Sprawdź się
Nr 16 produkujePatrzyli nań z wyczekiwaniem w oczach i jakby pod nakazem tych spojrzeń zwrócił się do nich pełną twarzą, wyprostował się.
– Chcę wam przy okazji powiedzieć, że mam nadzieję w najbliższych dniach podpisać z radzieckim przedsiębiorstwem „Osobtorg” umowę na przerób kilkunastu ton ziarna kakaowego. W ten sposób uruchomimy jeszcze i ten oddział – wskazał spojrzeniem budynek centralny – i pójdzie w świat nasza czekolada.
– Brawo! – żywo zareagował Karczmarek.
– A dziś w rannej poczcie znalazłem list z ministerstwa, które zatwierdziło nazwę dla naszej fabryki! – Spojrzał w górę na dach cukierkowni. – Zabierzemy się już jutro do wycinania liter, zmontujemy tam szyld. Fabryka będzie się nazywała SŁOWIANKA!
I wtedy dłonie ludzi skoczyły same, zaczęły bić mocno, głośno; do oklasków dołączył się i tępy pogłos fabrycznych murów i brzmiało to teraz tak, jakby ich było więcej, znacznie więcej niż dwudziestu...
Na tym zakończył się „wiec”. Oficjalny nastrój pękł. Rubasznie rozweselony Karczmarek objął Stanisławskiego po koleżeńsku mocno wpół i sprowadził go z rampy, grupa ludzi otoczyła ich:
– ,,Słowianka”?... bardzo ładnie... czekolada?... panie dyrektorze, kiedy ziarno?... nie pchaj się, pieronie!... czekolada – o rany! – no, majster, nowa robota... zjemy z przyjemnością ta panje „Słowianka”!
Kaczmarek, ogromny i uśmiechnięty, podniósł palec do góry trochę gestem księdza katechety.
– Nie macie pojęcia, jakżeście mnie tą nazwą ucieszyli! Bo zawszę mówię: przechodzimy dwie rewolucje, nie tylko socjalną ale i dziejową. Socjalizm i powrót nad Odrę, obalenie kapitalizmu i zwrot na zachód. Ot co…
Ale jego słowa zalewał gwar: Andrus Ładomski wystawił głowę z ciżby najbliżej stojących.
– Ja, panie dyrektorze, proszę o zmianę zajęcia. Chciałbym przy produkcji…
Gruchnął śmiech.
– Zje całą czekoladę! Zatkałoby cię, chłopcze!
– Jesteśmy tu awangardą... Kiedy zaczynamy?...
Słowiańszczyzny!... No to łatwe nie jest... Zniszczenie duże...
– Panie dyrektorze, panie dyrektorze – zapiszczała podskakując Kazia – a będziemy robić czekoladki? Takie jak Wedla?
– Maszyny są, ale pasów trzeba... Tydzień?... Ludzi będzie więcej... Motory? – dobre... Zgłaszają się – Niemcy. – A niech ich cholera! Ty, ale dostali, co... Mają być wysiedleni! Pewnie! – Zbrojeniowe fabryki – fu! – do luftu! – Jesas na, już som fertig! Za Oświęcim, Warszawę – psiakrew jeszcze za mało! Towarzyszu! Za kark ich i za Odrę! Tak jak oni naszych z Poznańskiego! Słusznie! Sprawiedliwie!
– Nie! – to Siekierski nagle odezwał się tak sugestywnym tonem, że zwróciły się ku niemu twarze. – Nie będziemy z nimi postępowali tak, jak oni z nami.
Jego słowa zgasiły na chwilę przybierający na sile i temperaturze rozgwar, ale choć głosy umilkły, twarze nie złagodniały.
Urbanowicz pobladły, z błyskiem w oczach, otworzył już usta, ale Kaczmarek przyszedł Siekierskiemu w sukurs:
–Tak jest – powiedział głębokim, zrównoważonym basem –nie będziemy się mścić ani nie będziemy ich napadać. Nie jesteśmy tacy jak… oni. Nie umiemy. A poza tym to nie jest odwet – to jest wykonanie wyroku, który ferowała historia…
Stanisławski zamyślony popatrzył w górę na budowę, gdzie właśnie mignął murarz. – Tak jest. Tu już na zemstę nie ma miejsca.
Na podstawie zacytowanego fragmentu powieści produkcyjnej opisz zastosowany w niej język i wymień jego funkcje.
Podaj (w punktach) przykład konstrukcji fabuły powieści produkcyjnej.
Na podstawie poniższego tekstu i własnych przemyśleń wyjaśnij, dlaczego powieści produkcyjne były skonstruowane schematycznie.
Produkcyjna powieśćPoetyka polskiej powieści produkcyjnej ukształtowana została w dużej mierze na podstawie doświadczeń radzieckich. Praktyka literacka wyrosła z programu realizmu socjalistycznego w ZSRR dostarczała polskim pisarzom gotowych wzorów w zakresie doboru tematyki, ukształtowań kompozycyjnych i językowych. [...]
Zasadnicze składniki poetyki gatunku określone zostały jako: tematyka współczesna, związana głównie z pracą w przemyśle i budownictwie, typowość konfliktów i postaci, obecność bohatera‑robotnika ilustrującego nowy stosunek do pracy, optymistyczna wymowa utworu. Wszystkie te elementy służyć miały realizacji podstawowej funkcji powieści produkcyjnej, to jest funkcji wychowawczej.
Wykorzystując zdobyte informacje, napisz krótki (do 100 słów) fragment powieści produkcyjnej.