wtedy widział wyraźnie, że do Grecji właściwej po nic innego nie przyszedł, tylko dla miłego spędzenia zimy w Chalkidzie i mało zaszczytnych dla niego godów weselnych. I wtenczas zaczął zwalać winę na puste obietnice Etolów i na Toanta […]. Wysłał więc do Etolii wiadomość, żeby tam ściągnęli pod broń wszystkich w wieku wojskowym i żeby ci zebrali się w Lamii. Sam także udał się tam, mając prawie dziesięć tysięcy piechoty, której to liczby dopełnił już ludźmi z dodatkowego transportu z Azji, oraz pięciuset jeźdźców. Tamtych jednak [Greków] zjawiło się na miejscu znacznie mniej niż kiedykolwiek poprzednio. I byli to tylko przedstawiciele władz mający z sobą niewielu swych ludzi, mimo że – jak mówili – zrobili wszystko, aby ze swoich miast wydobyć jak największą liczbę ludzi…
Źródło: Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta. Księgi XXXV-XL, Wrocław 1981, s. 83.
Odwołując się do mapy interaktywnej i własnej wiedzy, potwierdź prawdziwość twierdzenia historyka w poniższym fragmencie. W swojej odpowiedzi powołaj się na przykłady omawianych państw hellenistycznych.
Historia RzymuTo ostatnie zdanie oddaje istotę imperium rzymskiego. Sięgało ono tak daleko, jak daleko słuchano rozkazów znad Tybru; w perspektywie tej nie miało większego znaczenia, kto doglądał wypełniania tych rozkazów, rzymski namiestnik czy król‑klient.
Źródło: Adam Ziółkowski, Historia Rzymu, Poznań 2008, s. 219.