Sprawdź się
Przeczytaj uważnie wiersze Juliana Tuwima Colloquium niedzielne na ulicy oraz Przy okrągłym stole i zaznacz na niebiesko fragmenty, które są lub mogłyby być zwrotami wypowiadanymi bezpośrednio do bohaterki lirycznej.
niebieski
Julian Tuwim
Przy okrągłym stole
A może byśmy tak, jedyna,
Wpadli na dzień do Tomaszowa?
Może tam jeszcze zmierzchem złotym
Ta sama cisza trwa wrześniowa...
W tym białym domu, w tym pokoju,
Gdzie cudze meble postawiono,
Musimy skończyć naszą dawną
Rozmowę smutnie nie skończoną.
Do dzisiaj przy okrągłym stole
Siedzimy martwo jak zaklęci!
Kto odczaruje nas? Kto wyrwie
Z nieubłaganej niepamięci?
Jeszcze mi ciągle z jasnych oczu
Spływa do warg kropelka słona,
A ty mi nic nie odpowiadasz
I jesz zielone winogrona.
Jeszcze ci wciąż spojrzeniem śpiewam:
"Du holde Kunst"... i serce pęka!
I muszę jechać... więc mnie żegnasz,
Lecz nie drży w dłoni mej twa ręka.
I wyjechałem, zostawiłem,
Jak sen urwała się rozmowa,
Błogosławiłem, przeklinałem:
"Du holde Kunst! Więc tak? Bez słowa?"
Ten biały dom, ten pokój martwy
Do dziś się dziwi, nie rozumie...
Wstawili ludzie cudze meble
I wychodzili stąd w zadumie...
A przecież wszystko - tam zostało!
Nawet ta cisza trwa wrześniowa...
Więc może byśmy tak najmilsza,
Wpadli na dzień do Tomaszowa?...
Julian Tuwim
Colloquium niedzielne na ulicy
"Pani ma bardzo ładne czerwone usta
Ale zdaje mi się, że są troszeczkę pomalowane.
Co za dziw? Wiadomo, że kobieta - to istota pusta...
Puchu marny, jak mówi poeta... To przecież znane.
Ale, proszę pani, czy to przeszkadza prawdziwej miłości?
Pani pozwoli, że ją do domu odprowadzę...
Co? Pani nie zawiera na ulicy znajomości?
Nie rozumiem... Ja przecież pani nie zawadzę...
Skąd znam panią? To dobre!
Widziałem, jak z kinematografu
Wychodziła pani zeszłą razą w towarzystwie gości...
Szukałem panią! Jak babcię kocham! A tu trzeba trafu,
Że znowu panią widzę... Co za zbieg okoliczności!
Pani wybaczy, że ja tak mówiłem na pani usta...
Ale, moja pani, w dzisiejszych czasach...
Bo tak - to mi się pani podoba...
Nie lubię, gdy niewiasta jest niesubtelna... Są guściki i gusta,
A pani to w sam raz... Przepraszam, po kim ta żałoba?
Szanowny tatuś pani powiększył grono aniołków!
Co za nieszczęście! Proszę pani, a kto wspomaga matkę?
Stryjo? No, no... Może pani przyjmie ten bukiecik fiołków?
Może wstąpimy razem na herbatkę?"
Oceń, czy poniższe zdanie dotyczące wiersza Przy okrągłym stole jest prawdziwe, czy fałszywe
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Przy okrągłym stole jest przykładem liryki miłosnej, bezpośredniej, sytuacyjnej | □ | □ |
| Wiersz Przy okrągłym stole jest dialogiem lirycznym | □ | □ |
| W wierszu wykorzystano klamrę kompozycyjną | □ | □ |
| Element kreacji codzienności w wierszu tworzą: użycie języka potocznego i stylizowanie tekstu na dialog | □ | □ |
| W wierszu poeta nie wykorzystał intonacji wykrzyknikowej | □ | □ |
Scharakteryzuj podmioty liryczne w wierszach Colloquium niedzielne na ulicy oraz Przy okrągłym stole.
Przy okrągłym stole
Oceń prawdziwość zdań dotyczących utworu Colloquium niedzielne na ulicy. Zaznacz w tabeli P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli jest fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| W wierszu prowadzony jest pozorny dialog między dwiema bliskimi osobami | □ | □ |
| Podmiot liryczny zachowuje duży dystans wobec swojej rozmówczyni | □ | □ |
| W utworze pojawiają się nawiązania do twórczości Mickiewicza | □ | □ |
| W Colloquium niedzielnym na ulicy pojawiają się błędy językowe | □ | □ |
| Sytuacja liryczna rozgrywa się w przestrzeni wiejskiej | □ | □ |
| Podmiot liryczny wypowiada się językiem potocznym | □ | □ |
| Wiersz jest zbudowany na zasadzie monodramu | □ | □ |
Do podanych cytatów z wiersza Przy okrągłym stole dopisz nazwy emocji, które mogą towarzyszyć podmiotowi lirycznemu. W każdym z cytatów znajdź co najmniej trzy nazwy emocji.
