Sprawdź się
Rozstrzygnij, które z poniższych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.
Przyporządkuj biogram do postaci.
Korzystając z wiedzy wyniesionej z lekcji i tabeli z poprzedniego ćwiczenia, przyporządkuj ilustracje do postaci.
Indeks dolny Źródło: domena publiczna, Wikimedia Commons. Indeks dolny koniecŹródło: domena publiczna, Wikimedia Commons.
założył słynny klasztor na początku VI w. na Monte Cassino we Włoszech, pierwszy w kościele zachodnim. Dla wspólnoty religijnej ułożył regułę, czyli zbiór zasad organizujących życie klasztoru, która stanowiła harmonijne połączenie modlitwy i pracy, wyrażające się w słynnym ora et labora (z łac. módl się i pracuj). W Europie zachodniej benedyktyńska reguła zakonna stała się popularna w VII w.Możliwe odpowiedzi: 1. Benedykt z Nursji, 2. Grzegorz Wielki, 3. Kasjodor
Na podstawie fragmentu z Nowych Aten, jednej z pierwszych polskich encyklopedii (XVIII w.), rozstrzygnij, która z postaci na obrazie przedstawiającym Ojców Kościoła (XV w.), to Grzegorz Wielki. Wyjaśnij dlaczego, podając dwa argumenty.
Nowe AtenyŚwięty ANTONINUS Biskup Florentski […] taką cytuje Historię: że Traianus Cesarz, Wdowy jednej, koniem jadąc przez rynek swój, to jest Trajanowym zwany, nie chcący roztratował Syna, lecz na jej płacz, a bardziej na słuszność mając respekt, w rekompensę dał jej Syna swego. Ś. GRZEGORZ Wielki potym przez rynek Trajana, już nieboszczyka, w lat nie mało idący, gdy sobie jego przypomniał sprawiedliwą akcję ową, modlił się za Duszę jego i z Piekła wybawił.
Źródło: Benedykt Chmielowski, Nowe Ateny, podrozdział Ś. GRZEGORZ WIELKI PAPIEŻ Czyli Duszę Trajana Cesarza wybawił z Piekła?, Lwów 1745.
Poniższa ilustracja pochodzi z dzieła encyklopedycznego Herrady z Landsbergu pt. Hortus deliciarum z XII w. i przedstawia personifikację siedmiu sztuk wyzwolonych. Na podstawie analizy atrybutów postaci ukazanych na ilustracji przyporządkuj dziedzinę wiedzy do odpowiedniej postaci.
Korzystając z wiedzy wyniesionej z lekcji rozstrzygnij, która z omawianych postaci najprawdopodobniej jest autorem poniższych słów. Uzasadnij odpowiedź.
Ja jednak wyznam swe najgłębsze pragnienie, że wśród wszelkich waszych fizycznych zajęć najbardziej podoba mi się, i to nie bez racji, przepisywanie ksiąg, jeżeli tylko jest należycie wykonywane. […] Postaraliśmy się ponadto o fachowych introligatorów, aby piękno Pisma świętych ozdabiała odpowiednia szata zewnętrzna […]. Przygotowaliśmy również mechaniczne oświetlenie dla pracy nocnej, żeby nie wygasły oświetlające promienie, lecz żeby ogień podsycał się sam przez się […]. Postarałem się również o jeden zegar słoneczny na dzień i zegar wodny na noc, aby wam bez przerwy dniem i nocą wskazywały.
Źródło: …o benedyktyńskiej pracy, w: Institutiones divinarum litteratum, tłum. A. Bober, cyt. za: Wiek V–XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2003, s. 117–118.
Barbarzyńcy pod wpływem kultury rzymskiej zdecydowali się na spisanie swoich praw. Przykładem takiej działalności jest kodyfikacja prawa przeprowadzona przez króla Longobardów Rotariego z 643 r. Na podstawie analizy tekstu oceń prawdziwość stwierdzeń w zamieszczonej niżej tabeli.
Niniejszy edykt naszych rozporządzeń […] ułożyliśmy, poszukując i przypominając sobie z najwyższą starannością, jakiej użyczyła nam łaska niebios […] starodawne prawa ojców naszych, które [dotychczas] nie były spisane i […] za wspólną radą i zgodą naszych wielmożów, sędziów oraz całego naszego najszczęśliwszego wojska poleciliśmy zapisać je na tym oto pergaminie […] potwierdzając nadto przez gairethinx [tradycyjny rytuał wiecowej aklamacji], według zwyczaju naszego ludu, że ma to być prawo trwałe i nienaruszone. […] Cokolwiek z bożą łaską badając wnikliwie starodawne prawa Longobardów, zdołamy sobie jeszcze przypomnieć osobiście lub przez starców, winniśmy to dołączyć do niniejszego edyktu.
Źródło: Edykt Rotariego, rozdz. 386, cyt. za: Karol Modzelewski, Barbarzyńska Europa, Warszawa 2004, s. 49.
Poniższy fragment pochodzi ze zbioru praw Franków (tzw. prawo salickie), których kodyfikację przeprowadził król Chlodwig (481–511). Odwołując się do tekstu źródłowego i map, rozstrzygnij, czy bardziej prawdopodobne jest, że redakcja nastąpiła ok. 486 czy raczej 507 r. Uzasadnij odpowiedź.
O zabójstwach dokonanych gromadnie
1. Jeśliby ktoś zabił wolnego Franka lub barbarzyńcę, który podlega prawu salickiemu, i zostanie mu to udowodnione, zasądzony zostanie na 8000 denarów, tj. 200 solidów. […]
7. Jeśliby zaś zabił Rzymianina płacącego podatek gruntowy, zasądzony będzie na 63 solidy.
Źródło: Prawa Franków salickich (Lex Salica), cyt. za: Wiek V–XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2003, s. 63.
Chrystianizacja ułatwiała barbarzyńcom zapoznanie się z dorobkiem kultury antycznej. Wyjaśnij, posiłkując się wiedzą zdobytą w poprzednim ćwiczeniu, dlaczego według niektórych historyków Chlodwig ze względów politycznych przyjął katolicyzm, a nie arianizm (arianizm przyjmowała większość władców germańskich). Nie znamy dokładnej daty chrztu, tradycyjnie podaje się rok 496, lecz w nauce pojawiają się także daty 498, 500, a nawet rok 508.