Słownik Języka Polskiego PWN: manipulacja

[W]ykorzystywanie jakichś okoliczności, naginanie lub przeinaczanie faktów w celu udowodnienia swoich racji lub wpływania na cudze poglądy i zachowania.

1 Źródło: Słownik Języka Polskiego PWN: manipulacja, dostępny w internecie: sjp.pwn.pl [dostęp 19.02.2021 r.].

Elliot Aronson Człowiek – istota społeczna

W sytuacjach podobnych do tych, które badał Asch, jednomyślność opinii większości jest jednym z czynników mających decydujący wpływ na prawdopodobieństwo, że badany dostosuje swoją ocenę do tej opinii.

4 Źródło: Elliot Aronson, Człowiek – istota społeczna, tłum. Józef Radzicki, Warszawa 1997, s. 39.

Elliot Aronson Człowiek – istota społeczna

Posługiwanie się stereotypami nie musi być rozmyślnym aktem zniewagi: często jest ono jedynie sposobem upraszczania naszego obrazu świata i wszyscy czynimy to w pewnym stopniu. Gdy słyszymy słowa: „nowojorski taksówkarz”, „włoski fryzjer” czy „wesołek klasowy”, to większości z nas przywodzą one na myśl jakiś specyficzny obraz. Jeśli stereotyp jest oparty na doświadczeniu i ogólnie biorąc – zgodny z rzeczywistością, to jest on przystosowawczym, uproszczonym sposobem ujmowania świata.

5 Źródło: Elliot Aronson, Człowiek – istota społeczna, tłum. Józef Radzicki, Warszawa 1997, s. 361–362.

Ewa Pluta Myślenie krytyczne – jak się go nauczyć? I właściwie po co?

„Myślenie krytyczne jest rodzajem myślenia realistycznego, ukierunkowanego na specyficzny cel, jakim jest ewaluacja. (…) Celem myślenia krytycznego jest rzetelna i realistyczna ocena istotnych aspektów aktywności intelektualnej człowieka” – definiuje w Psychologii poznawczej prof. Edward Nęcka. Dr Stella Cottrell z University of East London tworzy nieformalny kodeks człowieka myślącego krytycznie. Po pierwsze, powinien on umiejętnie oceniać przeciwstawne argumenty i dowody. Po drugie, rozpoznawać stanowiska, wnioski i argumenty prezentowane przez interlokutora, a także techniki i manipulacje, które może on stosować, aby uczynić swój wywód bardziej przekonującym. Po trzecie, człowiek myślący krytycznie rozważa problemy w sposób ustrukturyzowany, wnikliwie i z wykorzystaniem prawideł logiki. Po czwarte, jako wisienka na torcie, potrafi on swój punkt widzenia przedstawiać w sposób jasny, zrozumiały i przemyślany.

2 Źródło: Ewa Pluta, Myślenie krytyczne – jak się go nauczyć? I właściwie po co?, dostępny w internecie: swps.pl [dostęp 19.02.2021 r.].

Ida Brożek Najlepszym narzędziem marketingowym są ludzkie przekonania. Jak heurystyki i błędy poznawcze wpływają na nasze wybory konsumenckie?

Konsumenci wybierają produkty emocjami. Sprzedając produkt, tak naprawdę powinniśmy sprzedać ideę, która za tym stoi, pewien określony sposób życia, który jest interesujący dla odbiorcy. Wtedy wytwarzamy pragnienie poznania.

Heurystyczne myślenie o produkcie działa tak, że jesteśmy przekonani o pewnych własnościach konkretnych ludzi lub rzeczy. Ludzie odnoszący sukcesy wyglądają elegancko i nonszalancko, jadają w nowoczesnych, przestronnych miejscach. Chcemy ich poznać, wejść do ich świata, a zatem –musimy zdobyć atrybuty, które w tym świecie są niezbędne. Decyzje tego typu podejmujemy w ułamku sekundy, więc, dostosowując się do sposobu rozumowania klienta, możemy przewidzieć, czy na samym początku produkt zostanie w ogóle „wstępnie zaakceptowany”.

3 Źródło: Ida Brożek, Najlepszym narzędziem marketingowym są ludzkie przekonania. Jak heurystyki i błędy poznawcze wpływają na nasze wybory konsumenckie?, 22.05.2019 r., dostępny w internecie: marketing-automation.pl [dostęp 19.02.2021 r.].

Richard J. Crisp, Rhiannon N. Turner Psychologia społeczna

Umiejętność jednoczesnego utrzymania dwóch tożsamości daje kilka korzyści. Buriel i współpracownicy stwierdzili, że jednostki dwukulturowe lepiej odnajdywały się w interakcjach z osobami spoza kręgu własnej mniejszości etnicznej, stosowały lepsze strategie radzenia sobie w trudnych sytuacjach i przejawiały wyższe umiejętności interpersonalne. Podobnie Schwarzer, Bowler i Rauch wykazali, że należący do mniejszości studenci sprawnie komunikujący się z kulturą większości, wykazywali nie tylko wyższy poziom poczucia własnej wartości niż jednostki o słabszej dwukulturowości, lecz także opisywali mniej doświadczeń związanych z napięciami na tle rasowym i konfliktami etnicznymi. W porównaniu do jednostek monokulturowych, dwukulturowe jednostki, które przełączają się między kulturami, uważa się również za lepiej funkcjonujące poznawczo i zdrowsze psychicznie, oraz mające wyższą samoocenę.

6 Źródło: Richard J. Crisp, Rhiannon N. Turner, Psychologia społeczna, tłum. Aleksandra Gruszka, Warszawa 2015, s. 56.

Daniel Kahneman Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym

Zdanie „Hitler uwielbia psy i małe dzieci” odbieramy jako szokujące, nawet kiedy je słyszymy po raz kolejny z rzędu, bo najmniejszy ślad dobroci u tak złej osoby gwałci oczekiwania płynące z efektu halo. Niespójności zaburzają płynność myślenia i wyrazistość uczuć.

7 Źródło: Daniel Kahneman, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, tłum. Piotr Szymczak, Poznań 2012, s. 268.

Richard J. Crisp, Rhiannon N. Turner Psychologia społeczna

Zgodnie z teorią dysonansu poznawczego zachowanie, które w jakimś sensie przeczy posiadanym postawom, wywołuje uczucie dyskomfortu. Mówiąc prościej, ludzie czują się źle, jeśli podejmują działania niezgodne z własnymi postawami. Przykładowo, miłośnik zwierząt może szczerze zmartwić się, gdy przejedzie jeża; osoba dbająca o środowisko oraz własne zdrowie może czuć się nie w porządku, jeśli za dużo pije, a wracając z nocnej imprezy śmieci na ulicy frytkami lub kebabem.

8 Źródło: Richard J. Crisp, Rhiannon N. Turner, Psychologia społeczna, tłum. Maciej Skerdej, Warszawa 2015, s. 112.