A może byśmy tak, jedyna,
Wpadli na dzień do Tomaszowa?
Może tam jeszcze zmierzchem złotym
Ta sama cisza trwa wrześniowa…
Musimy skończyć naszą dawną
Rozmowę smutnie nie skończoną
Jeszcze mi ciągle z jasnych oczu
Spływa do warg kropelka słona
I muszę jechać... więc mnie żegnasz,
Lecz nie drży w dłoni mej twa ręka
Więc może byśmy tak najmilsza,
Wpadli na dzień do Tomaszowa?...
Udowodnij, wykorzystując cytaty, że w wierszu Colloquium niedzielne na ulicy autor posłużył się językiem potocznym.
Porównaj język i styl obu wierszy Juliana Tuwima.
mimo że osią konstrukcyjną utworów Przy okrągłym stole oraz Colloquium niedzielne na ulicy jest rozmowa, analizowane wiersze Tuwima różnią się stylem,
w Colloquium niedzielnym na ulicy podmiot liryczny mówi językiem potocznym, natomiast utwór Przy okrągłym stole jest napisany językiem literackim – nie ma w nim kolokwializmów,
w wierszu Przy okrągłym stole wykorzystano liczne zwroty imitujące dialog, wykrzyknienia i pytania,co jest charakterystyczne dla języka mówionego,
w Colloquium niedzielnym na ulicy podmiot liryczny wykorzystuje liczne pytania i wykrzyknienia, ale sięga także po potocyzmy,
język ma wpływ na sytuacje liryczne; w wierszu Przy okrągłym stole jest ona dużo bardziej intymna i czuła; w utworze Colloquium niedzielne na ulicy podmiot liryczny wydaje się natarczywy i niegrzeczny.
Uzupełnij tekst podanymi możliwościami.
językiem literackim, Ma to wpływ, językiem potocznym, emocje, kolokwializmów
Mimo faktu, iż osią konstrukcyjną wierszy Przy okrągłym stole oraz Colloquium niedzielne na ulicy jest rozmowa, analizowane wiersze Tuwima różnią się stylem w Colloquium niedzielnym na ulicy podmiot liryczny mówi ........................................, zaś utwór Przy okrągłym stole jest napisany ........................................ – nie ma w nim ......................................... W drugim z utworów odmiana języka mówionego jest naśladowana przez wykorzystanie licznych zwrotów imitujących dialog, eksklamacji i pytań. W Colloquium niedzielnym na ulicy podmiot liryczny również wykorzystuje liczne pytania i wykrzyknienia, ale sięga również po potocyzmy. ........................................ na sytuacje liryczne. W pierwszym z tekstów jest ona dużo bardziej intymna i czuła. Przekazane zostają zupełnie inne ......................................... W utworze Colloquium niedzielne na ulicy podmiot liryczny wydaje się natarczywy i niegrzeczny. Wpływ na to ma m.in. język, którym się posługuje.
Wciel się w rolę kobiety z Colloquium niedzielnego na ulicy lub Przy okrągłym stole i dopisz jej odpowiedzi w taki sposób, by powstała rozmowa, którą zapiszesz w formie dialogu dwóch postaci. Wykorzystaj przynajmniej cztery wypowiedzi podmiotu lirycznego.
Ale, proszę pani, czy to przeszkadza prawdziwej miłości? Pani pozwoli, że ją do domu odprowadzę…
Nie zawieram na ulicy znajomości, żegnam pana.
Co? Pani nie zawiera na ulicy znajomości? Nie rozumiem... Ja przecież pani nie zawadzę…
Skąd pan mnie zna? Dlaczego pan się mi naprzykrza?
Skąd znam panią? To dobre! Widziałem, jak z kinematografu wychodziła pani zeszłą razą w towarzystwie gości…
Śledzi mnie pan? Co za natręt!
Szukałem panią! Jak babcię kocham! A tu trzeba trafu, że znowu panią widzę... Co za zbieg okoliczności!
Zredaguj notatkę, w której w punktach wypiszesz podobieństwa między utworami Przy okrągłym stole i Colloquium na ulicy.
Zredaguj notatkę, w której w punktach podasz podobieństwa między utworami Przy okrągłym stole i Colloquium na ulicy.