1
Pokaż ćwiczenia:
R1NuRmpDLi4061
Ćwiczenie 1
Które z poniższych zdań prawidłowo przedstawia epokę oświecenia? Zaznacz odpowiedź. Możliwe odpowiedzi: 1. Wyzwolony rozum ludzki jest światłem rozjaśniającym drogę do poznania prawdy o świecie i człowieku., 2. Nadszedł czas buntu przeciwko ustalonym regułom, które rządzą społeczeństwami. To jest czas buntu przeciw sztywnym zasadom życia arystokracji i mieszczaństwa, ustalonym regułom życia politycznego oraz przeciw naukowemu podejściu do natury i człowieka., 3. Należy zakończyć wszelkie spory teologiczne – część z poglądów prezentowanych przez filozofów i pisarzy należy uznać za herezje.
R7tWTeEAAxiMW1
Ćwiczenie 2
Gdzie według myślicieli oświeceniowych leży źródło zła? Zaznacz poprawne odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. w niedostatkach rozumu, 2. w niewiedzy, 3. w nieuctwie, 4. w religii, 5. w działaniu złego, 6. w pochodzeniu
RzNM89aF8KfAW2
Ćwiczenie 3
Uzupełnij tekst w ten sposób, by wyjaśniał, co oznacza imperatyw kategoryczny. Imperatyw kategoryczny to naczelna zasada etyki (tu wybierz: Immanuela Kanta / Jean-Jacquesa Rousseau) oznaczająca (tu wybierz: bezwarunkowy nakaz moralny / podstawową zasadę prawa) w następującej postaci: „postępuj wedle takiej tylko zasady, co do której mógłbyś chcieć, aby była prawem powszechnym”. Oznacza to, że obowiązkiem człowieka jest działać zgodnie z (tu wybierz: własnymi skłonnościami / moralnością). Bycie moralnym jest wyrazem (tu wybierz: odwagi / szlachetnego egoizmu), ponieważ ważna jest intencja a nie konsekwencje.
R1P5IifMAH25O2
Ćwiczenie 4
Dopasuj nazwiska filozofów oświeceniowych do wyznawanych przez nich poglądów na naturę człowieka. Thomas Hobbes. Możliwe odpowiedzi: 1. ludzie posiadają podstawowe zasady moralne, które właściwie kierują ich zachowaniem, 2. ludzie są z natury chętni do współpracy i rozsądni, 3. podziały społeczne spowodowały, że ludzie zaczęli konkurować między sobą, 4. społeczeństwo powinno posiadać silną władzę centralną, 5. ludzie urodzili się dobrzy, ale powstanie społeczeństwa zniszczyło dobrą ludzką naturę, 6. ludzie w swoim naturalnym stanie są bardziej źli niż dobrzy. John Locke. Możliwe odpowiedzi: 1. ludzie posiadają podstawowe zasady moralne, które właściwie kierują ich zachowaniem, 2. ludzie są z natury chętni do współpracy i rozsądni, 3. podziały społeczne spowodowały, że ludzie zaczęli konkurować między sobą, 4. społeczeństwo powinno posiadać silną władzę centralną, 5. ludzie urodzili się dobrzy, ale powstanie społeczeństwa zniszczyło dobrą ludzką naturę, 6. ludzie w swoim naturalnym stanie są bardziej źli niż dobrzy. Jean‑Jacques Rousseau. Możliwe odpowiedzi: 1. ludzie posiadają podstawowe zasady moralne, które właściwie kierują ich zachowaniem, 2. ludzie są z natury chętni do współpracy i rozsądni, 3. podziały społeczne spowodowały, że ludzie zaczęli konkurować między sobą, 4. społeczeństwo powinno posiadać silną władzę centralną, 5. ludzie urodzili się dobrzy, ale powstanie społeczeństwa zniszczyło dobrą ludzką naturę, 6. ludzie w swoim naturalnym stanie są bardziej źli niż dobrzy
R1jWDlAcVnWuV2
Ćwiczenie 5
Dopasuj zdania do tez, które przedstawiają główne idee oświecenia. Naukowa analiza natury człowieka jest niezbędna dla sukcesu nauki. Możliwe odpowiedzi: 1. Planowane przez nasz uniwersytet badanie kultury anglosaskiej musi być prowadzone w sposób uporządkowany i według konkretnego systemu, a efekty badań powinny zostać przedstawione w sposób planowy i metodyczny., 2. Analiza języka jest jednym z podstawowych narzędzi wiedzy o kulturze., 3. Ani rasa, ani religia nie mają w tym przypadku znaczenia – każdy z nas może zdobyć stopień naukowy., 4. Zastanawiamy się, w jaki sposób powstają społeczeństwa, by móc ustalić, jaka jest najlepsza forma ustroju społeczno-politycznego. Działalność ludzka i jej wytwory mają kluczowe znaczenie dla badania człowieka. Możliwe odpowiedzi: 1. Planowane przez nasz uniwersytet badanie kultury anglosaskiej musi być prowadzone w sposób uporządkowany i według konkretnego systemu, a efekty badań powinny zostać przedstawione w sposób planowy i metodyczny., 2. Analiza języka jest jednym z podstawowych narzędzi wiedzy o kulturze., 3. Ani rasa, ani religia nie mają w tym przypadku znaczenia – każdy z nas może zdobyć stopień naukowy., 4. Zastanawiamy się, w jaki sposób powstają społeczeństwa, by móc ustalić, jaka jest najlepsza forma ustroju społeczno-politycznego. Nauki humanistyczne mają charakter systematyczny i są uniwersalne. Możliwe odpowiedzi: 1. Planowane przez nasz uniwersytet badanie kultury anglosaskiej musi być prowadzone w sposób uporządkowany i według konkretnego systemu, a efekty badań powinny zostać przedstawione w sposób planowy i metodyczny., 2. Analiza języka jest jednym z podstawowych narzędzi wiedzy o kulturze., 3. Ani rasa, ani religia nie mają w tym przypadku znaczenia – każdy z nas może zdobyć stopień naukowy., 4. Zastanawiamy się, w jaki sposób powstają społeczeństwa, by móc ustalić, jaka jest najlepsza forma ustroju społeczno-politycznego. Natura ludzka jest wszędzie taka sama i wszyscy ludzie są zdolni do oświecenia. Możliwe odpowiedzi: 1. Planowane przez nasz uniwersytet badanie kultury anglosaskiej musi być prowadzone w sposób uporządkowany i według konkretnego systemu, a efekty badań powinny zostać przedstawione w sposób planowy i metodyczny., 2. Analiza języka jest jednym z podstawowych narzędzi wiedzy o kulturze., 3. Ani rasa, ani religia nie mają w tym przypadku znaczenia – każdy z nas może zdobyć stopień naukowy., 4. Zastanawiamy się, w jaki sposób powstają społeczeństwa, by móc ustalić, jaka jest najlepsza forma ustroju społeczno-politycznego.
2
Ćwiczenie 6

