Sprawdź się
Zwróć uwagę na budowę wiersza Pogoda lasu. Czy, według ciebie, utwór przypomina bardziej prozę czy poezję? Przyporządkuj argumenty do każdej z form..
Zapoznaj się z definicją terminu pogoda. Następnie zastanów się i opisz, co łączy wszystkie cztery warianty.
1. zjawiska atmosferyczne występujące nad jakimś obszarem w danej chwili
lub w pewnym okresie (prognoza pogody; brzydka / ładna / zmienna pogoda),
- przebieg zjawisk atmosferycznych w tym okresie (sprawdź, jaka pogoda będzie jutro, czekać na pogodę, pogoda na coś),
- mapa pogody – mapa, na którą nanosi się za pomocą umownych znaków wyniki obserwacji meteorologicznych dokonanych na danym obszarze w określonym czasie; mapa synoptyczna;
2. słoneczna, ciepła pora bez opadów (wczoraj nie było pogody; pogoda psuje się, sprzyja);
3. równowaga ducha, spokój wewnętrzny (pogoda ducha nigdy go nie opuszczała; znosić biedę z pogodą ducha);
4. w języku staropolskim pogoda to okazja, sposobność do czegoś, odpowiednia pora.
Indeks dolny Hasło oprac. na podst.: Słownik języka polskiego, pod red. Witolda Doroszewskiego. Indeks dolny koniecHasło oprac. na podst.: Słownik języka polskiego, pod red. Witolda Doroszewskiego.
Zapoznaj się z wypowiedzią Jarosława Iwaszkiewicza i wykonaj polecenia:
1) Przedstaw krótko poglądy Iwaszkiewicza na temat swojej twórczości poetyckiej.
2) Wyjaśnij, jak rozumiesz zdanie: „dążenie do owej syntezy (poezji z prozą) jest oczywiste, to leży w naturze sztuki. Napisz, co na temat związku poezji z prozą sądzi Jarosław Iwaszkiewicz.
O godności i powołaniu artysty. Z Jarosławem Iwaszkiewiczem rozmawia Andrzej GronczewskiWszystko, co piszę, jest w jakimś sensie poezją. Uważam,
że najważniejszą gałęzią mojej twórczości są wiersze w tym tradycyjnym znaczeniu, ale [...] w mojej prozie też są zawarte jakieś sprawy poetyckie. [...] W jakim kierunku dąży ewolucja posługiwania się słowem, ewolucja samego słowa? Te zjawiska i rzeczy są jak rzeka, która się rozlewa, otacza jakąś wyspę i znowuż się scala. Drogi są bardzo rozmaite i nie można ich przesądzać. Nie można chyba powiedzieć, że poezja oddala się od prozy, poezja zaś i proza od języka mówionego, od języka książek naukowych. Rozdział poezji od prozy może nastąpić, a potem poezja i proza mogą do siebie powrócić. Ale dążenie do owej syntezy jest oczywiste, to leży w naturze sztuki.
Nie można określić jednoznacznie, co jest prozą, a co poezją, nie można położyć ścisłej granicy między jednym i drugim.Źródło: O godności i powołaniu artysty. Z Jarosławem Iwaszkiewiczem rozmawia Andrzej Gronczewski, „Współczesność”, nr 15/1969. Cytat za: Andrzej Gronczewski, Jarosław Iwaszkiewicz, Warszawa 1972, s. 139.
Tekst do ćwiczeń 7. i 8.
Wyzwanie stoika. Jak dzięki filozofii odnaleźć w sobie siłę, spokój i odporność psychicznąStoik nie miałby problemu z odpowiedzią na to pytanie. Jego podstawowym celem w życiu jest osiągnięcie i zachowanie spokoju, więc w czasie, który mu pozostał, starałby się doświadczać jak najmniej negatywnych emocji, takich jak niepokój, strach, gniew i żal.
[…] Kiedy już poznamy prawdopodobny czas i okoliczności swojej śmierci, możemy praktykować ją w toku codziennych zajęć. Będziemy boleśnie świadomi, że każda rozmowa, każdy posiłek czy pocałunek mogą być ostatnimi w naszym życiu. Z tego powodu nabiorą one dla nas szczególnego znaczenia. Paradoksalnie istnieje możliwość, że umierając, zaczniemy żyć intensywniej niż kiedykolwiek wcześniej. Perspektywa bliskiej śmierci wreszcie uświadomi nam w pełni, jak piękne i cudowne jest nasze życie.
Jeśli chcemy maksymalnie zwiększyć swoje szanse na dobrą śmierć, musimy pamiętać o stoickiej zasadzie, w myśl której nie należy się przejmować tym, na co nie mamy wpływu. W każdej sytuacji byłaby to strata czasu, ale gdy nasze dni są porachowane i liczy się każda chwila, jest to szczególnie nierozsądne. Zamiast buntować się przeciwko nadchodzącej śmierci, musimy się z nią pogodzić. Wielu starszych ludzi rozumie to instynktownie, dlatego mówią, że przyszedł już na nich czas.
Inna podstawowa zasada stoicyzmu głosi, że powinniśmy być użyteczni społecznie, to znaczy, iż powinniśmy robić wszystko, co w naszej mocy, żeby pomóc ludziom wokół nas wieść lepsze życie. Stoik rozumie, że jego umieranie jest wspaniałą okazją, żeby zachęcić innych do zastanowienia się nad tym, jak żyją. Ponieważ umiera, może przypomnieć wszystkim wokół, że mają tylko jedno życie, więc byliby niemądrzy, tracąc choć chwilę na rozpacz, skoro są w stanie doświadczać radości. A w ostatnich dniach życia może pokazać im, na czym polega dobra śmierć.
Źródło: William B. Irvine, Wyzwanie stoika. Jak dzięki filozofii odnaleźć w sobie siłę, spokój i odporność psychiczną, Kraków 2020, s. 205–209.
Zapoznaj się z powyższym fragmentem współczesnego poradnika na temat różnych sposobów przeżywania swojego życia. Napisz kilka pytań odnoszących się do jego treści.
Odpowiedz na pytanie: czy wiersz Jarosława Iwaszkiewicza Pogoda życia można skonfrontować ze współczesnym pojęciem stoicyzmu i poglądami na temat wartościowego życia? Sformułuj krótki tekst argumentacyjny na ten temat.
Wykorzystując frazeologię oraz własne doświadczenia kulturowe i obserwacje natury, dopisz jedną zwrotkę wiersza.