Pamiętaj o różnicy między animizacją a personifikacją – animizacja polega na nadaniu cech istot żywych, personifikacja zaś na nadaniu cech ludzkich. Synestezję rozpoznasz w tych fragmentach, w których wrażenia jednego zmysłu zostały przypisane innemu zmysłowi.

animizacja – np. śpiącej wody w kotlinie
personifikacja – np. wiatr na nich na chwilę uciszony odpocznie, / nim je zerwie i w pląsy pogoni nas skocznie…
synestezja – np. pijmy kwiatów woń rzeźwą

Zwróć uwagę na formę czasowników zastosowanych w wierszu oraz na to, o czym opowiadają mgły.

1. Kto mówi: upersonifikowane mgły (one są wyrazicielkami emocji podmiotu lirycznego; 2) Do kogo mówi: do samych mgieł i do czytelnika, który może utożsamiać się z poetyckim „my”; 3) Typ liryki: liryka bezpośrednia; 4) Temat: poetycka wizja tatrzańskiego krajobrazu i emocji, jakie wzbudza obcowanie z nim

Zastanów się, kto jest podmiotem wiersza, jak się zachowuje, co mówi o zjawiskach przyrody, czy przedstawia je zgodnie z wiedzą naukową. Zwróć uwagę także na poetykę wiersza.

Sprawdź, czy w twojej odpowiedzi pojawiły się następujące szczegóły: podmiotem lirycznym wiersza są mgły, które mają cechy ludzkie, personifikowana jest także woda, wiatr, a ciała niebieskie – księżyc i gwiazdy – wydają się znajdować na wyciągnięcie ręki. Wiersz realizuje ponadto poetykę impresjonizmu, jego celem jest wytworzenie nastroju, odwołuje się do subiektywnych wrażeń zmysłowych.

Zastanów się, czy opis krajobrazu i nastroju panującego w górach zachęca do odwiedzenia Tatr, a także pomyśl, czy jest to opis jednoznacznie pozytywny, czy może kogoś odstraszyć, oraz czy wiersz może pełnić rolę tekstu reklamowego.

Argumenty potwierdzające: wiersz opisuje urodę górskiego krajobrazu; oddaje spokój i niezwykłość przeżyć, których można doświadczyć wśród gór.

Argumenty podważające: Tatry nie potrzebują reklamy, są wystarczająco popularne; wizja Tetmajera nie musi być odebrana jako jednoznacznie pozytywna – może również odstraszać nierealnością krajobrazu.

Zastanów się nad tematyką obu utworów, sprawdź, co łączy opisywane w nich pejzaże, na co zwracają uwagę poeci, z jakich środków stylistycznych korzystają, jaka jest kreacja podmiotu lirycznego.

Podobieństwa: senny nastrój, opis nocnego pejzażu, niekiedy podobne metafory („przerzućmy się jak mosty wiszące” a „pomost przez otchłanie”), skupienie na kolorystyce krajobrazu.

Różnice: w wierszu Asnyka podmiot ujawnia się jako podróżnik, skupia się na opisie rzeczywistości, nie odwołuje się do wrażeń zmysłowych, używa porównań i epitetów typowych dla elementów górskiego pejzażu, w przeciwieństwie do subiektywnego widzenia w wierszu Tetmajera.