Co oznacza poniższy fragment Myśli Pascala? Zaznacz poprawne odpowiedzi.

Blaise Pascal Myśli

[...] Niechaj tedy człowiek przyjrzy się naturze w jej wzniosłym i pełnym majestacie, niech oddali wzrok od niskich przedmiotów jakie go otaczają. Niech spojrzy na to olśniewające światło, umieszczone jak lampa wiekuista aby oświecać wszechświat; niechaj ziemia zda mu się jako punkcik w stosunku do rozległego kręgu jaki ta gwiazda opisuje; i niechaj zdumieje się, że ten sam rozległy krąg jest jedynie drobnym punkcikiem w porównaniu do tego, jaki obejmują gwiazdy, toczące się na firmamencie. Ale, jeżeli nasz wzrok zatrzymuje się na tem, niechaj wyobraźnia idzie dalej; wcześniej znuży się pojmowaniem, niż natura dostarczaniem przedmiotów. Cały ten widzialny świat jest jeno niedostrzegalną drobiną na rozległem łonie natury. Żadna idea nie zdoła się do tego zbliżyć. Darmobyśmy wydymali nasze pojęcia, poza wszelkie dające się pomyśleć przestrzenie, rodzimy jeno atomy, w stosunku do istotności rzeczy. Jest to nieskończona kula, której środek jest wszędzie, powierzchnia nigdzie

bla Źródło: Blaise Pascal, Myśli, tłum. Tadeusz Boy-Żeleński, 1921, s. 17–18.
RR6GMHEALuAJZ
Możliwe odpowiedzi: 1. Nie jesteśmy w stanie samym tylko rozumem pojąć natury świata., 2. Umysł człowieka niewiele znaczy w obliczu potęgi wszechświata., 3. Człowiek znajduje się wewnątrz znanego mu wszechświata., 4. Nic nie ma znaczenia w obliczu Boga.
31
Ćwiczenie 7

Odpowiedz na pytanie: Jakie było stanowisko Jamesa Mila w sprawie moralności?

R11qVu4S49hN9
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Scharakteryzuj wpływ myśli oświeceniowej na poszczególne formy religijności w tej epoce.

R1AlEO5Vbj0dB
(Uzupełnij).