W utworach literackich można wyróżnić postaci: pierwszoplanowe (odgrywają główne role, postaci kluczowe dla przebiegu akcji), drugoplanowe (odgrywają mniej ważne role, uczestniczą w części wydarzeń) i epizodyczne (pojawiają się w pojedynczych scenach).

Bohaterowie pierwszoplanowi: Rejent Milczek, Cześnik Maciej Raptusiewicz.

Bohaterowie drugoplanowi: Klara Raptusiewiczówna, Józef Papkin, Wacław Milczek, Podstolina Hanna Czepiersińska.

Bohaterowie epizodyczni: Perełka, Dyndalski, Śmigalski, murarze, ludzie z kaplicy.

Zgromadź informacje na temat pochodzenia, wieku, zamieszkania, wyglądu, charakteru, osobowości, upodobań.

Rejent Milczek –  szlachcic, ojciec Wacława, człowiek wykształcony, właściciel połowy zamku. Z pozoru jest człowiekiem pokornym, w rzeczywistości bez skrupułów dąży do wyznaczonego celu. Jest obłudny, podstępny, zawzięty, nieustępliwy i chciwy.

Cześnik Maciej Raptusiewicz – szlachcic, wychowuje swoją bratanicę Klarę i zarządza jej majątkiem. Ma temperament choleryka, najpierw działa, dopiero później myśli. Jest gwałtowny, porywczy, zawzięty, honorowy. Jest patriotą.

Ramowy plan wydarzeń to zapis najważniejszych zdarzeń w utworze, ułożonych w kolejności, w jakiej się rozegrały (układ chronologiczny). Poszczególne punkty mogą mieć formę zdań lub równoważników zdań (należy zachować konsekwencję).

1. Plany małżeńskie Cześnika.

2. „Poselstwo” Papkina – prośba o rękę Podstoliny.

3. Potajemna schadzka Klary i Wacława.

4. Kłótnia o mur graniczny.

5. Wacław jeńcem Papkina.

6. Próba pojednania zwaśnionych stron.

7. Oświadczyny Papkina.

8. Wyzwanie Rejenta przez Cześnika na pojedynek.

9. Odkrycie prawdy o zdradzie Podstoliny.

10. Plan zemsty Cześnika.

11. Ślub Klary i Wacława.

12. Zgoda między zwaśnionymi rodami.

Zwróć uwagę na to, że Klara i Wacław ukrywają swój związek. Zastanów się, dlaczego tak się dzieje. Rozważ również, czy obecność Podstoliny wpływa pozytywnie, czy negatywnie na sytuację zakochanych.

Nie wiadomo, kiedy Klara i Wacław poznali się i zakochali. Spotykają się potajemnie, ponieważ ich rodziny są ze sobą skłócone. Planują ślub, chociaż wiedzą, że ze względu na okoliczności ich marzenie może okazać się trudne do zrealizowania. Wacław proponuje Klarze ucieczkę, jednak ona odmawia. Postanawia opowiedzieć wszystko Podstolinie i prosić ja o pomoc. Niestety, podczas spotkania Podstoliny z Wacławem okazuje się, że ta para zna się dobrze z przeszłości. Podstolina zaczyna widzieć w Wacławie kandydata na swojego męża. Obiecała pomóc Klarze, staje się jednak jej rywalką.

Intryga to umyślne i skryte działanie jednej postaci w celu pokrzyżowania zamiarów innych bohaterów, zaskoczenia ich lub wprowadzenia w błąd.

Intryga wywołuje konflikt pomiędzy bohaterami, zmienia kierunek akcji. Intrygi snute przez bohaterów mają na celu realizację ich potajemnych planów:
1. Wacław postanawia oddać się Papkinowi w niewolę, aby móc dostać się do domu Cześnika. Udaje komisarza, by być bliżej Klary.
2. Klara zwraca się o pomoc do Podstoliny. Niestety, podczas rozmowy Podstoliny
z Wacławem okazuje się, że ta para zna się dobrze z przeszłości. Podstolina zaczyna widzieć w Wacławie kandydata na swojego męża.
3. Cześnik odkrywa, że Wacław nie jest komisarzem Rejenta, ale jego synem. Wpada na pomysł, by zmusić młodzieńca do ślubu z Klarą (chce uniemożliwić realizację planu Rejenta - ślub Podstoliny z Wacławem). Nie wie, że jest to ich marzeniem.

Homonim to wyraz mający jednakowe brzmienie z innym wyrazem, lecz odmienne znaczenie, etymologię, a często także pisownię.

Znaczenie homonimów:

• zamek: 1) urządzenie do zamykania drzwi, szuflad, walizek itp., 2) okazała budowla mieszkalno‑obronna, dawniej: rezydencja królewska, książęca lub magnacka,

• harmonia: 1) zgoda, 2) instrument muzyczny,

• pokój: 1) część domu, mieszkania, hotelu, biura itp., 2) stosunek między państwami, które nie prowadzą ze sobą wojny; też: sytuacja, w której państwo, naród itp. nie jest w stanie wojny.