Sprawdź się
Powyższe zdjęcie przedstawia ciekawe zjawisko nazywane „nieśmiałością” koron drzew. Wiele gatunków roślin, a w szczególności drzewa liściaste, ogranicza wzrost swoich pędów w obliczu bliskości pędów rośliny sąsiedniej. Przyczyny fizjologiczne tego zjawiska pozostają do dziś niejasne, choć istnieje kilka teorii.
Pierwsza z nich (nr 1) mówi, że „nieśmiałość” jest przystosowaniem roślin do unikania zakażeń szkodnikami i patogenami występującymi na sąsiednich osobnikach.
Według drugiej (nr 2) jest to wariant powszechnego w świecie roślin unikania cienia. Rośliny rosną w kierunku światła i ograniczają wzrost pędów w miejscach zacienionych.
Trzecia teoria (nr 3) wyjaśnia, że wierzchołki pędów roślin sąsiadujących ze sobą ulegają uszkodzeniu w wyniku ścierania (szczególnie w miejscach o dużym natężeniu wiatru) i przestają rosnąć. Możliwe też, że sam bodziec dotykowy powoduje zmianę kierunku wzrostu tych pędów.
Czwarta (nr 4) i ostatnia z najpopularniejszych teorii sugeruje, że rośliny komunikują się ze sobą za pomocą substancji allelopatycznych, niejako ustalając zasięg koron poszczególnych osobników.
Kwiaty roślin gatunków A i B otwierają się rano, a zamykają wieczorem. Rośliny rosną w identycznym siedlisku, w swoim bezpośrednim sąsiedztwie. W siedlisku tym pomiędzy nocą a dniem występują znaczne wahania temperatur. Jedna z roślin wykazuje fotonastię, a druga – termonastię.
Wytworzenie łagiewki pyłkowej jest jednym z największych ewolucyjnych osiągnięć roślin nasiennych. Łagiewka odpowiedzialna jest za dostarczenie komórek plemnikowych do gametofitu żeńskiego. Komórki plemnikowe roślin nasiennych nie posiadają klasycznej wici (wyjątki obserwujemy wśród miłorzębowatych i sagowców), jednak konstrukcja ich cytoszkieletu jest nietypowa. Pod mikroskopem zaobserwowano zmiany kształtu komórek plemnikowych w łagiewce pyłkowej i ich przemieszczanie się niezgodnie z kierunkiem ruchu cytoplazmy łagiewki. Synergidy (komórki pomocnicze aparatu jajowego) gametofitu żeńskiego wydzielają substancje zwane atraktantami, które nadają kierunek wzrostowi łagiewki pyłkowej. Udowodniono także, że łagiewka pyłkowa rośnie w kierunku miejsca ubogiego w tlen.
Indeks górny Na podstawie: Józef Bednara, Rola szkieletu cytoplazmatycznego w rozmnażaniu roślin, [w:] „Kosmos”, 2003, t. 52, nr 4, s. 469–479. Indeks górny koniecNa podstawie: Józef Bednara, Rola szkieletu cytoplazmatycznego w rozmnażaniu roślin, [w:] „Kosmos”, 2003, t. 52, nr 4, s. 469–479.